روایتِ «تکیه مُلاعباسِ» شهر طرقبه از شکوهی به بلندای تاریخ تا هویتی ماندگار به عمق باور‌های مذهبی

به گزارش شهرآرانیوز، تکیه "ملاعباس حصار" که در بیان مردم محله حصار طرقبه به «خیمه الحسین» معروف است، یکی از بنا‌های تاریخی شهر طرقبه محسوب می‌شود که در عین سادگی شکوهی چشم‌نواز به قدمت یک تاریخ دارد با تلفیقی زیبا از خشت خام، کاهگل و چوب که در دل بافت سنتی و قدیم محله حصار جلوه‌گری می‌کند، این میراث گران‌بها به جامانده از دوران صفویه و قاجاریه با قدمتی ۵۵۰ تا ۶۰۰ ساله، مکانی برای برپایی آیین‌های مذهبی از عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین (ع) تا اجرای تعزیه خوانی است که هرساله با آغاز ماه محرم و صفر میزبان خیل عظیم ارادتمندان و عزاداران حسینی است.

عشق و ارادت خاص و بی نظیر ایرانی‌ها به ساحت مقدس ائمه اطهار (ع) به ویژه حضرت سیدالشهدا (ع) همچون برگ زرینی است که از ابتدای تاریخ اسلام تا ابد می‌درخشد، این ارادت خاص و محبت همراه با عشقی که قابل توصیف نیست هرساله در ماه محرم و صفر تجسم و جلوه‌ای دیگر به خود می‌گیرد، هرساله ماه محرم و صفر مراسم عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) پرشورتر و باشکوه‌تر با حضور جمعیت بیشتری از ارادتمندان و عاشقان مکتب حسینی برگزار می‌شود و حسینیه‌ها و تکایای سراسر کشور در کوچه و خیابان‌های شهر و روستا‌ها میزبان خیل عظیم عزاداران حسینی است، بیشتر این حسینیه‌ها و تکیه‌ها به ویژه در دل روستا‌های زیبای ایران عزیز از دوران گذشته به جا مانده‌اند که هر کدام در جایگاه خود یک میراث گرانبهای مادی و معنوی است میراثی که گاه به قدمت یک تاریخ ارزش و اعتبار دارد، در و دیوار بعضی از این حسینیه‌ها و تکیه‌های قدیمی سندی از هنر، سنت، هویت و عشق و ارادت مردمان ایران زمین به اهل بیت (ع) را نمایان می‌کند، اینجا روایت یک نمونه از این تکیه‌های تاریخی را می‌خوانید، مکانی با قدمت ۶۰۰ ساله که به نام سیدالشهدا (ع) بنا گذاشته شده است و هرساله ایام محرم و صفر میزبان خیل عظیم عاشقان حسینی است.

تکیه «ملاعباس حصار» میراثی گرانبها به جامانده از عهد صفویه و قاجار

تکیه "ملاعباس حصار" که در بین مردم محله حصار طرقبه به «خیمه الحسین» معروف شده است یکی از بنا‌های تاریخی شهرطرقبه است، بنایی زیبا که در نگاه اول برای بیننده،  سبک بنا‌های تاریخی شهر یزد را تداعی گر است، بنایی که در عین سادگی شکوهی چشم نواز به قدمت یک تاریخ با تلفیقی زیبا از خشت خام، کاهگل و چوب در دل بافت سنتی و قدیم محله حصار جلوه گری می‌کند، میراثی گرانبها به جامانده از دوران صفویه و قاجاریه که افراد بومی قدمتی ۵۵۰ تا ۶۰۰ ساله برای آن می‌دانند.

این بنای تاریخی زیبا چندین بار مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است، هر چند متولی اصلی نگهداری و حفظ این مکان ارزشمند و میراث به جا مانده از گذشتگان این مرز و بوم به عهده اداره میراث فرهنگی و گردشگری طرقبه شاندیز است، اما متاسفانه آنطور که باید به این مکان تاریخی توجهی نشده و اداره میراث فرهنگی نسبت به حفظ این مکان تاریخی در وظایف خود کوتاهی داشته و این مکان زیبای سنتی و تاریخی گاهی مورد بی مهری‌هایی قرار گرفته است.

نمای داخلی تکیه «ملا عباس حصار» نیز در عین سادگی شکوهی خاص دارد و هر ببینده‌ای را مجذوب خود می‌کند، گویا سازندگان این مکان زیبا، اصالت، هویت و باور‌های عمیق مذهبی را با تک تک خشت و گل این تکیه سرشته‌اند حتی اگر برای اولین بار هم به این تکیه زیبا قدم بگذاری آرامشی خاص توام با معنویت در دلت می‌نشیند و برای دقایقی از این دنیای مادی جدا می‌شوی و روحت به معنویتی خاص گره می‌خورد.

برپایی تعزیه خوانی یا شبیه خوانی از جمله مراسمات قدیمی تکیه خیمه الحسین حصار 

بنا و شبستان تکیه قدیمی حصار یا همان «خیمه الحسین» در اواخر عهد صفویه و اوایل عهد قاجار ساخته شده است، به گفته برخی از بزرگان محله حصار، تاریخ دقیق ساخت بنای این مکان در دست نیست، به گفته بعضی از بزرگان قدیمی و ریش سفیدان محله حصار تکیه «ملاعباس» یا همان «خیمه الحسین» را گروهی که در زمان قدیم به عنوان مهاجر به روستای حصار آمده بودند بنا نهادند و بعد از مدتی هم از حصار رفته‌اند در واقع پایه گذاران اولیه تکیه آنها بودند و بعد‌ها افراد دیگری هم پای کار آمدند و این تکیه پابرجا شده است.

در سال ۱۳۸۶ این مکان مذهبی تعمیر و مرمت می‌شود و قسمت کف بنای تکیه با آجر مفروش می‌شود، اما در تعمیراتی که انجام شده تغییراتی در فضای داخلی تکیه انجام شده است، از جمله دو راه پله‌ای که به قسمت پشت بام و راه پله دیگری که از قسمت بالای تکیه به قسمت پایین راه داشته و در زمان تعمیرات این راه پله‌ها حذف شده‌اند.

مراسمات مذهبی بسیاری در تکیه خیمه الحسین از همان زمان‌های قدیم از جمله اجرای شبیه خوانی یا تعزیه خوانی که در منطقه طرقبه بسیار کم نظیر بوده و اکثر مردم برای تماشای شبیه خوانی به این مکان می‌آمدند برگزار میشد، در زمان رضاخان که حتی برگزاری مراسمات عزاداری در هر مکانی ممنوع بوده، خیمه الحسین تنها مکانی بوده که عزاداری سید و سالار شهیدان در آن برگزار می‌شده است.

از سال ۱۳۸۶ به بعد گروهی از جوانان محله حصار و پیرغلامان اهل بیت (ع) برنامه‌های مختلف فرهنگی و مذهبی را به صورت خودجوش و مردمی در این مکان برگزار می‌کنند، هرساله حدود ۲ هفته‌ای مانده به شروع ماه محرم برادران و خواهران برای سیاهپوشی و نظافت این مکان حضور پیدا می‌کنند و از شب اول ماه محرم تا دهه آخر ماه صفر به همت خیرین نیک اندیش و از محل عواید موقوفات مرتبط در این مکان مراسم روضه خوانی و عزاداری حضرت سیدالشهدا برپا می‌شود.

از جمله مراسماتی که هر ساله در ماه محرم و صفر مرسوم است، صبح تاسوعا پس از مراسم قرائت زیارت عاشورا و روضه خوانی، هیئت سینی زنی به سمت مزار شهدای حصار و در روز عاشورای حسینی به سمت حسینیه جوادالائمه (ع) حرکت و از آنجا به سمت بقعه متبرکه امام زادگان یاسر و ناصر (ع) حرکت می‌کنند تا مراسم عزاداری سید و سالار شهیدان را در جوار بارگاه ملکوتی برادران امام رضا علیه‌السلام برگزار کنند.

تکیه خیمه الحسین حصار ۲۸ سال پیش ثبت آثار ملی شده است

غلامحسین نوروزی حصار، مدیر تکیه خیمه الحسین در گفت‌وگو با خبرنگار شهرآرانیوز، با اشاره به اینکه خیمه الحسین حصار یک بنای خاص و قدیمی در شهرستان طرقبه شاندیز است، اظهار کرد: این بنای تاریخی ارزشمند از سال ۱۳۷۵ ثبت آثار ملی سازمان میراث فرهنگی شده است، سال ۱۳۷۰ قبل از اینکه تعمیرات را شروع کنیم، تکیه «ملاعباس» ۲ سماور نفتی برای پذیرایی چایی از عزاداران حسینی داشت که ابتدا سمت مردان را چایی می‌دادند بعد هم سمت خانم‌ها را، دو خمره بزرگ آب در داخل تکیه بود که از آب قنات سرد و گوارا پرشده بودند و با کاسه‌های طلایی و این آب گوارا، عزاداران حسینی سیراب می‌شدند، روی یکی از خمره‌ها با خط کوفی و خمره دیگر با خط عربی نوشته‌هایی حک شده بود، دو دست لباس رزم، لباس آهنگری، زره کشکول و چند وسیله دیگر نیز از جمله وسایل خیلی قدیمی متعلق به خیمه الحسین است.

وی در تشریح برگزاری برنامه‌ها و مراسمات ویژه ماه محرم و صفر در این مکان تاریخی، گفت: هر ساله قبل از ماه محرم توسط بانیان و خیرین نیک اندیش هزینه برگزاری کلیه مراسمات ۲ ماه محرم و صفر پرداخت می‌شود، هرساله از شب اول ماه محرم برنامه‌های مدیحه سرایی، نوحه خوانی، قرائت زیارت عاشورا، روضه خوانی و سینه زنی در این مکان برگزار می‌شود، امسال در تکیه خیمه الحسین برنامه ویژه دهه اول محرم با سخنرانی و روضه خوانی با حضور حجت الاسلام والمسلمین ایزدی، امام جمعه شهر طرقبه برگزار شد که مسئولین و روسای ادارات و‌مدیران شهرستان نیز حضوری پررنگ در این مراسم داشتند.

مدیر تکیه خیمه الحسین حصار، به برنامه‌های فرهنگی اشاره و بیان کرد: در طول ماه محرم امسال در راستای گرامیداشت عفاف و حجاب هرشب به دختران باحجابی که در مراسم حضور داشتند طرف مدیریت خیمه الحسین هدایایی تقدیم شد.

برپایی مراسم عزاداری شب تاسوعا و عاشورای حسینی با حضور بیش از هزار نفر از مردم محله حصار

نوروزی، با اشاره به اینکه تکیه خیمه الحسین حصار موقوفاتی نیز دارد، تصریح کرد: عوائد این موقوفات صرف اطعام عزاداران حسینی می‌شود، از دهه اول محرم حضور جوانان و نوجوانان در مراسمات خیمه الحسین بسیار پرشور و چشمگیر است به طوری‌که بعضی از شب‌های محرم و صفر به دلیل کثرت جمعیت، داخل کوچه هم برای عزاداران حسینی فرش پهن می‌شود.

وی در ادامه افزود: شب‌های تاسوعا وعاشورای حسینی به رسم و سنت قدیمی مرسوم در محله حصار، اکثر افراد بومی حصار که در مشهد و شهرستان‌های اطراف ساکن هستند جهت حضور در مراسمات عزاداری به محله حصار می‌آیند و در مراسم عزاداری هیئت «سینه زنی حسینی حصار» که در سال‌های گذشته ثبت آستان قدس رضوی شده است شرکت می‌کنند و از برکات عزاداری و روضه خوانی مجالس حضرت سیدالشهدا (ع) بهره‌مند می‌شوند در مراسم عزاداری شب‌های تاسوعا و عاشورای حسینی بیش از هزار نفر از ساکنین محله حصار شرکت دارند.

مدیر تکیه خیمه الحسین، با اشاره به کمک‌های خیرین نیک اندیش بیان کرد: بانیان و خیرین نیک اندیش برای برپایی بهتر و شایسته‌تر مجلس عزاداری امام حسین (ع) در این مکان تاریخی کمک‌های نقدی و غیر نقدی خود را تقدیم می‌کنند که این کمک‌ها از خرید کولر گرفته تا پارچه مشکی، تعمیرات داخلی مکان خیمه الحسین، دستگاه صوت، خرید قند، چای، شکر، نان، پنیر، شیر لیوان یکبار مصرف، خرید استکان، پلاستیک، فرش، جارو دستی، مواد شوینده و بهداشتی، خرید لامپ برق و ... را شامل می‌شود.

در ادامه حتما بخوانید درباره مراسم طویریج، بزرگترین دسته عزاداری جهان + عکس و فیلم

سهل انگاری اداره میراث فرهنگی و گردشگری طرقبه شاندیز در حفظ و نگهداری تکیه خیمه الحسین حصار

وی در ادامه تاکید کرد: نگهداری و حفظ این مکان ارزشمند که یک سرمایه ملی، معنوی و تاریخی است گذشته از صرف زمان هزینه‌های مالی زیادی را می‌طلبد.

نوروزی، با بیان اینکه تمام هزینه تعمیرات وسایل داخلی مجموعه خیمه الحسین را در طول سال خیرین و مدیریت پرداخت می‌کنند، افزود: اما میراث فرهنگی طرقبه شاندیز که متولی اصلی نگهداری و حفظ آثار باستانی و تاریخی است تاکنون هیچ گونه کمکی به این مجموعه نداشته است.

وی با گلایه از سهل انگاری و بی توجهی اداره میراث فرهنگی طرقبه شاندیز نسبت به تکیه خیمه الحسین، بیان کرد: تعمیر و نگهداری دوربین‌های مداربسته، تعمیر و مرمت سازه‌های چوبی، نرده‌ها و درب‌ها نیاز به تامین مالی دارد، اما متاسفانه با اینکه چندین بار نامه نوشتیم به اداره میراث فرهنگی و چندین مدیر و رئیس هم جابه جا شدند، اما مجموعه ما همچنان بلاتکلیف مانده است و نه تنها هیچ گونه کمکی به این مکان تاریخی ندارند حتی در طول سال هم رئیس اداره میراث فرهنگی طرقبه شاندیز از این مکان بازدیدی نداشته است.