عکاس شو/بنیان گذار استارت آپ شوت‌شات به‌دنبال ارائه شیوه جدیدی از آموزش عکاسی است

حامد سرادار/شهرآرانیوز - از دلایل مهم فلسفه وجودی فناوری و فرزند خلف آن اینترنت را باید از بین بردن مسافت‌ها و ایجاد حق دسترسی دانست. آموزش آنلاین و الکترونیکی را باید مصداق این دلایل دانست. به عنوان مثال، این گونه تصور کنید که شما در مشهد و در حالی که در منزل خود به مبلمان تکیه داده و پا روی پا گذاشته اید در کلاس یکی از استادان برجسته در حوزه عکاسی حضور دارید. این در حالی است که پیش از این، برای شرکت در کلاس‌های این استاد برجسته باید زحمت سفر به تهران و اسکان و کلی هزینه دیگر را به جان می‌خریدید. از این دست مثال‌ها زیاد است و وارد مثال‌های نوع بین‌المللی آن و دسترسی به آموزش‌های برترین دانشگاه‌های دنیا به صورت رایگان نمی‌شویم.

تلفن‌های هوشمند هم به عنوان یکی دیگر از فرزندان خلف فناوری قابلیت‌های زیادی را در اختیار صاحبان خود قرار می‌دهند. یکی از این قابلیت‌ها امکان عکاسی نیمه حرفه‌ای است که اتفاقا شرکت‌های سازنده با ارائه دوربین‌های قوی‌تر روی آن مانور فراوانی می‌دهند و با جنگ مگاپیکسلی که راه می‌اندازند، به دنبال جذب مشتریان هستند. به واسطه همین ویژگی در این سال‌ها خیلی‌ها به هنر عکاسی علاقه‌مند شده اند و گاهی بعد از گرفتن چند عکس اینستاگرامی با لایک بالا خود را استاد مدرسه نرفته عکاسی می‌دانند! خیلی‌ها هم که به این هنر علاقه‌مند هستند به دنبال فراگیری اصولی آن اند تا بتوانند آثار استانداردی از دیده‌های خود خلق کنند. همین نیاز موجب شد محمد مهرآرا که خود دل‌باخته عکاسی است، دست به کار شود و همراه با دوستانش استارت آپی آموزشی در حوزه عکاسی راه اندازی کند، استارت آپی که هنوز عمر زیادی ندارد، اما با محتوایی که ارائه کرده، خیلی زود توانسته است کلی مخاطب جذب خود کند. با ما همراه باشید تا در گفت‌وگو با محمد مهرآرا داستان کارآفرینی او را با هم بخوانیم.

در شوت شات چه اتفاقی می‌افتد؟
شوت شات پلتفرمی آنلاین برای آموزش عکاسی است. افرادی که به این حوزه علاقه دارند می‌توانند به کمک وبسایت ما در هر مکان و زمانی که خواستند از آموزش‌های عکاسی استفاده کنند. آموزش‌ها به صورت ویدئویی است و افرادی که در دوره‌ها ثبت نام کنند، به محتوا‌های آموزشی دسترسی مادام العمر خواهند داشت.

 

 

چطور تصمیم به راه اندازی این استارت آپ گرفتید؟
ابتدا و در سال ۸۹ وارد رشته IT شدم. چندان به این حوزه علاقه‌مند نبودم. سال ۹۰ کارگاه عکاسی در دانشگاهمان برگزار شد و از همان زمان راه من به نوعی از فناوری اطلاعات جدا شد. از سال ۹۰ عکاسی برای من به کاری جدی تبدیل شد. پس از مدتی در ایسنا به عنوان عکاس مشغول کار شدم، اما در این بین و در سال ۹۲ یک شرکت فناوری اطلاعات با کمک یکی از دوستان راه اندازی کردیم و در آن شرکت به آموزش آنلاین پرداختیم.
از همان ایام قصد راه اندازی سایتی برای آموزش آنلاین در حوزه فناوری اطلاعات را داشتیم که البته در آن زمان اجرای طرح ناکام ماند. سال ۹۵ در مقطع کارشناسی‌ارشد وارد رشته عکاسی در دانشگاه هنر تهران شدم و عکاسی برای من شکل جدی تری به خود گرفت. از همان سال ایده‌های مختلفی در ذهنم شکل گرفت. کم کم در بین ایده‌های مختلفی که داشتم، طرح «شوت شات» شکل گرفت. البته ایده اولیه آن در سال ۹۲ در ذهنم شکل گرفت و پروپوزالی هم برای آن نوشتم و حتی دامینی به همین نشانی را در همان سال خریدم. این ایده را در سال ۹۸ بسط دادم و در نهایت شوت شات متولد شد.
این را هم باید اضافه کنم که در راه اندازی این پلتفرم چند نکته تأثیرگذار بود. اولین مورد متمرکز بودن بسیاری از استادان برجسته عکاسی و دوره‌های آموزشی در تهران بود. خیلی از افراد از استان‌های مختلف کشور به تهران می‌آمدند تا در دوره‌های مختلف آموزشی شرکت کنند. به همین دلیل جرقه ایجاد بستری در ذهن من زده شد که به کمک آن تمام افراد در هرکجای ایران بتوانند به آموزش‌های حرفه‌ای و استادان خوب حوزه عکاسی دسترسی داشته باشند.
در کل، این جنس دغدغه‌ها و گذراندن دوره‌های عکاسی و تحصیلات در زمینه فناوری اطلاعات، دست به دست هم داد تا در نهایت شوت شات متولد شود.

 

چقدر با مفاهیم استارت آپی آشنایی دارید؟
برای من عکاسی خیلی بیشتر از مفاهیم مربوط به تجارت الکترونیک و بیزنس پلن و... اهمیت دارد، ولی به واسطه رشته فناوری اطلاعات که در دوره کارشناسی گذراندم و شرکتی که در همان ایام راه اندازی کردیم، با مفاهیم مربوط به کسب و کار‌های نوپا و استارت آپی آشنا شدم. تجربه ۸ سال کارم خیلی کمک کرد که نقاط ضعف خود را بشناسم و با همین شناخت، تیم مورد نیاز برای کسب‌وکار را تشکیل دهم.

 

مخاطب هدف استارت آپ شما چه گروهی هستند؟
به خاطر عمومیتی که عکاسی در زندگی ما پیدا کرده است، تقریبا همه ما کم‌وبیش با آن درگیر هستیم. امروزه تقریبا همه افراد گوشی‌های هوشمندی با دوربین‌های با کیفیت دارند و به همین دلیل ما همه افراد را به عنوان مخاطبان بالقوه خود در نظر گرفته ایم. از ژانر عکاسی خانوادگی گرفته تا افرادی که می‌خواهند به عکاسی خبری یا صنعتی بپردازند و از این کار کسب درآمد داشته باشند، طیف گسترده‌ای هستند که مورد نظر ما هستند. شاید برای یک استارت آپ خیلی جالب نباشد که در گام‌های اول مجبور باشد طیف گسترده‌ای از مخاطب را پوشش دهد، اما تا الان سعی کرده ایم بتوانیم تمام این قشر‌های مختلف را پوشش دهیم و آموزش‌های مورد نیاز هرکدام را ارائه کنیم. بیشترین تمرکز ما هم در شرایط فعلی تولید آموزش‌ها و محتوا‌هایی است که بیشتر به درد عموم مردم بخورد و بتواند به آن‌ها کمک کند. این کار باعث می‌شود که ما بتوانیم مخاطبانی را که خیلی عامیانه را با عکاسی در ارتباط هستند جذب کنیم.

مخاطبان شما برای استفاده از آموزش‌ها باید دوربین عکاسی حرفه‌ای داشته باشند یا با دوربین‌های موبایلی هم می‌توانند از آموزش‌های شما استفاده کنند؟
در آموزش‌های ما تنوع زیادی وجود دارد. مثلا آموزش عکاسی مقدماتی داریم که برای افرادی که تازه قصد ورود به دنیای عکاسی را دارند مناسب است. برخی آموزش‌های دیگر ما هم مثل دوره «داستان عکس ها» که به خاطر ایام شیوع کرونا، آن را رایگان در اختیار همه قرار داده ایم، به هیچ دوربینی نیاز ندارد. حتی پیش نیاز مطالعاتی در زمینه عکاسی هم لازم ندارد و تنها کافی است افراد به دنیای عکس علاقه‌مند باشند. البته ما ۳ ماه است که به طور رسمی کار خود را در این پلتفرم آغاز کرده ایم. قاعدتا در طول زمان با بازخورد‌هایی که از مردم می‌گیریم، تغییراتی در ادامه کار خواهیم داشت. الان هم با توجه به گذشت ۳ ماه، سعی کرده ایم که هم برای افرادی که قصد آموزش حرفه‌ای عکاسی را دارند و دوربین حرفه‌ای دارند دوره‌های آموزشی داشته باشیم و هم آموزش‌های لازم را برای افرادی که تنها به این حوزه علاقه‌مند هستند ارائه دهیم.

در حوزه فعالیت شما رقبای زیادی وجود دارند. مزیت استارت آپ شما در مقایسه با آن‌ها چیست؟
سایت‌های مختلفی در این حوزه فعال هستند. برخی از آن‌ها به طور متمرکز روی آموزش‌های فتوشاپ فعال اند. برخی دیگر هم کار زیرنویس و دوبله آموزش‌های خارجی را پوشش می‌دهند. عکاسی هم در بین آموزش‌های مختلفی که دارند قرار دارد، اما در زمینه تولید آموزش عکاسی به طور متمرکز، برند خاصی وارد نشده است. یکی از خوبی‌های گذراندن دوره ارشد عکاسی، ایجاد ارتباط با افراد علاقه‌مند و تحصیل کرده در زمینه عکاسی است. البته معمولا به دلیل پایین بودن درآمد عکاسی، خیلی از افراد نمی‌توانند به طور دائم عکاسی را به عنوان شغل خود انتخاب کنند. بستر شوت شات فضای خوبی است که افرادی که تحصیلات آکادمیک عکاسی و یا تجربه کاری بالایی دارند، بتوانند دانسته‌های خود را در قالب محتوا‌های آموزشی به دیگران منتقل کنند. یکی از مزیت‌های دیگر این مدل آموزش، پر کردن کمبود آموزش‌های عکاسی است. در سال ۹۵ که من وارد دانشگاه عکاسی شدم، تنها ۳ دانشگاه در تهران، عکاسی در مقطع ارشد را داشتند. الان البته چند دانشگاه دیگر به این جمع اضافه شده اند، اما همچنان نسبت به نیاز جامعه، فضای آموزشی عکاسی کم است. همین محدودیت بیشتر ذهن من را درگیر ایجاد بستری آموزشی کرد که همه جا بتوان از آن استفاده کرد.

 

با چند نفر کار را آغاز کردید؟
کار را تقریبا به تنهایی آغاز کردم. به نظر من در فضای هنری باید یک نفر کار را شروع کند. پس از اینکه کمی در مسیر جلو رفت، ممکن است افراد دیگری هم به همکاری علاقه‌مند و به تیم اضافه شوند. من هم ابتدا کار را آغاز کردم و پس از مدتی بقیه تیم مثل صدرا باقری که از همکلاسی‌های سابقم بود به کار اضافه شدند. دوستانی که طی سال‌ها داشته ام، به همکاران خوبی برای من تبدیل شدند. در تیم ما بخشی از بچه‌ها به ترجمه مشغول اند و محتوا‌های انگلیسی زبان را به فارسی برمی گردانند. بخش دیگر به تولید محتوای فارسی مشغول هستند و گروه آموزشی ما را تشکیل می‌دهند. گرافیک، حوزه فنی، مدیریت شبکه‌های اجتماعی و بخش مالی دیگر قسمت‌های مجموعه ما را تشکیل می‌دهند. تمام این بخش‌ها شامل ۱۵ نفر می‌شود که مجموعه شوت شات را تشکیل داده اند.

 

با چه مقدار سرمایه کار را آغاز کردید؟
من با ۳۰ میلیون تومان کار را آغاز کردم و به مرور توانستم مبالغ بیشتری به کار تزریق کنم. الان هم برخی تجهیزات و استودیویی که در آن به ضبط آموزش‌ها می‌پردازیم استیجاری هستند،  اما به مرور به دنبال راه اندازی استودیوی خودمانیم.

 

چه زمانی به نقطه سر به سر و سودآوری می‌رسید؟
در بیزینس پلن ما رسیدن به سودآوری برنامه‌ای سه ساله است. فعلا مسیر را ادامه می‌دهیم تا بتوانیم به نقطه مطلوب برسیم.

 

بر چه اساسی دوره‌های خود را قیمت‌گذاری کردید؟
آموزش‌های موجود در پلتفرم ما فعلا در ۵ بخش قرار دارند. تا کمتر از یک ماه دیگر ۳ آموزش جدید در سایت قرار می‌گیرد. برای آموزش‌های زیرنویس محدوده قیمتی تا ۵۰ هزار تومان داریم. برای آموزش‌های تولیدی هم محدوده قیمتی تا ۲۵۰ هزار تومان در نظر گرفتیم. مبنای این قیمت گذاری هم رصد آموزش‌های حضوری در تهران و شهرستان‌ها بود. تلاش کردیم قیمت همه آموزش‌های ما از موارد رصد شده کمتر باشد.

 

تا الان چه تعداد مخاطب داشته اید؟
در ۳ ماه گذشته که کار را آغاز کرده ایم، بیش از ۱۴۰۰ نفر عضو داشته‌ایم و از این میان، بیش از ۱۰۰۰ نفر در آموزش‌های ما شرکت کرده اند.

 

بازخورد مخاطبان از دوره‌هایی که ارائه می‌دهید چگونه بوده است؟
خوشبختانه تا الان بازخورد منفی نداشته ایم. این مسئله باعث می‌شود انرژی ما برای ادامه مسیر بیشتر شود. البته ۲ ماه و نیم زمان خیلی کمی برای سنجش نظر مخاطبان به شمار می‌رود.

 

چه برنامه‌هایی برای توسعه کارتان دارید؟
در گام اول به دنبال این هستیم که کارگاه‌ها و نشست‌های عکاسی را که در انجمن‌ها و سازمان‌های مختلف برگزار و آرشیو شده اند جمع آوری کنیم و به صورت رایگان در سایت خود در دسترس مخاطبان قرار دهیم، آموزش‌هایی حرفه‌ای که مستندسازی شده اند، اما سال هاست فیلم آن‌ها در کشو‌های میز‌های خیلی از ادارات خاک می‌خورد.

 

در ۵ سال آینده وضعیت کسب و کارتان را به چه صورت می‌بینید؟
هدف اصلی ما این است که افراد علاقه‌مند به عکاسی دست کم یک بار از شوت شات بازدید کنند و حس خوبی از آموزش‌هایی که در آنجا قرار داده ایم پیدا کنند.

 

برای آموزش هایتان مدرک هم ارائه می‌دهید؟
الان نه، اما چون بعضی افراد به گرفتن مدرک گذراندن دوره‌ها نیاز دارند، برنامه داریم که در آینده اگر امکان پذیر بود، مدرک گذراندن دوره‌ها را هم به افراد بدهیم.

 

تولید محتوای آموزشی کار سختی است و زحمت فراوانی دارد. برای حفظ این محتوا و جلوگیری از کپی شدن آن در فضای مجازی چه تدبیری اندیشیده اید؟
این موضوع از چالش‌های مهم پیش روی همه افرادی که در حوزه تولید محتوا فعالیت می‌کنند به شمار می‌رود. در زمانی که کار عکاسی می‌کردم هم با چالش کپی رایت سر و کار داشتم. از لحاظ حقوقی فعلا در این زمینه کاری نکرده ایم، اما برنامه داریم که در این زمینه کار‌هایی انجام دهیم. البته ابتدای راه اندازی شوت شات امکان دانلود را در سایت قرار ندادیم تا بتوانیم جلو کپی شدن محتوا‌های تولید شده مان را بگیریم. اما باز هم، چون برخی مخاطبان علاقه داشتند محتوا‌های آموزشی را به صورت آفلاین هم ببینند، قابلیت دانلود را در سایت قرار دادیم. فعلا تنها سعی کرده ایم که با خواهش از مخاطبان، از کپی شدن محتوا‌های تولیدی مان جلوگیری کنیم. اما اگر ببینیم که میزان انتشار غیرقانونی محتوا‌ها رو به افزایش می‌رود، سریع‌تر به دنبال پیگیری کار‌های حقوقی برای برخورد با انتشار غیرمجاز محتوا‌ها خواهیم رفت.

 

تا الان به دنبال دریافت حمایت از نهاد‌ها بوده اید؟
نه، تا الان به سمت هیچ نهادی برای حمایت نرفته ایم. اولین مراوده با نهاد‌ها برای گرفتن ویدئو‌های آرشیوی آن‌ها در زمینه عکاسی و قرار دادن آن‌ها در سایت خودمان است. امیدواریم که در این موضوع حمایت معنوی از ما داشته باشند.

 

سختی‌های راه اندازی کار استارت آپی را در چه می‌دانید؟
معمولا اولین مشکلی که استارت آپ‌های با چند بنیان گذار به آن دچار می‌شوند، بحث بر سر میزان سهم هر نفر از کار و برند و ... است که خوشبختانه، چون تنها بنیان گذار شوت شات من بودم، از این جنس مشکلات نداشتم. بیشترین چالش من سختی تولید محتوا مخصوصا در حوزه فرهنگی است. البته، چون به کارم علاقه دارم و از انجام آن لذت می‌برم، با مشکلات ریز و درشت مسیر کنار می‌آیم.

در آخر چه پیشنهادی برای افرادی دارید که می‌خواهند استارت آپی در حوزه آموزش آنلاین راه اندازی کنند؟
تنها چیزی که به من خیلی کمک کرد این یک جمله بود: «ایده‌ای که به ذهن تو می‌رسد در همان لحظه به ذهن ۱۳ نفر دیگر در دنیا هم رسیده است، اما در بین آن‌ها فقط یک نفر جسارت انجام آن ایده را دارد.» به نظر من مهم‌ترین توصیه به افرادی که ایده‌ای برای راه اندازی کسب و کار تازه دارند این است که تصمیم بگیرند و کار را آغاز کنند.