به گزارش شهرآرانیوز، مازوتسوزی و آلودگیهای شدید ناشی از آن از معضلاتی است که همیشه در فصل سرما گریبان مردم برخی شهرهای بزرگ را میگیرد، اما مسعود پزشکیان رئیس جمهور، امسال در اقدامی متفاوت دستور توقف مازوت سوزی را در نیروگاههای تولید برق کرج، اصفهان و اراک صادر کرد.
این اقدام با استقبال فعالان محیط زیست رو به رو شد و البته واکنشها به این موضوع متعدد بود؛ از برخی مخالفتهای ناشی از سیاسیکاریها که بگذریم، بعضی مخالفان، تصمیم دولت مبنی بر توقف مازوت سازی و قطع برق برنامهریزی شده در کشور را باعث ضربه به اقتصاد کشور میدانند. موافقان، اما به دلایل پزشکی مازوت سوزی را برای سلامت مردم بسیار مضر و خطرناک میدانند و قطعیهای برق ناگزیر از آن را به قیمت حفظ سلامتی مردم میپذیرند.
عباس شاهسونی رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی و دارای مدرک دکتری تخصصی مهندسی بهداشت محیط، سرطانزایی آلودگی هوا را امری اثبات شده و قطعی میداند و بر درستی تصمیم دولت تاکید میکند.
آلودگی هوا هر سال بیش از ۸ میلیون مرگ زودرس را در دنیا رقم میزند و در دنیا به عنوان دومین عامل مرگ زودرس شناخته میشود. مرگهای منتسب به آلودگی هوا به عنوان دومین عامل مرگ پس از فشار خون شناخته شدهاند. یکی از دلایل فشار خون هم مواجهه با آلودگی هواست. آلودگی هوا به عنوان بزرگترین معضل محیط زیستی و خطرناکترین عامل محیط زیستی برای سلامت انسان است.
در ایران طبق قانون «هوای پاک» یکی از وظایف وزارت بهداشت، محاسبه مرگهای منتسب به آلودگی هوا و خسارات اقتصادی ناشی از آن است. این وزارتخانه از سال ۱۳۹۶ این کار را شروع کرده است. آخرین آماری که وزارت بهداشت منتشر کرده، مربوط به سال ۱۴۰۲ است. در بررسی که در ۵۷ شهر با جمعیتی نزدیک به ۴۸ میلیون نفر انجام شده است، ۳۰ هزار و ۶۹۰ نفر از هموطنانمان بر اثر مرگ منتسب به ذرات معلق در این شهرها جان خود را از دست دادهاند.
یکی از اقدامات وزارت بهداشت برآورد هزینههای اقتصادی مرگهای منتسب به آلودگی هواست. این هزینه در ایران سالانه ۱۲ میلیارد دلار است. طبق استانداردهای جهانی تقریبا ۱۰ درصد این هزینه، یعنی چیزی معادل ۱.۲ میلیارد دلار هر سال و به طور مستقیم به نظام سلامت کشور تحمیل میشود. این هزینه شامل درمان بیماران و خدماتی میشود که سیستم بهداشت و درمان به افرادی که به واسطه آلودگی هوا به مراکز درمانی مراجعه میکنند، ارائه میکند.
آلودگی هوا بعد از سوءتغذیه دومین علت مرگ زودرس کودکان است. آلودگی هوا در همه مراحل زندگی انسان اثر منفی میگذارد از دوران جنینی تا سالمندی. در مورد ایجاد سرطان و به ویژه سرطان خون در کودکان نیز نقش آلودگی هوا اثبات شده است.
تولد نوزادان زودرس، تولد کودکان با وزن کم، مرگهای زودرس، عفونتهای تنفسی و کاهش ضریب هوشی از عوارض مواجهه کودکان، نوزادان و مادران باردار با هوای آلوده است. اگر بتوانیم آلودگی هوا را کنترل کنیم، خیلی میتواند به بحث جوانی جمعیت کمک کند.
غلظت ذرات معلق در ایران به طور میانگین ۳۰ میکروگرم بر مترمکعب است که بیشتر از ۶ برابر رهنمود سازمان جهانی بهداشت و ۲.۵ برابر استاندارد ملی کشور است. این رقم نشان میدهد مردم ما چند برابر استاندارد ملی کشور با این ذرات مواجهند.
ما در کشور منابع انتشار مختلفی داریم که باعث تولید این ذرات معلق و سایر آلایندهها میشوند. مازوت و سوختهای سنگین هم سبب انتشار گاز دی اکسید گوگرد و ذرات معلق زیر ۲.۵ میکرون میشوند. توقف هر کدام از این منابع انتشار از جمله مازوت سوزی میتواند به کاهش غلظت ذرات معلق به عنوان مهمترین آلاینده مضر برای سلامتی مردم خواهد شد.
وزارت بهداشت طبق قانون هوای پاک، وظیفه محاسبه مرگهای منتسب به آلودگی هوا و اعلام شرایط اضطرای را دارد. ما از سال ۱۳۹۶ این کار را انجام دادهایم و نتایج کار خود را به طور مستند خدمت سیاستگذاران ارسال کردهایم. طبق قانون هوای پاک، وظیفه نظارت بر حسن اجرای قانون هوای پاک با سازمان محیط زیست کشور است.
ما در سال گذشته هم به این موضوع ورود کردیم و در شهرهایی مثل اراک و دیگر شهرهایی که در آنجا مازوت سوزی میشد از طریق دانشگاههای علوم پزشکی به وظایف خود عمل کردیم و نتیجه را برای دستگاههای مسئول فرستادیم ولی حمایتی که باید انجام میشد، صورت نگرفت و مازوت سوزی متوقف نشد. اما در سال جاری این تصمیم گرفته شد که مازوت سوزی متوقف شود.
واقعیت این است که ما در تهران بحث مازوت سوزی نداشتیم و مازوت سوزی در کلانشهرهایی مثل اراک و اصفهان اتفاق میافتاد؛ یکی از مشکلاتی که با آن مواجهیم بحث ناترازی انرژی است. مصرف بالای انرژی در کشور باعث شده که نیروگاهها برای تامین سوخت خود و تولید برق به سمت مازوت سوزی بروند. میزان بالای مصرف انرژی به خصوص در منازل باعث مازوت سوزی شده است، در حالی که در شرایط طبیعی سوخت نیروگاهها باید گاز طبیعی باشد.
هر تصمیمی که در راستای اهداف نظام سلامت باشد شجاعانه است؛ سلامت مردم جزو اهداف نظام جمهوری اسلامی است.
مطالعهای که صرفاً در خصوص مازوت سوزی انجام شود، از طرف وزارت بهداشت انجام نشده است، اما در شهرهایی که مازوت سوزی انجام میشود، شاهد افزایش غلظت ذرات معلق و همچنین دی اکسید گوگرد هستیم. بررسیهایی که انجام دادهایم نشان میدهد که افزایش غلظت آلایندهها سبب بیشتر شدن مرگهای منتسب به آلودگی هوا میشود.
تقریبا هر ۲۰ میکروگرم مواجهه با غلظت ذرات معلق در هوا معادل مصرف یک نخ سیگار است. در بعضی از روزها این غلظت به چندین برابر میرسد گویی هر شهروند غیرسیگاری چند نخ سیگار کشیده است. امیدواریم مردم از این اقدام دولت با مصرف کمتر برق پشتیبانی کنند.
مهمترین اقداماتی که ما میتوانیم در خصوص بحث آلودگی هوا انجام دهیم، ابتدا توسعه ناوگان حمل و نقل و سپس حرکت به سمت مصرف انرژیهای تجدیدپذیر است.
طبق قانون هوای پاک مصوب سال ۹۶ که به دستگاههای مربوطه ابلاغ هم شد، باید سالانه ۱۰ درصد از تولید انرژی و برق وزارت نیرو از انرژیهای تجدیدپذیر باشد. موقعیت جغرافیایی کشور ما طوری است که هم نور خورشید و هم باد داریم و میتوانیم از آنها برق تولید کنیم. اگر این قانون اجرا شود میتواند آلودگی هوای کشور را به طور محسوسی کاهش دهد.
منبع: ایرنا