«نسل زِد» هیچ‌وقت بازنشسته نمی‌شود | نسل جدید چه تأثیری بر بازار کار گذاشته است؟

سرور هادیان | شهرآرانیوز؛ کارشناسان و فعالان اقتصادی معتقدند که نوع نگرش این نسل درباره کار و انتظاراتی که از آن دارند، سبب شده تا شاهد ایجاد تغییرات زیادی در حوزه اشتغال باشیم. به‌عنوان مثال کاهش تمایل فعالیت در بخش‌های صنعت و کشاورزی موجب رشد فعالیت در حوزه خدمات شده است. البته همه حوزه‌های خدماتی مورد اقبال نسل جدید نیست. آمار‌ها نشان می‌دهد، درحالی‌که بخش خدمات در سال ۱۳۹۵، ۴۵.۶ درصد از فرصت‌های شغلی خراسان رضوی را به خود اختصاص داده بود، این رقم در سال ۱۴۰۲ به ۵۰.۵ درصد افزایش یافته است.

مقایسه حقوق درخواستی در مشاغل مختلف

براساس گزارشی که جاب‌ویژن (یکی از مراجع کاریابی و استخدام) منتشر کرده از سال ۱۳۹۹ تاکنون مشاغل حوزه برنامه‌ریزی، بیشترین افزایش حقوق را داشته‌اند. براساس این گزارش، حقوق افراد در بخش خصوصی بیش از هر چیز از سطح ارشدیت و گروه شغلی آنها متأثر است، به‌گونه‌ای که مدیران حدود سه‌برابر کارمندان و برنامه‌نویسان ۲.۵ برابر نیروی خدماتی، حقوق دریافت می‌کنند. در مقابل آن، نقش محل کار و نوع دانشگاه (آزاد، دولتی، غیرانتفاعی) در میزان حقوق حداکثر در حد ۳۰ درصد است. دانشگاه محل تحصیل، کمترین اثر را بر میانه حقوق دارد. میانه حقوق فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های دولتی و آزاد برابر است و فقط ۱۰درصد از سایر دانشگاه‌ها بیشتر است.

وضعیت مشاغل در مشهد

گزارش کاریابی‌ها نشان می‌دهد که بیشتر فرصت‌های کار در مشهد با حقوق بالا مربوط به برنامه‌نویسی و مشاغل مرتبط با فروش مانند کارشناس فروش است. از سوی دیگر، باتوجه‌به اهمیت بخش خدمات در این شهر و روند دیجیتالی‌شدن بسیاری از خدمات، بسیاری از کسب‌وکار‌ها در شهر مشهد، نیازمند برنامه‌نویس هستند. به‌شکلی که رقابت زیادی برای جذب برنامه‌نویس در این شهر وجود دارد. به همین دلیل، برنامه‌نویس‌ها می‌توانند با حقوق مناسب‌تر در این شهر کار پیدا کنند. متخصص دیجیتال مارکتینگ، تکنسین عمران، طراح گرافیک، معلم خصوصی، پرستار، مشاور تحصیلی و مترجم جزو شغل‌هایی است که در مشهد تقاضا برای استخدام آنها مناسب است.

در ادامه حتما بخوانید ورود زنان نسل زِد به مشاغل فنی | شبکه‌های اجتماعی در سیطره بانوان

کمبود نیروی کار در بخش صنعت

رئیس کانون انجمن‌های کارفرمایی صنایع خراسان رضوی در گفتگو با شهرآرا می‌گوید: درحال حاضر در حوزه صنعت کمبود نیروی انسانی داریم. نیروی کار با توجه به حقوق قانون کار و حتی مبالغی که بالاتر از حقوق قانون کار پرداخت می‌کنیم، تمایلی به فعالیت در بخش صنعت ندارد.

جواد نیشابوری با اشاره به اینکه نسل جدید روش زندگی‌شان متفاوت با نسل‌های گذشته است، بیان می‌کند: برای مثال قوانینی که در گذشته در شرکت‌های تولیدی حکم‌فرما بوده، دیگر توسط نسل جدید پذیرفتنی نیست. به عنوان مثال جوانان معتقدند، این قانون که باید در روز هفت یا هشت ساعت در یک محل بمانند و کار کنند، بی‌فایده و بی‌نتیجه است و کارفرما باید از آنها خروجی کار را بخواهد. در واقع آنها به‌دنبال ساعت انعطاف‌پذیر در حوزه کار هستند.

نیشابوری با اشاره به اینکه در گذشته نیروی کار به دنبال مشاغلی بود که بیمه شود تا در دوران بازنشستگی از خدمات تأمین اجتماعی بهره‌مند شود، می‌گوید: اکنون مستمری‌های کم و پوشش نامناسب بیمه درمانی سبب شده است تا نسل جدید ترجیح دهد، دیگر سراغ بیمه‌شدن نرود. 

البته براساس قانون، کارخانه‌ها باید فهرست بیمه برای شاغلان رد کنند. با این حال ترجیح نیروی کار بیمه‌شدن نیست و می‌خواهد با روش‌های دیگری برای آینده‌اش سرمایه‌گذاری کند. البته نسل جدید ویژگی‌های خوبی هم دارند. به عنوان مثال آنها بیشتر از اینکه ترجیح دهند استخدام شوند، مایل هستند کارآفرین شوند. نسل جدید به مشاغل فناوری‌محور گرایش بیشتری دارد و دربرابر تغییرات، انعطاف‌پذیرتر و ریسک‌پذیرتر است. همین مسئله زمینه خلاقیت و نوآوری را توسط آنها فراهم کرده است.

نایب‌رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی هم در گفتگو با شهرآرا می‌گوید: نسل زِد با ماندن در یک شغل ثابت و ۳۰ سال کارکردن و درنهایت بازنشسته‌شدن میانه‌ای ندارد. به‌ویژه با شرایط تورمی که در کشور ما وجود دارد افراد تصور می‌کنند که با حقوق کارمندی و کارگری نمی‌توانند پیشرفت کنند.

احمد اثنی‌عشری می‌افزاید: ازاین‌رو نسل زِد به دنبال راه‌های دیگری است تا بتواند زمینه رشد اقتصادی را برای خود فراهم کند. اثنی‌عشری بیان می‌کند: تا زمانی که تورم در کشور ما صعودی باشد، بازار‌های حاشیه‌ای درآمد بهتری را نسبت به کار‌های ثابت برای افراد فراهم می‌کنند. ازاین‌رو پرداختن به مشاغل خدماتی، کشاورزی و صنعتی کار بسیار سختی برای این نسل خواهد بود. البته تمایل نداشتن آنها نیز صدمات جبران‌ناپذیری برای صنعت و تولید به همراه خواهد داشت. 

نایب‌رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی با اشاره به ضرورت مهارت‌آموزی در نسل جدید می‌گوید: روی مهارت‌آموزی افراد کار نشده است. به طور مثال ما تعداد دبیرستان‌هایمان از هنرستان‌هایمان بیشتر است. درحالی‌که این نسبت باید برعکس باشد و فردی که دیپلم می‌گیرد باید حداقل سه یا چهار مهارت را آموزش دیده باشد تا بتواند از طریق آنها درآمدزایی کند.