نهضت سوادآموزی دیگر به آموزش خواندن و نوشتن محدود نمی‌شود | الفبای باسوادی با روش‌های جدید
سواد، امروز گستره وسیع تری را نسبت به گذشته دربرمی‌گیرد. از خواندن، نوشتن و توانمندسازی افراد مثلا دختران بازمانده از تحصیل تا آموزش عمومی و مهارت‌های زندگی از جمله حقوق شهروندی، آشنایی با قانون اساسی و مهارت‌های کنترل خشم.
به گزارش شهرآرانیوز؛ ته چشم‌های کنجکاو سوادآموزان کلاس که مقابل هرکدام دفتر و کتابی قرار گرفته است، دنیایی پختگی است؛ چند جفت چشم که روی برخی هایشان، عینکی جاخوش کرده است. برخی‌ها دمغ و بی حوصله به نظر می‌رسند و نمی‌دانند اصلا کار درستی کرده‌اند که دارند وقتشان را برای این کار می‌گذارند یا نه.
آن‌ها خستگی روز‌های دنیا را بر دوش دارند و تفاوتشان با دانش آموزان دبستانی، همین است. دقیق که نگاهشان می‌کنی، از آن شیطنت و هیاهوی کودکی خبری نیست. طبیعی هم است که روزگار، ته مانده آن شوق و اشتیاق را از دلشان بیرون کشیده باشد. اغلب پخته و دنیادیده‌اند و بلد پایین وبالای روزگار. حالا آمده‌اند تا لذت خواندن و نوشتن را هم به تجربه هایشان اضافه کنند.
کلاس درس متفاوت
وقتی برای اولین بار نهضت سوادآموزی تأسیس شد، مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها پشت نیمکت‌ها نشستند. تعدادشان آن سال‌ها خیلی زیاد بود و انگشت‌های برخی هایشان آن قدر چروکیده که توان نگهداری قلم را هم نداشتند. «دخترم» و «پسرم» را شاگرد‌ها به معلمانشان می‌گفتند. آموزگار‌ها باید خیلی احترام بزرگ ترهایشان را نگه می‌داشتند. شاگرد‌هایی بودند که پایشان درد می‌کرد و ترجیح می‌دادند روی فرش بنشینند و پا‌ها را دراز کنند و به درس گوش بدهند، با همه این ها، جادوی مدرسه برای بزرگ تر‌ها و کوچک تر‌ها تفاوتی نمی‌کند.
یادگیری کلمه و کلمات از یک دم همه را عاشق این دنیای لطیف می‌کند؛ همه آن‌هایی که برای پر کردن یک فرم ساده بانکی یا پستی یا حتی اطلاع از مسیر دانستن خطوط اتوبوس، باید دست به دامن یک نفر بشوند و گاهی هم کارشان لنگ بماند؛ به همین دلیل وقتی متوجه می‌شوند جایی به نام نهضت سواد آموزی هست که ثبت نامشان می‌کند و خیلی زود خواندن و نوشتن را یاد می‌گیرند، سر از پا نمی‌شناسند.
تغییر اولویت‌ها در نهضت سوادآموزی
هیچ وقت برای آموختن دیر نیست. همه افراد ده تا چهل ونه ساله جامانده از تحصیل که موفق نشده‌اند در هیچ دوره آموزشی شرکت کنند، می‌توانند از فرصتی که نهضت سواد آموزی فراهم کرده است، استفاده کنند.
عبدالرضا فولادوند، رئیس سازمان نهضت سوادآموزی، به تازگی از مأموریت‌های جدید این سازمان خبر داده و گفته است: آموزش عمومی دانش آموزان، از خواندن، نوشتن و توانمندسازی افراد مثلا دختران بازمانده از تحصیل تا آموزش عمومی و مهارت‌های زندگی ازجمله حقوق شهروندی، آشنایی با قانون اساسی و مهارت‌های کنترل خشم را در بر می‌گیرد. سواد، امروز گستره وسیع تری را نسبت به گذشته در بر می‌گیرد.
یونسکو تعریف سواد خواندن و نوشتن را، استفاده از کامپیوتر و آشنایی با زبان و درنهایت یادگیری مهارت دانسته است. به دنبال این هدف هستیم که در دوره‌های ابتدایی و متوسطه، مدارس بزرگ سال را تأسیس کنیم؛ البته شورای عالی آموزش وپرورش باید در مورد مدرک رسمی این مدارس تصمیم بگیرد؛ زیرا نهضت سوادآموزی مجاز به صدور مدرک رسمی تحصیلی نیست و مدارکی که صادر می‌شود، برای ادامه تحصیل معتبر است.
او از برنامه‌های آموزشی جدید که شامل آموزش‌های فردی و اجتماعی است، خبر داده است: خودمراقبتی به منظور کاهش هزینه‌های درمان در جامعه و آموزش شهروندی، جزو اولویت‌های نهضت سوادآموزی است و هم اکنون درحال تهیه محتوای آموزشی در حوزه‌هایی نظیر مهارت‌های آپارتمان نشینی هستیم.
نگاهی به کارنامه سوادآموزی
۹۸ درصد
جمعیت کنونی افراد باسواد ایران
۸/۴۸ درصد
جمعیت باسواد ایران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی
۷/۹۸ درصد
جمعیت باسواد خراسان‌رضوی
مراحل تشکیل نهضت سوادآموزی
۱۳۱۵ تا ۱۳۲۰
سازمان تعلیم و اکابر
۱۳۳۲ تا ۱۳۳۵
سازمان آموزش سالمندان
۱۳۳۵ تا ۱۳۴۳
سازمان آموزش بزرگ‌سالان
۱۳۴۳ تا ۱۳۵۵
کمیته پیکار با بی‌سوادی
۱۳۵۵
سازمان ملی جهاد سوادآموزی
۱۳۵۷
تشکیل نهضت سوادآموزی به فرمان امام‌خمینی (ره)
زاویه دید جدید
«ما در دنیای فناوری زندگی می‌کنیم و این موضوع بر همه جوانب تأثیر گذاشته است؛ با توجه به تغییراتی که در حوزه‌های مختلف رخ داده است، حالا دیدگاهمان درباره موضوع سواد و سوادآموزی فراتر از آن نگاه اولیه است که تنها خواندن و نوشتن را شامل می‌شد؛ سوادآموزی یک جریان مهم فرهنگی است و به این لحاظ باید افراد را به سطح اطلاعاتی کاملی در موضوعات مختلف فرهنگی و اجتماعی رساند». این جملات را زهرا شوشتری، معاون سوادآموزی آموزش وپرورش خراسان رضوی، می‌گوید و این طور ادامه می‌دهد: هدف مجموعه‌های آموزشی ما، حالا بیشتر آگاه سازی درباره تغییر سبک زندگی افراد است. برنامه امسال، ترویج آموزش چندزبانه برای درک موضوعات مختلف است.
او یادآوری می‌کند: اساس نامه نهضت سوادآموزی در توسعه سواد جدید، نقش‌ها و وظایفی را برای این سازمان تعریف می‌کند که البته این وظایف به موازات مبارزه با بی سوادی انجام می‌شود و به معنای رفع این مسئولیت از نهضت سوادآموزی نیست، اما حوزه‌های جدیدتری را هم شامل می‌شود و در تعریف سواد جدید، مفاهیمی مانند سواد مجازی، سواد عاطفی، سواد تربیت فرزند و سواد اقتصادی و... محل توجه قرار می‌گیرد.
به گفته وی، نرخ باسوادی گروه سنی بین ۱۰ تا ۴۹ سال در استان که سال گذشته ۶/۹۷ درصد بود، به ۷/۹۸ درصد افزایش یافته است.
شوشتری اعلام می‌کند: علاوه بر مراکزی که در پایگاه‌های محلی و اجتماعی نظیر مساجد و مدارس و فرهنگ سرا‌ها برای آموزش سوادآموزی فعال است، ۱۰ مرکز یادگیری محلی نیز در استان و شهر‌های سبزوار و تبادکان، چناران، خواف و کاشمر مشغول فعالیت هستند که درکنار آموزش‌های مقدماتی، برنامه‌های مهارت آموزی را هم اجرا می‌کنند؛ البته در مشهد هم مرکز یادگیری نرجس در محله التیمور در این راستا فعالیت می‌کند.
شناسایی بی سواد‌ها
حسن هژبری، رئیس اداره سوادآموزی ناحیه ۷ مشهد، با اشاره به اینکه در دنیا دو نوع آموزش رسمی و غیررسمی وجود دارد، تصریح می‌کند: آموزش رسمی، وظیفه حاکمیتی است که آموزش وپرورش با ساختار موجودش، آن را محقق می‌کند و، اما آموزش غیر رسمی که مکمل آموزش رسمی به حساب می‌آید، مبنا و نشانگر رشد جریان آموزش در کشور است و می‌تواند ضعف‌های آموزش رسمی را جبران کند.
هژبری می‌گوید: مهم‌ترین رسالت فعالان عرصه نهضت سوادآموزی، جذب بی سواد‌ها و کم سواد‌ها برای دوره‌های یادگیری است که معمولا در مساجد و مدارس و فرهنگ سرا‌ها برگزار می‌شود.
او با اشاره به کمبود فضای آموزشی و مشکل برگزاری کلاس در مکان‌های یادشده، می‌گوید: نماینده‌ای از سواد آموزی در پایگاه‌های مدارس برای سنجش سواد حضور دارد تا اولیایی را که بی سواد هستند، شناسایی کند، حتی تلاش می‌کنیم پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها و همسایه‌های بی سواد را هم شناسایی کنیم.
به گفته هژبری، به دلیل کمبود فضای آموزشی، دوره‌های آموزشی بین خانواده های سوادآموز به صورت نوبتی می‌چرخد.
رئیس اداره سوادآموزی ناحیه ۷ مشهد از مرکز یادگیری محلی دانش در محدوده ناحیه ۷ یاد می‌کند که مرکز پویا و فعالی در حوزه مهارت آموزی در ناحیه توس بود، اما به دلیل مشکلات ساختمانی، هم اکنون تعطیل شده و او امیدوار است درپی انتشار این گزارش و با مساعدت مسئولان، مجموعه‌ای برای این کار نیز درنظر گرفته شود.
کارآفرینی درکنار آموزش
ریحانه رحمتی، کارشناس دوره‌های سوادآموزی آموزش‌های داوطلبانه سوادآموزی آموزش وپرورش ناحیه یک مشهد است؛ یک جهادگر فعال که مثل خیلی از جهادگران دیگر، عمر و وقتش را برای ارتقا و بهبود زندگی مردمانی گذاشته است که کم بضاعت ترند و مدیریت مرکز یادگیری محلی نرجس، هم از فعالیت‌های اوست. مرکز نرجس از سال ۱۳۹۵ با مشارکت آموزش وپرورش ناحیه یک و سوادآموزی ناحیه یک و سپاه ناحیه میثم، فعالیت خود را شروع کرده است.
او تقریبا تمام سال‌های کاری اش را وقف کار سوادآموزی کرده و از اینکه موج جدیدی در مراکز یادگیری به راه افتاده است، خوشحال است و مثل خیلی‌های دیگر اعتقاد دارد نیازسنجی ظرفیت‌ها از اولویت‌های انجام کار در هر منطقه و محله است و با توجه به اینکه مرکز یادگیری و محلی نرجس ابتدا در محدوده بولوارطبرسی مستقر بود و بعد هم به التیمور منتقل شد، متولیان این حوزه به نتیجه رسیدند که کسب مهارت‌های جدید، نقش مهمی در بازدهی فعالیت‌ها دارد. او می‌گوید: به همین دلیل ما تلاش کردیم علاوه بر افزایش دانش و آگاهی حتما این موضوع را مدنظر بگیریم؛ به ویژه اینکه مجموعه ما مختص بانوان است که بخشی از آن‌ها را زنان سرپرست خانوار تشکیل می‌دهد.
رحمتی توضیح می‌دهد: در سال گذشته ۲۲۵ نفر جذب مجموعه ما شدند و از این تعداد، ۱۸۵ نفر به مراحل بعدی راه یافتند و امسال نیز با اعلام فراخوان در مدارس و پایگاه‌های عمومی تابه حال هفتاد نفر ثبت نام کرده‌اند.
کارشناس دوره‌های سوادآموزی آموزش‌های داوطلبانه سوادآموزی آموزش وپرورش ناحیه یک با ظرفیت‌ها و نیاز‌های این محدوده آشناست؛ به همین دلیل تصمیم گرفته‌اند کارگاه‌های خیاطی را فعال کنند و مهارت شیرینی پزی را هم به علاقه‌مندان آموزش دهند و به قول خودش، استقبال خیلی خوبی از این برنامه‌ها شده است و خیلی‌ها به درآمدزایی رسیده‌اند.
سوادآموزی، شامل ۳ پایه تحصیلی سواد، انتقال و تحکیم است
دوره سواد: دوره‌ای چهارماهه برای آموزش حروف الفباست که برای دستیابی افراد بی سواد ده تا چهل ونه ساله به حداقل سواد که معادل سوم ابتدایی است، طراحی و اجرا می‌شود.
دوره تحکیم: دوره‌ای دو ماهه و فرصتی برای استمرار و پایداری آموخته هاست و کاربرد آن برای کسانی است که دوره سوادآموزی، سوم ابتدایی، چهارم ابتدایی، تکمیلی و پایانی نهضت را گذرانده‌اند و تمایلی به ادامه تحصیل ندارند و فقط برای جلوگیری از بازگشت به بی سوادی است.
دوره انتقال: دوره‌ای شش ماهه است که فرصت ادامه تحصیل را برای کسانی که دوره سوادآموزی، سوم ابتدایی، چهارم ابتدایی، تکمیلی و پایانی نهضت راگذرانده‌اند یا کسانی که شرایط ادامه تحصیل در آموزش وپرورش رسمی را ندارند، فراهم می‌کند و مدرک آن معادل ششم ابتدایی است.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
