شکیبا افخمی راد/ شهرآرانیوز - رضا مهدوی از نگارگران چیرهدست شهر مشهد است که در سالهای فعالیت خود بارها به دلیل خلق آثار درخشانش تقدیر شده است. او تاکنون چندین نمایشگاه انفرادی برگزار کرده و در بیش از ۵۰ نمایشگاه گروهی داخلی و خارجی در کشورهایی، چون کانادا، آلمان، اسپانیا، استرالیا، آمریکا، مالزی، چین، ترکیه و قطر حضور داشته است. آنچه باعث شد ما در این ایام به سراغ این هنرمند برویم آثاری است که او با محوریت امام رضا (ع) و موضوعات رضوی در دوره بیست ساله فعالیتهایش با درنظر گرفتن جنبههای تاریخی و معنوی خلق کرده است. از جمله این آثار نیز میتوان به مجموعه تاریخی که سفر امام رضا (ع) از مدینه تا مرو را نشان میدهد اشاره کرد. در این آثار صحنه وداع حضرت رضا (ع) با خانواده و اطرافیانشان در منزل ایشان و آغاز سفر امام هشتم از مدینه تا مرو، معجزه درخت بادام و شفای بیماران در نیشابور و مجلس مناظره امام رضا (ع) با سران ادیان مختلف به تصویر کشیده شده است. همچنین نگارگری یک تابلو نمادین با موضوع صحن و سرای امام هشتم که ۸۰ فیگور بسیار ظریف دارد از دیگر آثار مهدوی با موضوع رضوی است. او به تازگی نیز تابلوی دیگری در این زمینه با موضوع حدیث سلسلهالذهب به پایان رسانده است.
چگونگی خلق اثری در زمینههای مذهبی
مهدوی نظرش درباره خلق آثار مذهبی به ویژه آثاری با محوریت امام رضا (ع) را اینگونه بیان میکند: هنرمند باید توانایی و قلمش به حدی رسیده باشد تا دست به آفرینش اثری درباره این بزرگان بزند. یعنی حداقل از نظر تکنیکی کاری خلق کند که شایسته شأن ائمه و بزرگان باشد.
به باور او اگر یک هنرمند با یک قلم ضعیف بخواهد در این زمینه کار کند، نه تنها خدمتی به ائمه نمیکند بلکه باعث آسیب و ضربه نیز به این حوزه میشود.
این هنرمند خاطر نشان میکند: اگر مخاطب یک شمایل بد فرم و نامتناسب از یکی از ائمه ببیند ذوقش کور میشود؛ بنابراین هنرمندان در وهله اول باید بسیار روی قدرت قلم، دست و تجربه خودشان کار کنند و بعد برای خلق آثاری در فضای معنوی دستبهکار شوند. داشتن علم، مطالعه، شناخت و معرفت نیز برای افرادی که میخواهند در این زمینه کاری انجام دهد، ضروری است. همچنین فردی که از روی هوس دست به خلق اثری با موضوعات مذهبی بزند، وقتی کارش تمام شود، میبیند چقدر آن اثر با افکار و زندگی آن امام معصومی که میخواسته به تصویر بکشد، تضاد دارد و این اتفاق درستی نیست.
او درباره آثاری که با موضوع سیره رضوی خلق کرده میگوید: من همیشه در زمان شروع خلق یک اثر، خودم را مانند فردی تصور میکنم که در آن طرح میخواهد نقشی را بازی میکند. یعنی سعی میکنم خودم را در همان فضا قرار دهم تا بتوانم احساسم را به مخاطبم منتقل کنم. اینکه به چه میزان موفق بودهام را مخاطبانم باید بگویند. ولی من به چشم دیدم که بعضیها آمدند و آثارم را دیدند و تحت تاثیر آنها قرار گرفتند. به ویژه یکی از آثارم که موضوعش وداع امامرضا (ع) از مدینه و خانوادهشان بود بسیار مورد استقبال قرار گرفت. به طوری که مخاطبی با تماشای تابلو اشک ریخت و این بهترین دستمزد من بود.
دینی که ادا نشد
به باور مهدوی هنر هنوز نتوانسته حتی یک هزارم دینش را به امام رضا (ع) ادا کند و هنوز در این زمینه باید کارهای زیادی انجام داد.
او با بیان این نکته که هنرمندان حامی قوی برای خلق آثار مذهبی ندارند میگوید: اگر در طول تاریخ میبینید در دورههایی آثار هنری بسیار زیادی به وجود آمده و آن دورهها شاخص شدهاند به دلیل این است که آن زمان هنرمندان حامیان هنری قوی داشتهاند. متأسفانه در دورهای که ما داریم زندگی میکنیم هنر به گوشهای رانده شده و اهمیت آن به اندازهای که باید دیده نمیشود و هنرمندان تحت حمایت نیستند. درواقع هرکاری ما در این زمینه انجام میدهیم تقریبا با خواست خودمان و به صورت دلی است. درحالیکه اگر اثری با حمایتهای کامل خلق شود بسیار فاخرتر، بهتر و وسیعتر خواهد بود.
این نگارگر تأکید میکند: هنرمندی دست به آفرینش کار رضوی میزند که در آن فضای معنوی قرار گرفتهاست. به ویژه کسانی که کار سفارشی در این زمینه انجام نمیدهند. یعنی فضای روح و دل این افراد آنچنان از عطر معنوی آکنده شده که باعث شده آنها بدون هیچ چشمداشتی دست به قلم شوند.
به گفته او موضوعات زیادی درباره زندگی امام رضا (ع) وجود دارد که با پرداختن به آنها میتوان امام هشتم (ع) را به عنوان تنها امام معصومی که مقبرهشان در خاک ایران است به دنیا معرفی کرد.
انجام کاری برای، ولی نعمتمان در مشهد
مهدوی که «وداع امام رضا (ع) از مدینه» را به عنوان یکی از متفاوتترین آثارش معرفی میکند و درباره آثاری که با محوریت رضوی علاقه داشته انجام دهد و تا امروز عملی نشده نیز توضیح میدهد: من این روزها اثری را با موضوع حدیث سلسلهالذهب خلق میکنم که به ظاهر تمام شده، ولی به نظر خودم هنوز میتواند خیلی بهتر و شکیلتر باشد. حقیقتا دوست داشتم این اثر را در ابعاد خیلی بزرگتر کار کنم، ولی متأسفانه هیچ کس حامی نشد تا فضایی در اختیارم قرار دهد و من بتوانم روی این اثر وقت بیشتری بگذارم: احساس میکنم از لحاظ هنری توانایی انجام این کار را دارم، ولی متأسفانه امکاناتی در اختیارم قرار نمیگیرد.
این هنرمند با اشاره به اینکه این اثر را اکنون در ابعاد ۱۰۰ در ۷۰ سانتی متر خلق کرده میگوید: حدیث سلسلهالذهب را به سفارش آستان قدس کار کردم، ولی این مجموعه قبول نکرد که این اثر در ابعاد بزرگتر طراحی شود.
از او درباره تأثیر خلق آثار رضوی بر حال و هوای خودش میپرسیم که پاسخ میدهد: من رضایت و آرامش قلبی بسیاری از خلق این آثار دارم به طوری که احساس میکنم دارم کاری برای، ولی نعمت خودمان در مشهد انجام میدهم و این موضوع همیشه من را خیلی راضی کرده است.