آیا زیرساخت‌های کشور در جنگ آینده آسیب‌پذیر است؟ | گزارش شهرآرانیوز از محتمل‌ترین سرنوشت تجاوز نظامی به ایران

به گزارش شهرآرانیوز، ۱۷ اردیبهشت ۱۳۶۵ یعنی دقیقاً ۳۹ سال قبل بود که رویدادی مهم در قلب ایران، مسیر جنگ هشت‌ساله با عراق را تغییر داد؛ جایی که پالایشگاه تهران در ۱۵ کیلومتری جنوب پایتخت هدف بمباران جنگنده‌های متجاوز بعثی قرار گرفت تا این عملیات، مقدمه تغییر مسیر جنگ از اجرای عملیات‌های شکوهمند رزمندگان ایرانی و پاتک‌های سنگین ارتش متجاوز بعث به سمت «جنگ زیرساختی» باشد و دو طرف با کاهش تدریجی آتش مستقیم در جبهه‌ها، عقبه جبهه مقابل را هدف قرار دهند.

حالا درست است که ۳۹ سال از آن روز می‌گذرد، اما در شرایطی که کمتر از هفت ماه از عملیات «روز‌های توبه» و حمله رژیم صهیونیستی به برخی نقاط مهم در ایران اسلامی گذشته است، تجربه ثابت کرده که هر نوع جنگ احتمالی در آینده قرار است تکرار همین سبک درگیری و به‌اصطلاح جنگ زیرساختی با حملات پینگ‌پونگی به زیرساخت‌ها باشد. بر همین اساس، شهرآرانیوز در گزارشی اختصاصی به سراغ دوتن از کارشناسان صنایع دفاعی رفته تا از پیدا و پنهان پوشش فعلی شبکه پدافندی کشور بر نقاط حساس و زیرساخت‌های حیاتی بگوید. نام این دو کارشناس به درخواست خودشان و بنا بر اصول حفاظتی ذکر نمی‌شود.

پدافند هوایی، سپر دفاعی در جنگ احتمالی

وقتی صحبت از قدرت نظامی می‌شود، ممکن است خیلی‌ها تصویر ناو‌های هواپیمابر، جنگنده‌های نسل پنجم یا تانک‌های هوشمند پیش چشمشان بیاید. با این حال، از دید کارشناسان نظامی، فرماندهان جنگی و همه آن‌هایی که جنگ را به‌معنای واقعی آن و فراتر از رژه تجهیزات پرزرق و برق می‌بینند، قدرت واقعی در جنگ‌های جدید با پوشش شبکه پدافندی هر کشور تعیین می‌شود یعنی همان رادار‌ها و لانچر‌هایی که بی‌سر و صدا در دل سکوت بیابان و کوهستان نصب می‌شوند، اما به وقت تجاوز به حریم هوایی کشورها، از هر ناو و جنگنده و تانکی تأثیرگذارتر هستند.

یک کارشناس صنایع دفاعی در این باره بیان کرد: مختصر و مفید به شما بگویم. جنگ‌های جدید همگی به اصطلاح نظامی «هواپایه» هستند و برای درک این حقیقت، کافی است نگاهی به تاریخ جنگ‌های معاصر بیندازید. از ویتنام و لیبی گرفته تا عراق، افغانستان و حتی جنگ اخیر غزه، همه شواهد و اخبار حکایت از این دارد که قوای جنگ‌افروز جهان به جای تمرکز بر جنگ‌های کلاسیک و بازکردن جبهه‌هایی که تلفات انسانی و خسارت تجهیزاتی به آن‌ها تحمیل کند، اهداف خود را بر تخریب وسیع از هوا و از فواصل دور متمرکز می‌کنند. به اصطلاح، منطقه‌ای مطلوب حمله زمینی است که پیش از آن به «موقعیت سوخته» تبدیل شده باشد. اینجاست که اگر کشوری مجهز به شبکه پدافندی نیرومند باشد، از ابتدا هیچ اسکادران هوایی جرئت نمی‌کند که وارد حریم هوایی آن کشور شود و اینجاست که وقوع هر نوع درگیری به یک «تهدید کلامی» تقلیل پیدا خواهد کرد.

وی افزود: به نظرم همین اول کار باید اصل مطلب را به شما بگویم. فارغ از بحث تجهیزات هواپایه یا قابل‌جابجایی، اساساً ایران امروز یکی از سنگین‌ترین شبکه‌های پدافندی زمین‌پایه را در اختیار دارد. منظورمان چه سامانه‌هایی است؟ سامانه‌هایی سری خانواده باور، زوبین یا S۳۰۰‌های ثابت در اصفهان. این‌ها همان‌هایی هستند که به‌صورت دائمی برای حفاظت از مکان‌های مهم مثل پایگاه‌های نظامی، کارخانجات مولد محصولات جنگی، مراکز هسته‌ای، نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها راه‌اندازی شده‌اند. حالا می‌خواهد فراافق‌نگر باشند یا بُرد کوتاه، اما در هرحال با قطعیت بالا می‌توان گفت که این‌ها توان حفاظت کامل از منطقه تحت‌پوشش خودشان را دارند.

به گفته این کارشناس صنایع دفاعی، در این شرایط است که وقوع هر نوع جنگ احتمالی چه آمریکا طرف متجاوز آن باشد و چه اسرائیل، در مراحل اولیه منحصر در عملیات‌های متمرکز و هدفمند بر همین سامانه‌های پدافندی ثابت خواهد بود تا پیش از حمله گسترده به زیرساخت‌های کشور، این سپر‌های دفاعی قدرتمند را از میان بردارند.

جنگ‌های جدید، ترکیبی از دفاع و حمله

«توانایی‌های تهران به ما اجازه نمی‌دهد که تصمیم احساسی بگیریم». این جمله مشهور ژنرال دیوید پترائوس، فرمانده سابق سنتکام و رئیس اسبق سازمان CIA است که برای واکاوی واژه توانایی‌ها (capabilities) در آن به سراغ یکی دیگر از مهندسان صنایع دفاعی کشور رفتیم. وی تصریح کرد: بدون شک یکی از مهم‌ترین توانایی‌هایی که فرماندهان نظامی طرف متخاصم تا حدودی از جزئیات آن آگاه هستند، همین زیرساخت‌های پدافندی کشور ماست. آن‌ها در تجسم تقریباً روشنی از واقعیت می‌دانند که جغرافیای خشن ایران به‌خصوص در کوهستان‌ها و جنگل‌ها می‌تواند شگفتانه‌هایی برایشان داشته باشد که هر جنگنده متجاوزی را از هر ارتفاعی که از آن درحال عملیات باشد، با زمین سخت ایران آشنا کند.

این کارشناس صنایع دفاعی تأکید کرد: فارغ از هر چیزی که شاید تصور خیلی‌ها از جنگ احتمالی آینده باشد، واقعیت این است که جنگ‌های جدید ترکیبی از دفاع و حمله هستند. شما این را امروز به‌روشنی در جنگ اوکراین می‌بینید که شاید روی کاغذ، روسیه طرف مهاجم باشد، اما اخبار حمله پهپاد‌های اوکراینی به مناطق مختلف روسیه نیز برگ دیگر از همین درگیری است. ما در جنگ خودمان با حزب بعث عراق هم شواهد مشابهی داریم که وقتی طرف متجاوز حاضر به عقب‌نشینی نبود، ما در جبهه کردستان شروع به پیشروی در خاک عراق کردیم تا توازن دیپلماسی جنگ از «تقاضای عقب‌نشینی» به «مطالبه تعویض حاکمیت اراضی» تبدیل شود.

وی افزود: در این شرایط است که می‌گوییم هر نوع حمله نظامی به ایران حداقل در مراحل آغازین آن خسارات محدودی به زیرساخت‌های کشور وارد خواهد کرد، زیرا قدرت پوشش شبکه پدافندی این امکان را فراهم می‌کند که جنگ، مرحله‌بندی داشته باشد. یعنی چه؟ یعنی هر نوع تجاوز نظامی از راه دور ابتدا بر همین زیرساخت‌های پدافندی متمرکز شود. در این شرایط، بدیهی است که با موشک‌باران یا بمباران این سپر دفاعی کشور، پیش از آن‌که نوبت به مراحل بعدی حمله برسد، سیلو‌های پرتاب موشک ما به‌عنوان پاسخ نیرو‌های مسلح ایران به جبهه متجاوز فعال خواهند شد.