آنان که اسمی دارند و رسمی، آنان که به برخورداری و تمکن نامبردارند، آنان که جایگاهشان چنان است که مردم از روی دستشان مینویسند، باید دست جامعه را بگیرند. باید در سلامتسازی رسمها، در اصلاح رفتارها، پیشقدم باشند؛ مثل همین ماجرای پذیراییهای آنچنانی در مراسم ختم درگذشتگان.
بزرگان باید بشکنند این رسوم را. از مردم عادی برنمیآید. هزار حرفوحدیث پشتسرشان شکل میگیرد. هم مردم برایشان حرف درمیآورند و هم خودشان نزد خویش شرمنده میشوند که کم گذاشتهاند. گرچه همین مقدار معمولی هم برای خیلیها کمرشکن میشود. برگزاری یک مراسم ساده ختم بدون غذا هم سر به چنددهمیلیون میزند در مساجد شهر.
این رقمها برای کارگری که دستمزد ۱۴۰۴ برای او میشود ۱۰ میلیونو ۳۹۹ هزار تومان، خیلی پول است. برای کارمند هم هزینه سنگینی است، چه رسد به هزینه غذا. بیچاره میکند صاحبعزا را. در سنتهای دینی هم خانواده ماتمزده را باید تیمار کرد، باید پذیرایی کرد، اما دریغا که مسیر را برعکس پیمودهایم و صاحب عزا باید میزبان دیگران باشد! کار به جایی میرسد که خود و ماتم خویش را از یاد میبرد تا برای میهمانان کم نگذاشته باشد.
این خوب نیست، اصلا خوب نیست. نیازمند اصلاح روش هستیم در این زمینه. پیشقراولان اصلاح و الگوهای عبور از این رفتار ناصواب هم باید بزرگان باشند. من به همه درگذشتگان خانوادهای فاتحه فرستادم وقتی دیدم باوجود تمکن مالی، به تقوای پرهیز از مجلسآرایی، همت کردهاند. آنان هم توان مالی دارند و هم در خیراندیشی و خیررفتاری و دستگیری از نیازمندان، دستی گرم و سخاوتمندانه، اما در مجلس فاتحه به همان خرما و حلوا در اندازه محدود بسنده کرده بودند.
با آن بسته پذیرایی یا یک وعده غذا، کسی سیر و برخوردار نمیشود، اما بسیاری از مردم عادی با تحمیل آن بر شانه خود فقیر میشوند. شوخیبردار نیست این؛ جدیجدی فقیر میشوند مردم عادی. وقتی به گفته یک برگزارکننده مراسم فقط قیمت بسته پذیرایی میشود ۷۲ هزارتومان -به قیمت سال پیش- معلوم است که طرف چقدر باید هزینه کند. این رقم را ضرب در تعداد افراد کنید، ببینید چه رقمی میشود.
تازه بهگفته او علاوهبر میهمانان خود باید حساب افرادِ اصطلاحا صوری را هم داشته باشید؛ ۳۰ درصد جمعیت هم آنان هستند که میآیند برای پذیرایی بدون اینکه مرده و صاحبعزا را بشناسند. در پذیرایی غذایی هم همین قاعده حاکم است. بگذریم که با این گرانیها، خیلیها زیر بار قرض میروند. این مسئله را باید چاره کرد.
پرچم اصلاح رفتار فرساینده را هم باید توانگران و آبروداران بردارند. مجالس ساده را کسی به حساب نداشتن و حتی نخواستن آنان نمیگذارد، اما مردم عادی نمیتوانند در این جبهه خطشکن باشند؛ چون به حساب نداشتن و نخواستنشان میگذارند. خدا رحمت کند زنده و مرده آبرودار مردمانی که از خویش برون آیند و در این زمینه کاری بکنند!