آیا خط ۲ مترو اصفهان از وسط مسجد جامع رد می‌شود؟

به گزارش شهرآرانیوز؛ در پی هشدار رسمی یونسکو درباره پیامد‌های احتمالی پروژه عمرانی بر مسجد جامع عتیق، مقرر شد یک شورای تخصصی در وزارتخانه با حضور مسوولان شهری و شرکت مترو و تشکیل تا در این جلسه با مدل‌سازی علمی و براساس مطالعات دانشگاه علم و صنعت ثابت شود لرزش‌های ناشی از عبور مترو، آسیبی به این اثر ثبت جهانی وارد نخواهد کرد.

بر همین مبنا مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان در پاسخ به نگرانی‌ها گفته اگر مشاور شرکت مترو نتواند این موضوع را با مدلسازی‌های علمی و مستدل ثابت کند، وزارتخانه میراث فرهنگی به عبور مترو در این مسیر مجوز نخواهد داد.

گزینه اصلی عبور خط مترو از زیرگذر میدان امام علی (ع) است؛ مسیری که در فاصله‌ای ۲۰ متری از بنای تاریخی مسجد جامع عتیق و در عمق ۲۵ متری زمین اجرا می‌شود منتقدان، اما تأکید دارند که این مسیر نه‌تنها در حریم درجه یک مسجد قرار دارد، بلکه نزدیکی بخش‌هایی از مسجد همچون مدرسه مظفریه به خط مترو ممکن است بیم آسیب به این بنای تاریخی را پررنگ کند.

در حال حاضر سه مسیر جایگزین برای خط ۲ مترو پیشنهاد شده است که هیچ‌کدام به اندازه گزینه فعلی به مسجد جامع نزدیک نیستند. با این حال، به گفته کرم‌زاده، اگر شورای فنی وزارتخانه با مسیر فعلی مخالفت کرد باید مسیر با رعایت فاصله‌ای بیش از ۱۵۰ متر از مسجد جامع طراحی شود.

مقامات میراث فرهنگی استان اصفهان تأکید کرده‌اند که هیچ توافق رسمی و کتبی با شرکت مترو برای عبور پروژه از این فاصله نزدیک وجود ندارد و آنچه در دوره‌های گذشته به عنوان موافقت مطرح شده، صرفاً شفاهی و مشروط به ارائه طرح نهایی بدون آسیب به بنا بوده است.

نگرانی اصلی این است که در صورت عبور مترو از این حریم، ممکن است وضعیت مسجد دچار خدشه شود و حتی در معرض خطر خروج از فهرست یونسکو قرار گیرد؛ به‌ویژه آنکه بخش‌هایی از این بنای ۱۲۰۰ ساله از جمله گنبد تاج‌الملک، پیشتر دچار آسیب‌پذیری‌هایی نظیر رطوبت صعودی شده و همچنین برخی مصالح از جمله خشت‌های قرون اولیه اسلامی به کار رفته در بنای آن از همان ابتدا پخت و کیفیت لازم را نداشته است.

در همین پیوند یک باستان شناس دوران تاریخی از دانشگاه هنر اصفهان در خصوص حساسیت مسجد جامع عتیق نسبت به لرزش‌ها و آسیب‌های احتمالی عبور مترو به ایرنا گفت: برخی گزارش‌های باستان‌شناسی از جمله اسناد آقای گالدیِری و سایر محققان نشان می‌دهد که برخی مصالح به کار رفته در ساختار مسجد از کیفیت کامل برخوردار نبوده‌اند و طی قرون گذشته نیز بار‌ها تعمیر و بازسازی شده‌اند. برخی از این مصالح، مانند خشت‌های قرن دوم هجری به کار رفته در این بنا، در آسیب‌پذیرترین وضعیت ممکن قرار دارند و بدون تحلیل دقیق نمی‌توان ایمنی بنا را در برابر ارتعاشات عبور مترو تضمین کرد.

در ادامه حتما بخوانید آغاز فرآیند مرمت یکی از گنبد‌های مسجد جامع اصفهان (۳۰ تیر ۱۴۰۴)

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان نیز با اشاره به پیگیری وضعیت عبور خط مترو از حریم مسجد جامع عتیق اصفهان بر لزوم تشکیل شورای تخصصی با حضور معاون وزیر برای بررسی این موضوع تاکید کرد و افزود: قرار بود شورایی برای بررسی موضوع عبور مترو از حریم مسجد جامع عتیق اصفهان شکل بگیرد، اما هنوز این شورا برگزار نشده و منتظر هستیم که موضوع در تهران در دستور کار قرار گیرد.

امیر کرم‌زاده گفت: این موضوع حساس است و باید با هماهنگی یونسکو پیگیری شود، از این رو تاکنون ۲ نامه رسمی هم در این زمینه به وزارتخانه میراث فرهنگی ارسال کرده‌ایم و تشکیل این شورا باید با حضور معاون وزیر صورت بگیرد.

کرم‌زاده افزود: هدف این است که مشخص شود لرزش‌های ناشی از عبور مترو هیچ آسیبی به مسجد جامع وارد نمی‌کند. البته اگر در شورای فنی میراث فرهنگی به این نتیجه برسیم که این مسیر به مسجد آسیب وارد می‌کند، بدون تردید باید تغییر کند.

مسجد جامع عتیق اصفهان در سال ۲۰۱۲ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده و به عنوان یکی از کهن‌ترین و جامع‌ترین نمونه‌های معماری اسلامی در جهان شناخته می‌شود.

منبع: ایرنا