چندخطی درباره کتاب «بازشناختن غریبه» اثر ایزابلا حماد | نارنجکی زیرِ تانکِ تاریکی

امیررضا ذاتی | شهرآرانیوز، «در این مقطع، انسان‌ماندن یعنی در رنج و عذاب‌ماندن؛ پس بیایید همین‌جا بمانیم، همین‌جا که صادقانه‌ترین مکان برای سخن گفتن است.»

این بریده از کتاب بازشناختنِ غریبه اثر ایزابلا حماد نویسنده بریتانیایی-فلسطینی است؛ کتابی درباره فلسطین و نگاه او به داستانِ فلسطین و مقاومت. حماد پیش از این کتاب با اثر «پاریسی» در بین علاقه‌مندان ادبیات به شهرت رسید و جوایزی را دریافت کرده است.

بازشناختنِ غریبه متن سخنرانی حماد در مراسم یادبود ادوارد سعید در سپتامبر ۲۰۲۳ است. کتابی زیرکانه که مسئله فلسطین را از دیدگاهی متفاوت می‌نگرد؛ دیدگاهی نه از منظر یهودستیزانه و تاریخی بلکه با کمک «نقاط عطف روایت» او «بحث را به دگردیسی روایت مبارزه فلسطین در بافت جهانی» مرتبط می‌کند.

این سخنرانی هشداری است برای تمام جهانیان درباره مرگ خاموش ارزش‌های دموکراتیک و جهانی و همچنین ارزش‌های انسانی که به زندگی معنا می‌بخشد.

حماد در این کتاب از بازشناختن صحبت می‌کند. از لحظه آشکارشدن چیزی که مدت‌ها پنهان بوده یا همان لحظه «آهان»، همان لحظه‌ای که برای ما روشن می‌شود فلسطین جدا از هر بحث سیاسی، تاریخی و مذهبی با مسئله انسانیت دست‌به‌گریبان است. او ما را به بازشناختن ترغیب می‌کند و از ما می‌خواهد تا از «آهان» خودمان دفاع کنیم و برای پاسداری از انسانیت «همان‌جا» بمانیم.

شاید مهم‌ترین حُسن خواندن این سخنرانی، آگاه‌شدن ما از ندانستن در برابر شرایط سردرگم حاضر باشد و این کتاب نارنجکی است که می‌دانیم کجا و در چه زمانی از آن استفاده کنیم.

الهام شوشتری‌زاده، مترجم کتاب، در مقدمه به خوبی اشاره می‌کند که «توی عمرم خیلی دلم خواسته چریک باشم، دلم خواسته نارنجک واقعی داشته باشم و ضامنش را بکشم و بیندازمش زیرتانکِ بیداد و تاریکی و تباهی. از شما چه پنهان نداشته‌ام.» او می‌نویسد: «به نظرم رسید حماد در مسیر ادبی سیاسی و تاریخی‌اش در بازشناختن غریبه، نارنجکی در دست من خواننده می‌گذارد.»

بازشناختن غریبه را نشر «اطراف» امسال در ۸۸ صفحه و با قیمت ۱۲۳ هزارتومان منتشر کرده است.

در ادامه حتما بخوانید معرفی کتاب | باران بنفش؛ بازآفرینی تاریخی فاجعه به‌توپ‌بسته‌شدن حرم امام‌رضا(ع)