پیش‌بینی‌های هواشناسی چطور تهیه می‌شوند؟ + عکس
امروز پیش‌بینی آب‌وهوا بخش جدانشدنی زندگی ماست؛ از انتخاب لباس روزانه تا برنامه‌ریزی سفر‌های بین‌شهری. اما پشت اعلام یک دمای ساده یا هشدار بارش شدید، شبکه‌ای جهانی از ایستگاه‌های زمینی، ماهواره‌ها، ابررایانه‌ها و البته تجربه‌ی کارشناسان قرار دارد.
شهرآرانیوز؛ پیش‌بینی هوا تنها یک خبر کوتاه نیست، بلکه نتیجه‌ی همکاری ایستگاه‌های زمینی، ماهواره‌های مداری، ابررایانه‌های قدرتمند و کارشناسانی است که تجربه‌ی اقلیمی هر منطقه را در نظر می‌گیرند.
نگاهی کوتاه به تاریخچه هواشناسی
انسان‌ها از هزاران سال پیش تلاش کرده‌اند آینده‌ی هوا را حدس بزنند. در تمدن‌های باستانی مانند مصر و بابل، شکل ابرها و موقعیت ستاره‌ها برای پیش‌بینی باران استفاده می‌شد. ارسطو در سال ۳۵۰ پیش از میلاد کتابی با نام «متئورولوژیکا» نوشت و نخستین تلاش علمی برای توضیح پدیده‌های جوی را انجام داد.
در قرن ۱۷ اختراع دماسنج و فشارسنج امکان اندازه‌گیری دقیق شرایط جو را فراهم کرد. در قرن ۱۹ با گسترش تلگراف، داده‌های هواشناسی برای اولین‌بار سریع مبادله شد و پیش‌بینی‌های منطقه‌ای شکل گرفت. نیمه قرن بیستم با پرتاب نخستین ماهواره‌های هواشناسی، دوران مدرن پیش‌بینی دقیق آغاز شد.
پیش‌بینی آب‌وهوا یک فرآیند ساده و سریع نیست. آنچه در نهایت به‌صورت یک جمله‌ی کوتاه در اخبار یا یک آیکون بارانی در اپلیکیشن ظاهر می‌شود، نتیجه‌ی مجموعه‌ای پیچیده از اندازه‌گیری‌ها، محاسبات و تحلیل‌هاست. برای درک بهتر این روند، بد نیست نگاهی مرحله به مرحله به پشت صحنه‌ی تهیه پیش‌بینی‌های هواشناسی داشته باشیم.
مرحله اول: گردآوری داده‌ها
پیش‌بینی هوا از داده آغاز می‌شود. هزاران ایستگاه زمینی در نقاط مختلف جهان دما، رطوبت، فشار هوا و سرعت باد را به‌طور مداوم ثبت می‌کنند. بالن‌های هواشناسی روزانه به ارتفاعات جو می‌روند تا شرایط لایه‌های بالایی جو بررسی شود. همچنین کشتی‌ها و شناور‌های دریایی دمای آب و جریان‌های اقیانوسی را گزارش می‌دهند.
مرحله دوم: چشم‌های مداری زمین
ماهواره‌های هواشناسی مانند «متئوست» اروپا یا «نوا»ی آمریکا به‌صورت شبانه‌روزی ابرها، دما، رطوبت و حتی حرکت گردوغبار یا دود آتش‌سوزی‌ها را رصد می‌کنند. این داده‌ها برای شناسایی مسیر طوفان‌ها و بارش‌های شدید حیاتی است.
مرحله سوم: مدل‌های عددی و ابررایانه‌ها
میلیون‌ها داده جمع‌آوری‌شده وارد ابررایانه‌های قدرتمند می‌شود. این سیستم‌ها با معادلات فیزیک و مدل‌های عددی آینده‌ی جو را شبیه‌سازی می‌کنند.
مدل GFS آمریکا هر شش ساعت یک‌بار پیش‌بینی جهانی ارائه می‌دهد.
مدل ECMWF اروپا به دقت بالا در پیش‌بینی بارش شهرت دارد.
ژاپن، کانادا و حتی ایران نیز مدل‌های بومی خود را توسعه داده‌اند.
مرحله چهارم: نقش تجربه انسانی
مدل‌ها همیشه بی‌خطا نیستند. کارشناسان هواشناسی با توجه به شناخت اقلیم محلی، خروجی مدل‌ها را بررسی و اصلاح می‌کنند. به‌عنوان نمونه، وارونگی دما در تهران یا باد‌های ۱۲۰ روزه سیستان شرایطی است که مدل‌های جهانی به‌درستی نشان نمی‌دهند و نیاز به تحلیل انسانی دارند.
مرحله پنجم: اطلاع‌رسانی به مردم
پس از پردازش و تحلیل داده‌ها، نتایج در قالب خبر‌های تلویزیونی، وب‌سایت‌ها، هشدار‌های اضطراری یا اپلیکیشن‌های موبایل منتشر می‌شود. این چرخه چندین بار در روز تکرار می‌شود، به همین دلیل پیش‌بینی‌های صبحگاهی ممکن است تا شب تغییر کند.
فراتر از انتخاب چتر
پیش‌بینی‌های هواشناسی فقط برای مردم عادی کاربرد ندارد:
کشاورزی: زمان کاشت و برداشت محصولات
حمل‌ونقل: مدیریت پرواز‌ها و کشتیرانی
مدیریت بحران: هشدار سیلاب‌ها و طوفان‌ها
انرژی: پیش‌بینی مصرف برق و گاز در روز‌های بسیار سرد یا گرم
مهم‌ترین سایت‌ها و پلتفرم‌هایی که اطلاعات هواشناسی کشور را منتشر می‌کنند
۱. سازمان هواشناسی کشور (met.ir)
دولت برای پیش‌بینی آب‌وهوا و هشدار‌های جوی یک وب‌سایت رسمی دارد. این سایت نقشه‌های بارش، دما، رطوبت، سرعت باد و هشدار‌های زرد/نارنجی/قرمز ارائه می‌دهد.
۲. پایگاه هواشناسی اداره کل هواشناسی استان‌ها
هر استان هم نسخه جداگانه‌ای از اطلاعات محلی دارد. این اطلاعات برای مشاهده پیش‌بینی دقیق منطقه‌ای و هشدار‌های لحظه‌ای مناسب هستند.
۳. اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌های خصوصی معتبر
AccuWeather و Weather.com نسخه فارسی و قابل استفاده در ایران دارند که اطلاعات لحظه‌ای و نمودار‌های راداری و ماهواره‌ای ارائه می‌دهند. این اپلیکیشن‌ها برای کاربران موبایل و مسافرت مناسب هستند.
۴. شبکه‌های اجتماعی و رصدخانه‌های اقلیمی
برخی از دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های ایران، مثل پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، داده‌های تخصصی منتشر می‌کنند. این منابع برای تحلیل‌های علمی و تحقیقات بلندمدت مناسب هستند.
جمع‌بندی
پیش‌بینی هوا حاصل ترکیب هزاران داده زمینی و فضایی، محاسبات پیچیده ابررایانه‌ها و تجربه کارشناسان محلی است. اگرچه هیچ پیش‌بینی‌ای صددرصد قطعی نیست، اما پیشرفت فناوری باعث شده دقت پیش‌بینی‌های امروز در مقایسه با چند دهه قبل، جهشی بزرگ داشته باشد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
