به گزارش شهرآرانیوز، دکتر مسعود زحمتکش در نشست خبری هفته جهانی مبارزه با مقاومت میکروبی که امروز، شنبه یکم آذر ۱۴۰۴ برگزار شد، با هشدار نسبت به روند روبهافزایش مقاومتهای میکروبی در جامعه گفت: مصرفنکردن خودسرانه آنتیبیوتیک یک مسئولیت اجتماعی است؛ چراکه افراد با مصرف خودسرانه آنتیبیوتیک فقط سلامت خود را تحتتأثیر قرار نمیدهند، بلکه با ایجاد چرخه مقاومت میکروبی و شکلگیری میکروبهای مقاوم به درمان، سلامت کل جامعه را به مخاطره میاندازند.
وی با اشاره به اینکه دسترسی آسان مردم به آنتیبیوتیک نقش مهمی در ایجاد مقاومت دارویی دارد، افزود: ۲ دهه قبل، داروهایی مثل آزیترومایسین یا آموکسیکلاو پاسخ بسیار خوبی به عفونتهای باکتریایی میدادند، اما بهمرور و بهدلیل مصرف بیرویه، اثربخشی بسیاری از این داروها کاهش یافته است. امروز آزیترومایسین تقریباً در بسیاری موارد از حیّزانتفاع خارج شده و آموکسیسیلین نیز بهدلیل استفاده بیمورد، کارایی گذشته را ندارد. وی گفت: مصرف بیرویه و خودسرانه آنتیبیوتیک، یکی از جدیترین تهدیدهای سلامت عمومی است و اگر کنترل نشود، درمان بسیاری از عفونتها را با چالش جدی روبهرو خواهد کرد.
زحمتکش با بیان اینکه استفاده نادرست از آنتیبیوتیکها در بیماریهای ویروسی یکی از دلایل مهم این بحران است، گفت: در حال حاضر ۸۰تا۹۰ درصد عفونتهای تنفسی، ویروسی هستند و نیاز به آنتیبیوتیک ندارند. بسیاری از بیماران بدون دلیل، برای سرماخوردگی، گلودرد، درد دندان یا حتی علائم جزئی، آنتیبیوتیک مصرف میکنند. استفاده روتین آموکسیسیلین یا آزیترومایسین در این موارد سبب میشود زمانی که واقعاً به این داروها نیاز داریم، دیگر اثرگذار نباشند.
وی افزود: بارها دیدهایم خانوادهها قبل از مراجعه به پزشک، یک ورق آنتیبیوتیک مصرف کردهاند و وقتی بهبود پیدا نمیکنند، از پزشک انتظار دارویی قویتر دارند؛ درحالیکه بیماری از ابتدا ویروسی بوده و نیازی به آنتیبیوتیک نداشته است.
وی با تأکید بر اهمیت نقش داروسازان گفت: داروخانهها باید قانون را رعایت کنند. تحویل آنتیبیوتیک بدون نسخه ممنوع است. همکاران داروساز میتوانند نقش مهمی در آگاهسازی مردم داشته باشند؛ توضیحاتی مثل اینکه دوره مصرف آنتیبیوتیک باید کامل شود و مصرف ناقص، یکی از علل اصلی ایجاد مقاومت میکروبی است و اینکه بدون تجویز پزشک درخواست آنتیبیوتیک اشتباه است، خیلی کمککننده خواهد بود.
او ادامه داد: متأسفانه در اغلب خانهها تعداد زیادی داروهای نیمهاستفادهشده وجود دارد. این داروهای اضافه، مردم را به سمت خوددرمانی و مصرف ناقص سوق میدهد و همین مسئله مقاومت باکتریها را تشدید میکند. نحوه مدیریت مصرف آنتیبیوتیک مهم است. وقتی پزشک یک دوره دارو تجویز میکند، بیمار باید دوره درمان را کامل کند. مصرف کوتاهمدت و ناقص آنتیبیوتیک تجویزی پزشک و انبار آن برای دفعات بعدی ابتلا به بیماری، یک فرهنگ بسیار غلط در جامعه است.
دبیر انجمن پزشکان عمومی مشهد با اشاره به فشار برخی بیماران برای دریافت آنتیبیوتیک گفت: در درمانگاهها بارها شده بیمار با اصرار درخواست پنیسیلین یا آنتیبیوتیک تزریقی میکند. اگر پزشک با علم پزشکی نسخه ندهد، بعضی بیماران تصور میکنند ویزیت آنها بیفایده بوده است. این توقع غلط، سبب افزایش تجویزهای غیرضروری میشود.
وی افزود: گاهی پزشک از بازگشت بیمار برای پیگیری اطمینان ندارد و برای اینکه احتمال عفونت باکتریایی پنهان را پوشش دهد، به بیمار توضیحاتی میدهد و آنتیبیوتیک تجویز میکند؛ اما راه درست این است که بیمار در ادامه روند درمانش، در صورت نیاز، مجدد به پزشک معالجش مراجعه کند.
این پزشک عمومی گفت: متأسفانه حتی در میان تحصیلکردهها هم خوددرمانی رواج دارد. برخی، چون چندبار تجربه مصرف آنتیبیوتیک داشتهاند، تصور میکنند تشخیص و درمان را بلد شدهاند. این رفتارها بسیار خطرناک است، چون فرد نمیداند با هر مصرف غیرضروری چه آسیبی به سلامت خود و جامعه میزند.
زحمتکش تأکید کرد: کنترل مقاومت میکروبی نیازمند همراهی همکاران پزشک، داروساز و رسانههاست و در کنار این، باید سواد سلامت عمومی ارتقا یابد.