دیده‌بان زمین‌لرزه اردن اعلام کرد که نیروی انفجار بیروت معادل نیروی زلزله‌ای با قدرت ۵/ ۴ ریشتر بوده است. هنوز علت حادثه مشخص نیست و برخی مسئولان لبنانی تأیید و تکذیب می‌کنند، اما شورای‌عالی دفاع لبنان دلیل شدت انفجار را سرایت آتش به ۲۷۵۰ تن نیترات آمونیوم دانسته است که از ۶ سال پیش در بندر بیروت انبار شده بود.
به گزارش شهرآرانیوز؛ حالا تاریخ برای بیروت به ۲ قسمت تقسیم شد، قبل از انفجار و بعد از انفجار. اما انفجار کلمه کوچک و نامفهومی است برای فاجعه‌ای که رخ داده است. فیلم‌ها، عکس‌ها و روایت‌های مختلف هیچ‌کدام توصیف خوبی برای آن نیست، چه برسد به کلمه‌ها. آن‌طور که روایت‌ها می‌گویند، یک روز عادی مثل همه این روز‌ها در بندر بیروت بوده است که بعد از ظهر در چند ثانیه همه‌چیز با خاک یکسان می‌شود. ۲ انفجار با فاصله چند ثانیه از هم در یک نقطه باعث شد نصف شهر بیروت از بین برود. دود حاصل از انفجار به دمشق سوریه رسید و شدت انفجار، نیکوزیای قبرس را هم لرزاند. حتی صدای آن آن‌قدر زیاد بود که تا شعاع ۲۵۰ کیلومتری از این شهر هم شنیده شد.
دیده‌بان زمین‌لرزه اردن اعلام کرد که نیروی انفجار بیروت معادل نیروی زلزله‌ای با قدرت ۵/ ۴ ریشتر بوده است. هنوز علت حادثه مشخص نیست و برخی مسئولان لبنانی تأیید و تکذیب می‌کنند، اما شورای‌عالی دفاع لبنان دلیل شدت انفجار را سرایت آتش به ۲۷۵۰ تن نیترات آمونیوم دانسته است که از ۶ سال پیش در بندر بیروت انبار شده بود. ۱۰ کشته، ۲۰ کشته، ۵۰ کشته، ۱۰۰ کشته. آمار‌ها هر لحظه بیشتر می‌شود و بعد مسئولان لبنانی می‌گویند تعداد دقیق کشته‌ها مشخص نیست، چون تعداد زیادی از مردم زیر آوار‌ها مدفون شده‌اند. حتی در بعضی فیلم‌ها که دیدنش هم حال آدم را بد می‌کند، جسد‌ها در اطراف محل انفجار پودر شده‌اند، خشک شده‌اند و طوری همه‌چیز به‌هم ریخته که انگارنه‌انگار تا حالا اینجا زندگی در جریان بوده است.
در فیلم‌های دیگر که خیابان‌های بیروت را نشان می‌دهد، هیچ‌چیزی از شهر باقی نمانده و فقط اسکلتی از خودرو‌ها و ساختمان‌ها باقی مانده است. تا لحظه تنظیم این گزارش ۴۰۰۰ نفر آمار کسانی است که مجروح شده‌اند و تا اینجای کار هم بیمارستان‌های بیروت تکمیل شده‌اند. اما از همه ویران‌ترند مردمی که فقط جان سالم از این حادثه به در برده‌اند.
این حادثه باعث شد شنوایی بسیاری از شهروندان بیروت از بین برود و انفجار آن‌قدر وحشتناک بود که ترس و شوک بسیار زیادی باعث شده است همه بخواهند شهر را ترک کنند. در خبر‌های رسیده حتی اعلام شد که وزیر بهداشت لبنان گفته است مردم شهر را ترک کنند، چون احتمال نقص نسل و آسیب‌های پس از حادثه وجود دارد.
انفجار به شکل قارچ‌گونه بود و این گمان را برای خیلی‌ها به وجود آورد که انفجار هسته‌ای بوده است. بیروت در شب اول وقوع این حادثه در شوک بود. هیچ مسئولی نتوانست درست‌وحسابی مصاحبه کند. فرماندار بیروت هم در مصاحبه‌اش گریه کرد و نتوانست حرف بزند. نخست‌وزیر لبنان برای ۲ هفته حالت فوق‌العاده اعلام کرد و بعد هم با دستور رئیس‌جمهور لبنان یک هسته بحران در قصر ریاست‌جمهوری تشکیل شد. نیرو‌های نظامی مسئولیت امنیت بیروت را برعهده گرفتند و ۳ روز تعطیلی و عزای عمومی اعلام شد. در ادامه هم اعلام شد تا با تمام کشور‌ها و سفارت‌هایشان برای دریافت کمک‌ها ارتباط برقرار کنند و صندوقی دراینباره نیز تشکیل شود. همچنین در جلسه شورای‌عالی دفاع لبنان اعلام شد که مسئول این انفجار‌ها به‌شدت مجازات خواهد شد.
بندر بیروت، قطب اقتصادی جهان عرب
از حدود قرن پانزدهم، بندر بیروت، مهم‌ترین مرکز بازرگانی و اقتصادی جهان عرب بوده است و به‌واسطه موقعیت راهبردی خود در مرکز ۳ قاره آسیا، آفریقا و اروپا، در نقل‌و‌انتقال کالا‌ها و مسافران میان اروپا و آفریقای شمالی از یک طرف و آسیا از طرف دیگر، نقشی حیاتی ایفا می‌کرده است. بندر بیروت، اصلی‌ترین بندر لبنان و یکی از پررفت‌وآمدترین بنادر در منطقه مدیترانه شرقی است که در کنار فرودگاه بین‌المللی رفیق حریری این شهر، مهم‌ترین مسیر‌های ارتباطی کشور را تشکیل می‌داد.
این بندر همچنین به‌واسطه مبادلات تجاری خود با کشورهایی، چون اردن، سوریه، عراق و کشور‌های خلیج‌فارس شهرت پیدا کرده بود. پس از جنگ داخلی لبنان در سال ۱۹۹۰ بندر بیروت به‌طور چشمگیری توسعه پیدا کرد و به‌دنبال آن ۲ شرکت کشتی‌رانی مهم دنیا (متعلق به ۲ کشور سوئیس و فرانسه)، بندر بیروت را به‌عنوان قطب حمل‌ونقل آبی خود انتخاب کردند.
بندر بیروت منطقه‌ای ۱۲۰ هکتاری را پوشش می‌دهد و محدوده آبی آن حدود ۱۰۰ هکتار از دریا را دربرمی‌گیرد. این منطقه شامل ۱۲ انبار کالا و یک سیلوی غلات با ظرفیت ۱۲۰ هزار تن می‌شود. مواد غذایی، دارو و ابزارآلات الکترونیکی از جمله مهم‌ترین کالا‌های وارداتی در این بندر بوده است. با انفجار بندر بیروت، انبار‌های غله آن تخریب شده و نگرانی‌ها درباره وضعیت غذایی لبنان بالا گرفته است، زیرا پیش از این نیز به‌واسطه بحران ویروس کرونا و رکود اقتصادی، این کشور از کمبود نان رنج می‌برد. لبنان ۹۰ درصد از گندم خود را از طریق واردات تأمین می‌کند و فقط ۱۰ درصد گندم به تولیدات داخلی تکیه دارد. بندر بیروت گنجایش ذخیره حدود ۸۵ درصد گندم این کشور را داشته است. اگرچه که طبق گفته مقامات لبنان، سیلو‌های گندم به هنگام انفجار حاوی حجم زیادی از گندم نبوده‌اند.
مقدمات حادثه چه بود؟
به گزارش روزنامه الاخبار لبنان، بندر بیروت روزانه با ۳۰۰ بندرگاه جهانی مبادله دارد، سالانه پذیرای حدود ۳۱۰۰ کشتی است و حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد کالا‌های وارداتی به لبنان از این بندر وارد می‌شود. الجزیره در گزارشی مطرح کرده است که ذخیره آمونیوم نیتراتی که به این انفجار سهمگین انجامید، حدود ۶ سال در بندر بیروت دپو شده بود و مقامات لبنانی از آن باخبر بوده‌اند. طبق این گزارش، این محموله در سپتامبر ۲۰۱۳ بر روی یک کشتی باری روسی با پرچم کشور مولداوی وارد لبنان شده است.
بر اساس اطلاعات مرکز ردیابی کشتی فلیتمون، این کشتی مسیر گرجستان را به مقصد موزامبیک طی می‌کرده است که به‌دلیل مشکلات فنی در بیروت پهلو می‌گیرد. مقامات لبنانی اجازه خروج کشتی را نمی‌دهند و درنهایت صاحبانش کشتی را در بندر بیروت رها می‌کنند. محموله خطرناک این کشتی به یکی از انبار‌های بندر بیروت منتقل می‌شود. طبق اسناد آنلاین، رئیس کل اداره گمرک لبنان، شفیق مرهی، ماه‌ها بعد در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۴، ۵ دسامبر ۲۰۱۴، ۶ می ۲۰۱۵ و چندین تاریخ دیگر تا همین اواخر، با ارسال نامه‌هایی خواستار پیگیری وضعیت محموله آمونیوم می‌شود، اما پاسخی دریافت نمی‌کند تا درنهایت ذخیره آمونیوم نیترات انفجاری مهیب را به بار می‌آورد.
به گزارش بلومبرگ، به نقل از میشل نجار، وزیر خدمات عمومی لبنان، با تخریب گسترده بندر بیروت پس از انفجار، بندر طرابلس به شریان اصلی حمل‌ونقل آبی این کشور تبدیل خواهد شد. دولت لبنان در حال ارزیابی ظرفیت‌های طرابلس در شمال کشور و دیگر بنادر این منطقه است. به گفته یک مقام دولتی لبنان، اکنون فقط ۴۰ درصد ظرفیت بندر طرابلس استفاده شده است و این بندر قادر است کشتی‌های بیروت را در خود جا دهد.
یک بیستم هیروشیما
طبق گفته مدیرکل کمرگ بیروت عامل انفجار ماده شیمیایی «آمونیوم نیترات» بود. بدری ظاهر به شبکه اسکای‌نیوز گفت که این محموله در حال عبور از بندر بیروت بود، اما به‌دلیل اختلاف میان ۲ طرف معامله در بندر متوقف شده بود. ۲ طرف معامله نیز اتباع غیرلبنانی بودند. او توضیحی درباره مبدأ این محموله یا مقصد آن ارائه نداد و صرفا گفت که با جمع‌آوری مستندات، توضیحات کامل ارائه خواهد شد. اما «آمونیوم نیترات» چه ویژگی‌ای دارد که باعث چنین انفجاری می‌شود؟ «آمونیوم نیترات» (AN) با فرمول شیمیایی NH۴NO۳ یک کود شیمیایی است که برای نیتراته‌کردن خاک کشاورزی به‌کار می‌رود، اما به‌علت گرماگیری فوق‌العاده هنگام حل‌شدن در آب به‌شدت مشتعل است.
از این ماده به‌عنوان کود شیمیایی استفاده می‌کنند، به همین دلیل معمولا در انبار‌ها به‌وفور یافت می‌شود. همین اتفاق باعث شده است بزرگ‌ترین و مهیب‌ترین انفجار‌های تاریخ به‌وسیله این ماده شیمیایی به وقوع بپیوندد. «آمونیوم نیترات» ماده‌ای است که رفتار پیچیده‌ای در آتش‌سوزی دارد. این جسم به روشنی یک عامل اکسیدکننده است و استعداد انفجار آن در اثر وجود مواد دارای کربن به‌شدت زیاد است. هیروشیما، چرنوبیل، قطارنیشابور و انفجار ۸۰۰ تن «آمونیوم نیترات» در چین، همه این‌ها مواردی بود که بعد انفجار در بیروت، کارشناسان و کاربران فضای مجازی به مقایسه آن با حوادث مشابه پرداختند.
۷۵ سال پیش و دقیقا روزی مثل امروز، ۲ بمب اتمی آمریکا در هیروشیما و ناکازاکی علیه امپراتوری ژاپن منفجر و باعث کشته‌شدن بیش از ۲۲۰ هزار شهروند شد. آنچه در بیروت اتفاق افتاد، براساس نظر کارشناسان معادل انفجار ۶۰۰ تا ۸۰۰ تن TNT تخمین زده می‌شود که در هیروشیما و ناکازاکی نیز قدرت انفجار به‌ترتیب معادل ۱۶ و ۲۲ هزار تن TNT اعلام شد. این یعنی شدت انفجار بیروت یک‌بیستم و یک‌بیست‌وهفتم انفجار در هیروشیما و ناکازاکی بوده است.
در سال ۱۹۸۶ یک رآکتور هسته‌ای در چرنوبیل اوکراین منفجر شد. این کشور در آن زمان بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بود. این حادثه ناگوارترین سانحه هسته‌ای در جهان است که در ۲۰۰۰ تنی رآکتور را به هوا برد و موجب انتشار ۴۰۰ برابر مواد رادیواکتیو بیشتر از بمب هیروشیما شد. چنین سانحه‌ای بیش از ۲۰۰ هزار کیلومتر مربع از اراضی اروپا را آلوده کرد و تقریبا ۶۰۰ هزار نفر در معرض مقادیر بالای تشعشع قرار گرفتند و بیش از ۳۵۰ هزار نفر مجبور به ترک نواحی آلوده شدند. همچنین اعلام شد که بر اثر این حادثه ۵ میلیون نفر آسیب دیدند.
حالا انفجار قارچی‌شکل بیروت حدس و گمان‌هایی را درباره هسته‌ای بودن آن ایجاد کرده است. یک مثال مشهور ایرانی درباره این انفجار هم وجود دارد، حادثه قطار نیشابور در سال ۱۳۸۲. در این حادثه ابتدا ۲ قطار باری با یکدیگر برخورد کردند و دچار آتش‌سوزی مختصری شدند. آتش‌نشانان سریع خود را به محل حادثه رساندند و از لحظه وقوع حادثه (نزدیک ۴ صبح) تا ۹ صبح تقریبا موفق شدند آتش را خاموش کنند. با این حال، مدت کوتاهی بعد نزدیک ساعت ۹:۳۰ صبح انفجاری بزرگ به وقوع می‌پیوندد که کل منطقه را دربرمی‌گیرد و ۳۵۰نفر کشته و ۴۶۰نفر زخمی می‌شوند. گویا یکی از واگن‌های قطار باری پر از «آمونیوم نیترات» بوده است. شدت حادثه به‌حدی بود که صدا و لرزش آن در مشهد نیز احساس شد.
سال۲۰۱۵ نیز دست‌کم ۲ انفجار به فاصله ۳۰ثانیه از یکدیگر در یک پایانه نگهداری کانتینر‌ها در بندر تیانجین چین رخ داد. علت انفجار بلافاصله مشخص نشد، اما گزارش‌های اولیه به یک حادثه صنعتی اشاره داشتند. رسانه‌های دولتی چین اعلام کردند که دست‌کم منشأ انفجار اولیه از کانتینر‌های حامل مواد ناشناخته خطرناک متعلق به یک شرکت حمل‌ونقل بوده است. در این انفجار ۸۵ نفر کشته و ۷۲۰ نفر زخمی شدند. همچنین گفته شد که ۲۱ نفر از قربانیان این حادثه از آتش‌نشانان بودند که بیشترین آمار مرگ آتش‌نشانان در چین از زمان جنگ جهانی دوم تا آن زمان بوده است.
پای رژیم صهیونیستی در میان است؟
انفجار لبنان خیلی زود واکنش‌های سیاست‌مداران کشورمان و کشور‌های دیگر را در پی داشت. واکنش‌هایی که تعدادی از آن‌ها اظهارنظر‌هایی درباره چرایی وقوع این رخداد بود و بخش بزرگ دیگر آن، اعلام آمادگی برای کمک به آسیب‌دیدگان این حادثه. رئیس‌جمهور کشورمان در پیامی این حادثه را تسلیت گفت و بیان کرد که کمک‌های پزشکی و دارویی به‌سرعت برای لبنان فرستاده خواهد شد.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، نیز در واکنش به این حادثه در توئیتر نوشت: «درحال ارسال بیمارستان صحرایی و دارو به لبنان هستیم و ایران در کنار لبنان می‌ایستد.» در همین راستا اولین هواپیمای کمک‌های ایران که شامل کارکنان پزشکی و بیمارستان صحرایی است به‌زودی وارد بیروت می‌شود. رژیم صهیونیستی که به‌ظاهر خودش هم می‌داند در چنین مواقعی همیشه اولین گزینه‌ای است که انگشت‌های اتهام به سمت او نشانه می‌رود، خیلی سریع به انفجاری که در بیروت رخ داد واکنش نشان داد و درواقع پیشنهاد کرد که درباره گمانه‌زنی‌ها احتیاط شود و اینکه این حادثه فقط یک آتش‌سوزی بوده است. دولت رژیم صهیونیستی البته از شورای امنیت ملی کشورش درخواست کرد تا راهی را برای فرستادن کمک به این کشور پیدا کند.
ترامپ هم به‌سرعت وارد گود تحلیل این اتفاق شد و از آن با عنوان حمله‌ای وحشتناک نام برد. صحبتی که مقامات وزارت دفاع آمریکا آن را قبول نداشتند و آن را یک «حمله» تلقی نکردند. وزیر خارجه آمریکا هم گفت: «آماده‌ایم به مردم لبنان در مسیر بهبودی از این فاجعه هولناک کمک کنیم.» کشور‌های دیگر هم البته منفعل ننشستند و به این اتفاق تلخ واکنش نشان دادند.
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، قرار است برای بررسی این حادثه امروز به بیروت سفر کند. همچنین او و وزیر خارجه کشورش پیام‌هایی را در توئیتر منتشر و آمادگی خود را برای کمک به لبنان اعلام کردند. بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلستان، نیز برای کمک به بیروت اعلام آمادگی کرد. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، هم با ابراز نگرانی‌هایی از اینکه شاید شهروندان آلمانی هم در این حادثه زخمی یا کشته شده باشند، از کمک به لبنان در صورت تمایل این کشور سخن گفت. کشور‌های مصر، اردن و هند نیز با پیام‌هایی تأسف خود را به این حادثه نشان دادند و از برپایی بیمارستان‌های صحرایی در بیروت سخن گفتند. این میان اقدامات نمادین‌تری هم وجود داشت. در شب وقوع حادثه رنگ پرچم لبنان به احترام قربانیان انفجار روی اهرام ثلاثه مصر و برج خلیفه دبی نقش بست. چراغ‌های برج میلاد رأس ساعت ۲۱ دیشب هم به نشانه هم‌دردی مردم ایران با مردم لبنان خاموش شد.
#برای_لبنان_دعا_کنید
واکنش به حادثه بیروت همه فضای مجازی را پر کرد. فیلم‌هایی که انفجار وحشتناک را نشان می‌داد و بعد از آن دوربین پرت می‌شد و مشخص نبود چه بلایی بر سر کسی که داشته فیلم می‌گرفته آمده است یا فیلم‌های دیگری که نشان می‌داد فیلم‌بردار درحال گرفتن فیلم عروسی یک زوج است و بعد حادثه رخ می‌دهد و عروسی به‌هم می‌ریزد. چند فیلم دیگر هم از داخل منازل مسکونی منتشر شده است که نشان می‌دهد پدر و مادر‌ها در هنگام وقوع حادثه دچار چه وحشتی شده‌اند و تنها راه دفاعی‌شان هم در آغوش گرفتن کودکان بوده است.
همه این کلیپ‌ها و عکس‌ها کاربران فضای مجازی را دچار شوک و غم زیادی کرد تا جایی که در توئیتر هشتگ prayforlebanon# (برای لبنان دعا کنید) ترند شد و در شب حادثه به ترند اول جهان رسید. تا ساعت‌ها بعد هم این هشتگ در رتبه‌های دوم، سوم و چهارم باقی ماند.
تا لحظه تنظیم این گزارش هم بر اساس آمار ثبت‌شده، بیش از ۶۰۰ هزار توئیت با این هشتگ زده شده است. برخی کاربران ایرانی توئیتر در واکنش به این اتفاق، امنیت موجود در کشور را گوشزد کردند و یکی از کاربران نوشت: «با دیدن تصاویر هولناک انفجار امروز در بیروت باید قدر امنیت کشور رو بدونیم. اگه امنیت نباشه اقتصاد و تجارت معنی نداره! هیچ سرمایه‌گذاری‌ای انجام نمی‌شه. امنیت امروز ایران رو مدیون کسانی هستیم که گمنام و بی‌ادعا از جانشون برای حراست از خاک کشور گذشتند.»
برخی دیگر از کاربران فارسی‌زبان توئیتر هم حدس‌وگمان‌های جالبی درباره حادثه بیروت ارائه کردند. یکی از کاربران قسمتی از کارتون سیمپسون‌ها را به اشتراک گذاشته و نوشته بود: «پیش‌بینی دقیق سیمپسونا از انفجار بیروت». در این کارتون انفجاری مشابه انفجار بیروت رخ داده بود. پیش از این هم کارتون سیمپسون‌ها درباره بسیاری دیگر از اتفاقات مهم جهان پیش‌بینی کرده بود.
یکی دیگر از کاربران فضای مجازی به نحسی یک خواننده پرداخته بود. او در توئیترش نوشت: «این خواننده اماراتی به نحسی معروفه، مثلا یه بار برای مادرش یه آهنگ خوند، همون سال مادرش فوت کرد یا یه آهنگ برای لیبی خوند، جنگ شد و دیگه سوژه شد. حالا ۲ روز پیش یه توئیت کرده بود که تا آخر دنیا عاشق لبنانه. از همون ۲ روز پیش ملت کامنت گذاشتند تو رو خدا لبنان نه.»
در این میان یکی دیگر از کاربران به واکنش بی‌بی‌سی به‌نحوه شرح خبر حادثه پرداخته بود که در نوع خودش جالب بود: «۱۰ دقیقه بعد از انفجاری در بیروت، BBC خبری دراینباره منتشر کرده است. از ۴۹۵کلمه متن این خبر ۲۲۸کلمه به نقش احتمالی حزب‌ا... در ترور رفیق حریری، ۱۹۲کلمه به بحران اقتصادی لبنان و فقط ۷۷کلمه به خود انفجار اختصاص دارد. اسم ایران یک‌بار و اسم سوریه هم ۵بار بی‌دلیل آورده شده است.»
من قلبی سلام لبیروت
حالا هم‌زمان با اینکه تصویر‌های متعددی از انفجار‌های مهیب بیروت منتشر می‌شود، نوای سوزناک «من قلبی سلام لبیروت» هم دارد دست‌به‌دست می‌چرخد و گوش‌به‌گوش می‌پیچد و دهان‌به‌دهان زمزمه می‌شود. ترانه و صدای پرسوزوگدازی از یک خواننده لبنانی که برای بیروت خوانده است و در آن می‌گوید: «سلامی از صمیم قلبم به بیروت/ بوسه می‌فرستم به دریا و به خانه‌هایش».
در ادامه از بیروتی می‌گوید که باده و نان و ریحانی بوده که از روح و عرق مردمانش شکل گرفته است، اما امروزه مزه آتش و دود می‌دهد. بیروت باز هم در ترانه‌ها و موسیقی‌ها بوده است. مثل همان جایی که می‌شنویم: «بیروت، زهرة من غیر اوانها/ ما احلا‌ها و ما احلی زمانها/ یاحین‌ها و یاضیعانها». (بیروت گلی که خیلی زود پژمرده شد/ چه زیبا بود و چه دوران زیبایی بود/ و اکنون چطور از دست می‌رود) بیروت را البته شاید با نام یکی دیگر از شاعران عرب‌زبان هم بتوانیم به یاد بیاوریم، نزار قبانی که شعر‌های عاشقانه‌اش را حالا دیگر کمتر کسی است که نخوانده باشد و اصلا به همین علت است که به او شاعر زن و عشق می‌گویند.
ترجمه کتاب‌هایش هم این روز‌ها در دست خیلی‌ها پیدا می‌شود. شاعری که همسرش، بلقیس‌الراوی، را در حادثه بمب‌گذاری سال ۱۹۸۱ در بیروت از دست می‌دهد و برایش عاشقانه‌ها می‌سراید و شعر‌ها می‌گوید. او مرثیه‌ای دارد با نام ۱۲ گل سرخ بر مو‌های بلقیس که برایش می‌نویسد: «می‌دانستم او کشته خواهد شد/ او زیبا بود در عصر زشتی‌ها/ زلال در عصر پلشتی‌ها/ انسان در عصر آدم‌کشان/ لعلی نایاب بود/ میان تلی از خزف/ زنی بود اصیل/ میان انبوهی از زنان مصنوعی» و در بخشی دیگر از شعرش می‌گوید: «هراسی از این نداشت/ که سرزمین مادری‌اش او را بکشد/ هراس او این بود/ که سرزمین مادری‌اش خود را بکشد.»
بیشتر از بیروت یا عروس خاورمیانه، خود خاورمیانه است که نقطه اتکای خیلی از شعر‌ها و نوشته‌های ادبی است. مثل کتاب «خروجی غربی» که یک نویسنده پاکستانی‌تبار آن را نوشته و در آن داستان زوج جوانی را مطرح می‌کند که در یک شهر بی‌نام در خاورمیانه قرار دارند که از جنگ و خشونتی که آنجا گریبانشان را می‌گیرد، به اروپا پناه می‌برند، اما در دل اروپا هم جایی ندارند. گروس عبدالملکیان که در بین اهالی شعر چهره محبوبی است، همین چندوقت پیش کتابی را با عنوان «سه‌گانه خاورمیانه جنگ، عشق و تنهایی» منتشر کرد و در یکی از شعرهایش می‌نویسد: «شب است/ و هم‌زمان دارند/ بغداد و دمشق و من را می‌زنند/ می‌نشینم روی مبل/ دکمه را فشار می‌دهم/ که شکنجه‌گرم را روشن کنم/ اخبار چیزی از من نمی‌گوید/ اخبار، اخبار را می‌گوید».
شعر‌ها و نوشته‌هایی که همگی یک بستر غم‌انگیز مشترک دارند و با آتش و خون و دود و درد آمیخته شده‌اند. سرنوشت خاورمیانه همین است که یک روز با نوای «من قلبی سلام لبیروت» سر زبان‌ها بیفتد و روزی دیگر با نوای دردناک سرزمین خسته از جفا و بی‌سرود و بی‌صدایی که از تن افغانستان و مردم درگیر با جنگش بلند می‌شد. شاید خاورمیانه را واقعا از روی چشمان همان محبوبی آفریده‌اند که نزار قبانی می‌گوید: «خاورمیانه را آفرید/ از روی چشم‌های شرقی‌ات/ پرآشوب، رنجور، خسته، زیبا».
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
