مصدومیت ۹ نفر در تصادف شبانه در محور نیشابور - مشهد (۱۷ مرداد ۱۴۰۴) ۳۰ مصدوم در پی خروج قطار از ریل در مسیر کرمان _ زرند (۱۷ مرداد ۱۴۰۴) مأمور پلیس آستانه اشرفیه در درگیری با قاتل مسلح یه شهادت رسید (۱۷ مرداد ۱۴۰۴) قطار تهران - کرمان از ریل خارج شد (۱۷ مرداد ۱۴۰۴) زلزله تربت‌جام خسارت نداشت (۱۶ مرداد ۱۴۰۴) زلزله تربت جام را لرزاند (۱۶ مرداد ۱۴۰۴) ۴ شرور تهران با شلیک پلیس دستگیر شدند زلزله تهران را لرزاند | واکنش موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران به اعلام نشدن زمین لرزه (۱۶ مرداد ۱۴۰۴) کلثوم اکبری قاتل ۱۱ شوهر در دادگاه | ماجرای قتل‌ها چه بود؟ نوروفیدبک برای چه کسانی مناسب است - 5 متخصص زبده نوروفیدبک قوچان، خنک‌ترین شهر ایران در بامداد امروز (۱۶ مرداد ۱۴۰۴) غرب استان تهران لرزید (۱۶ مرداد ۱۴۰۴) تسکین درد‌های معده و روده با این دانه تابستانی استفاده از دم‍پایی در پیاده روی اربعین مناسب نیست هشدار وزارت بهداشت نسبت به مخاطرات تابش مستقیم نور خورشید شرایط دریافت مستمری توسط بازماندگان + نحوه محاسبه میزان مستمری تمامی امتحانات علوم پزشکی دانشگاه آزاد حضوری شد وزیر آموزش و پرورش در مشهد: شهادت حق شهید کاظمی بود و حیف بود که این مقام نصیب او نشود ۷ زائر ایرانی در تصادف ون با تریلی در ناصریه عراق مصدوم شدند (۱۶ مرداد ۱۴۰۴) ۵۷۰۰ مجروح در جنگ اخیر | وزیر بهداشت خواستار پیگیری بین‌المللی جنایات رژیم صهیونیستی شد شروع اعزام‌های حج عمره از ابتدای شهریور | حضور پررنگ بانوان در لیست زائران وزیر آموزش و پرورش: بازنشستگان ۱۴۰۳ در اولویت پرداخت پاداش قرار دارند | پیگیری قرارداد کار معین معلمان خرید خدمات بیشترین علت نیاز زائران به امدادرسانی در پیاده‌روی اربعین، تصادفات جاده‌ای است پیش‌بینی هواشناسی امروز (۱۶ مرداد ۱۴۰۴) | کاهش نسبی دما در شمال و غرب کشور سازمان هواپیمایی کشوری درباره‌ی تهیه بلیت پرواز‌های اربعین اطلاعیه صادر کرد آیا شیرین‌کننده‌های غذایی، بلوغ را در کودکان تسریع می‌کنند؟ چگونه احساس تشنگی را در پیاده‌روی اربعین کاهش دهیم؟ بهترین زمان مصرف چای سبز برای لاغری چه موقع است؟ خدمات ویژه مجهزترین بیمارستان سیار کشور در عمود ٩٨٩
سرخط خبرها

وقتی فامیل اجباری شد

  • کد خبر: ۳۹۸۰۳
  • ۳۰ مرداد ۱۳۹۹ - ۱۳:۰۸
وقتی فامیل اجباری شد
۸۵سال پیش در چنین روزی، داشتن نام خانوادگی در ایران اجباری شد. بیشترین نام‌های خانوادگی در ایران به ترتیب محمدی، حسینی احمدی، رضایی، کریمی، موسوی، جعفری، صادقی، حیدری و مرادی است.
طوبی اردلان | شهرآرانیوز؛ پیش از ثبت‌نام‌ها در ورق هویت یا سجل، افراد معمولا با القاب خود از یکدیگر تمیز داده می‌شدند. نویسنده کتاب «مشهد از نگاه سیاحان» درباره نام‌ها و القاب رایج در ایران قدیم می‌نویسد: «ایرانیان در گذشته صاحب فامیل نبودند و از القاب سیاسى یا مذهبى براى شناسایى و تشخیص یکدیگر استفاده می‌کردند؛ البته یکى دیگر از دلایل استفاده از القاب، دادن ارزش و پایگاه اجتماعى، شغلى، مذهبى و سیاسى به افراد بوده است.» به‌عنوان مثال در ایران پیش از اسلام، بسیاری از افراد مشهور و شخصیت‌های نامدار، لقب داشته‌اند نظیر لقب «عادل» برای انوشیروان عادل و لقب» درازدست» برای اردشیر درازدست. در دوره ساسانیان نیز القابى نظیر» موبدان»، «موبد»، «سپهبد»، «بارسالار»، «پرده‌دار» و مانند آن‌ها رواج پیدا کرد. القاب و عناوین، در ایران بعد از اسلام را نیز می‌توان به دو دوره تقسیم کرد. در دوره اول که از قرن اول تا چهارم هجرى ادامه دارد، القاب تنها به پادشاهان و پیامبران و گروهى از مردان برجسته داده می‌شد، اما در دوره دوم که ا ز قرن چهارم تا چهاردهم هجرى طول کشیده، هویت فردى تابع عناوین متعددى شامل پیش‌نام، نام، کنیه، نسبت جغرافیایى، عنوان ادارى و رسمى، عنوان شغلى و حرفه‌اى و ویژگی‌های شخصیتى و جسمى بوده است. سفرنامه‌هاى سیاحان نشان می‌دهد که اعطاى القاب مذهبى در زمان صفویه رونق زیادى داشته، آن‌چنان‌که جنبه عمومى پیدا کرده است. به‌عنوان مثال دادن لقب «مشهدى» یا «مشدی» به فردى که به مشهد رفته بود یا «حاجی» براى کسى که به حج رفته بود، بسیار متداول بوده است. لقب «خان» از دیگر القاب ایرانی‌‎هاست که به عقیده پژوهشگران، بعد از تسلط مغولان رواج پیدا کرده است. در تاریخ معاصر ایران، به‌ویژه عصر قاجار، القاب و عناوین متعددى وجود دارد که با هدف بهره‌مندى صاحبان آن‌ها از امتیازات مادى یا مشاغل دولتى، با نظر مساعد شاه به افراد داده می‌شد. برخی از این القاب، مرکب هستند؛ مانند «معین‌نظام»، «معین‌لشکر»، «ناظم‌الاسلام» و «شمس‌الشعرا». «میرزا» و «خان» و «آقا» و «خانم» هم که هریک معنای خاص خود را داشتند، از القاب غیرمرکب هستند. مثلا قرار گرفتن «میرزا» قبل از اسم به معناى باسواد بودن و اهل قلم بودن صاحب آن بود. پس از اجباری شدن گرفتن ورقه هویت (شناسنامه)، ازآنجاکه این قانون با باور‌ها و حتى شیوه زندگى و اعتقادات ایرانی‌ها مغایرت داشت، مشکلاتى در ثبت دقیق تاریخِ ولادت‌ها به وجود آمد. به‌عنوان مثال، چون چرخ زندگى سنتى عموم مردم این دوره با دامدارى و کشاورزى می‌چرخید و فرزند ذکور حکم بازوى خانواده را داشت، مردم براى اینکه پسرانشان دیرتر به سربازى بروند، شناسنامه آنان را کوچک‌تر از سن واقعی‌شان می‌گرفتند و درعوض، چون شوهر دادن دختر در سن پایین رسم بود، عوام براى اینکه دخترانشان را زودتر به خانه بخت بفرستند، سن اناث در شناسنامه را بزرگ‌تر درج می‌کردند. این مسائل در کنار اعتماد نداشتن به حکومت وقت و وجود شایعاتى که شناسنامه را شرعى نمی‌دانست، سبب شد مشهدى‌ها ثبت هویت و نام‌ونشان خود را با اکراه بپذیرند، زیرا گمان می‌کردند حکومت قصد دارد با ثبت هویت‌ها به نام‌ونشان نوامیس و احوال اندرونى خانه‌ها دست پیدا کند، اما جراید کثیرالانتشارى، چون «آفتاب شرق» پاى کار می‌آیند و با درج مقاله‌های بسیار سعى می‌کنند درباره این رویداد، روشنگرى کنند. ثبت فامیل هم که در ۳۰ مرداد ۱۳۱۳ قانون شده بود، دردسرهاى خاص خودش را داشته است. از موسپیدکرده‌ها که بپرسید، برخى خاطرشان هست در آن دوره دو کارشناس که معمولا ادیب و آشنا به زبان فارسى بودند، در روستا‌ها و محلات می‌چرخیدند و براى هر فرد براساس جایگاه، طبقه اجتماعى، شهرت و شغل وی، نام فامیلى انتخاب می‌کردند. برخى از این نام‌ها در لحظه و براساس تکیه‌کلام گوینده یا حالت آن لحظه‌اش، انتخاب می‌شده است. با وجود افتتاح اداره سجل احوال مشهد در سال ۱۳۰۵ اجراى این قانون تا مرداد ۱۳۰۶ به تعویق افتاد. فعالیت رسمى این اداره در زمان استاندار «محمدعلى بنی‌آدم»، به همت «حاج‌مرتضى میرزا»، رئیس جدید سجل احوال خراسان، با صدور اولین سند سجلى و شناسنامه رسمى براى شخصى به نام «غلامرضا رضایوف» در تاریخ ۱۲ مرداد ۱۳۰۶ آغاز شد و سپس «محمدولی‌خان اسدى» که هم‌زمان با سمت نیابت تولیت آستان قدس، کفالت ایالت خراسان را هم برعهده گرفته بود، آن را ادامه داد که تا سال ۱۳۰۸ طول کشید. در ذکر علت طولانی شدن اجراى این قانون، آمده است که عده‌اى از اهالى خراسان ازجمله طوایف و ایلات بربرى و تیمورى، از گرفتن ورقه هویت، سر باز می‌زدند، زیرا رؤساى آن‌ها گمان می‌کردند علت دادن ورقه هویت از طرف دولت، اخذ وجوه و سربازگیرى است، از این‌رو مردم این قانون را مخالف منافع خود می‌دیدند، ولی ازآنجاکه عامل اجرایى قوانین در خراسان، لشکر شرق بود، والیان خراسان و رؤساى ادارات سجل احوال توانستند با مساعدت لشکر شرق، مخالفان این قانون ازجمله سران طوایف و ایلات خراسان را با خود موافق سازند. اگرچه صدور اوراق هویت رایگان بود، گاهى کدخدایان محلى دربرابر واگذارى اوراق هویت به مردم، وجوهى را دریافت می‌کردند و سوءاستفاده‌هایی از این قانون صورت می‌گرفت. تشکیلات ثبت‌احوال خراسان و مشهد از ابتداى تأسیس آن به تبعیت از تشکیلات کشورى و همچنین افزایش جمعیت و گستردگى استان و شهر، دچار تغییراتى شده است که در اسناد تاریخى، تنها پنج دوره تغییر نام این اداره دیده می‌شود. آخرین این تغییرنام‌ها در سال ۱۳۵۲ روی داد که نام «اداره‌کل ثبت‌احوال» به «ثبت‌احوال کشور» تغییر پیدا کرد.
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->