نگاهی به عملکرد تیم های ایرانی در دور گروهی لیگ قهرمانان آسیا

به گزارش شهرآرانیوز؛ مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا در منطقه غرب روز پنجشنبه در دوحه قطر به پایان رسید و ۲ تیم از جمع ۴ نماینده کشورمان موفق به صعود از دور گروهی شدند؛ آماری پنجاه‌درصدی که تقریبا در طول تاریخ برگزاری این مسابقات هم برای نمایندگان فوتبال ایران حفظ شده است. از ابتدای برگزاری لیگ قهرمانان آسیا از سال ۲۰۰۲، هیچ تیم ایرانی موفق به فتح مسابقات نشده است، اما تیم‌های کشورمان در مجموع ۲۷ بار موفق به صعود از مرحله گروهی مسابقات شده‌اند که موفقیتی تقریبا چهل‌وشش‌درصدی را نشان می‌دهد.

جام قهرمانی باشگاه‌های آسیا از سال ۱۹۶۷ آغاز شد و تا سال ۲۰۰۲ با تغییراتی در قالب برگزاری خود با همین شکل و فقط با حضور قهرمانان لیگ‌های داخلی کشور‌های آسیایی برگزار می‌شد. اما در این سال، کنفدراسیون فوتبال آسیا با الگوبرداری از لیگ قهرمانان اروپا دست به تغییرات گسترده در مسابقات زد که مهم‌ترین تغییر اضافه‌شدن تعداد تیم‌های هر کشور به عدد ۲ بود. ضمن اینکه نام مسابقات هم به «لیگ قهرمانان آسیا» تغییر کرد.

اولین دوره لیگ قهرمانان آسیا با این نام در نیمه دوم سال ۲۰۰۲ آغاز شد و پس‌از چند مرحله پلی‌آف، ۱۶ تیم برتر شرق و غرب قاره در ۴ گروه چهارتیمی به‌شکل متمرکز و به‌میزبانی یکی از تیم‌های حاضر در گروه به مصاف هم رفتند؛ درحالی‌که فقط تیم اول گروه به مرحله نیمه‌نهایی صعود می‌کرد، به‌دلیل گسترش بیماری سارس در آن سال مراحل رفت‌وبرگشت نیمه‌نهایی و نهایی اولین دوره لیگ قهرمانان با چند ماه تأخیر و در اواخر سال ۲۰۰۳ به پایان رسید و پس‌از آن بود که ای‌اف‌سی از ابتدای سال ۲۰۰۴ زمان‌بندی مسابقات را منطبق بر تقویم فوتبال در شرق آسیا تغییر داد. به این شکل که هر دوره از لیگ در یک سال میلادی آغاز و در همان سال به پایان برسد؛ اتفاقی که موجب می‌شود مراحل حذفی لیگ قهرمانان آسیا در فصل بعد تیم‌های منطقه غرب قرار بگیرد.

از سال ۲۰۰۴، مسابقات در مراحل گروهی نیز با حضور ۱۶ تیم در منطقه غرب به شکل رفت‌وبرگشت برگزار شد؛ به‌این‌صورت که فقط تیم‌های اول ۴ گروه چهارتیمی می‌توانستند به مرحله یک‌چهارم نهایی مسابقات صعود کنند. پساز ۵ سال، ای‌اف‌سی باردیگر دست به تغییرات گسترده در قالب مسابقات زد. براین‌اساس، کشور‌های معتبرتر قاره آسیا امکان حضور حداکثر ۴ تیم در مرحله گروهی لیگ قهرمانان را پیدا کردند و کشور‌های کوچک‌تر به مسابقات سطح دوم باشگاهی آسیا یعنی ای‌اف‌سی‌کاپ فرستاده شدند.

 

بعداز این تغییر، ۵ کشور ایران، عربستان، امارات، قطر و ازبکستان سهم عمده‌ای از نمایندگان قاره آسیا در منطقه غرب را در اختیار گرفتند و هیچ تیمی از سایر کشور‌های غرب آسیا موفق به صعود از مرحله گروهی نشد. هرچند که با تغییرات اعمال‌شده از سال ۲۰۱۹، فرصت بیشتری در اختیار سایر کشور‌های آسیایی قرار گرفته است و از سال ۲۰۲۱ هم با افزایش تعداد تیم‌ها حداقل ۱۰ کشور در منطقه غرب دارای سهمیه مستقیم در مرحله گروهی مسابقات خواهند بود.

تیم‌های باشگاهی کشور عربستان با ۳۶ بار صعود از مرحله گروهی موفق‌تر از سایر کشور‌های غرب آسیا عمل کرده‌اند. ایران نیز با ۲۷ تعداد صعود در رده دوم این جدول قرار می‌گیرد. از زمان تغییر قالب برگزاری مسابقات از سال ۲۰۰۹، هر سال دست‌کم یک تیم از ایران و عربستان‌سعودی موفق به صعود به مرحله حذفی شده است و عربستان تنهاکشوری در منطقه غرب آسیا است که ۳ بار در سال‌های ۲۰۰۹، ۲۰۱۱ و ۲۰۱۹ هر ۴ نماینده خود را در مرحله حذفی مسابقات دیده است؛ البته در سال ۲۰۱۲ هم هر ۳ باشگاه ایرانی حاضر در مرحله گروهی موفق به صعود شدند و ذوب‌آهن هم در مرحله پلی‌آف مغلوب استقلال، دیگرنماینده کشورمان، شده بود.

درمجموع از ۶۰ حضور تیم‌های ایرانی، در ۲۷ نوبت نمایندگان کشورمان موفق به صعود از دور گروهی شدند، ۲۸ بار در این مرحله از دور مسابقات حذف شدند، ۴ بار در مرحله پلی‌آف مغلوب حریفان شدند و در یک‌نوبت هم نماینده ایران بدون مسابقه از دور رقابت‌ها اخراج شد.

از سال ۲۰۰۲ و ایجاد لیگ قهرمانان آسیا تاکنون، ۱۳ تیم ایرانی فرصت حضور در مسابقات را پیدا کرده‌اند که فقط ۲ تیم شهرخودرو و صبای‌قم (صباباتری سابق) هیچ‌گاه موفق به صعود از مرحله گروهی نشدند.
مس کرمان، استقلال خوزستان و پاس تهران در تنهاحضور خود در مسابقات لیگ قهرمانان آسیا از مرحله گروهی، به دور حذفی رسیده‌اند تا رکورد ۱۰۰ درصد موفقیت را به نام خود ثبت کنند. جالب اینکه هر ۳ تیم به‌دلایل مختلف درحال‌حاضر در سطح اول فوتبال کشورمان حضور ندارند!

سپاهان با ۱۲ دوره حضور، بیش‌از هر تیم ایرانی دیگری در لیگ قهرمانان آسیا شرکت کرده است. استقلال بدون احتساب اتفاق سال ۲۰۰۷، با ۱۱ حضور در رده دوم قرار دارد. پرسپولیس و ذوب‌آهن با ۹ و ۸ دوره در رتبه‌های بعدی هستند که البته ذوب‌آهن در یکی از این ۸ دوره در مرحله پلی‌آف حذف شده است.
استقلال و پرسپولیس هرکدام با ۶ بار صعود از دور گروهی موفق‌ترین تیم‌های ایرانی از این لحاظ هستند. ذوب‌آهن با ۵ نوبت صعود از گروه در رده بعدی قرار دارد.