هوشمندسازی سامانه‌های اورژانسی کشور برای ناشنوایان

گروه علم و فناوری شهرآرانیوز | بزرگ‌ترین اقلیت اجتماعی در ایران، معلولان هستند که جمعیتی نزدیک به ۱۵ درصد کشور را تشکیل می‌دهند. در این بین، افرادی که به اختلال گفتاری و شنوایی مبتلا هستند، ناشنوایان، بنا بر آمار رسمی، ۵۲۰ هزار نفر در کشور هستند. این افراد توان تحرک، حضور در اجتماع و انجام کار‌های خود را دارند، اما مهم‌ترین چالش پیش روی آنان، توانایی برقراری ارتباط در مواقع ضروری است. این بدان معناست که اگر یک فرد ناشنوا در موقعیتی مجبور به ارتباط با پلیس، اورژانس یا آتش‌نشانی باشد، این امکان بدون حضور یک فرد شنوا، در عمل میسر نیست. با این حال، بهره‌مندی از فناوری و تولید اپلیکیشن‌هایی که جای تماس تلفنی را برای فرد ناشنوا پر کند، انتظار دور از ذهنی نیست و چنین شیوه‌ای در بسیاری از کشور‌ها رعایت می‌شود.

 

مشهد به‌عنوان دومین کلان‌شهر کشور و بنا به امکانات مختلفی که در دل خود جای داده است، از اهمیتی فراوان برخوردار است و به‌تبع آن جمعیت زیادی نیز دارد. معلولان در مشهد براساس پرونده‌های بهزیستی این شهر، بیش از ۵۰ هزار نفر هستند که در مقایسه با دیگر نقاط ایران، جمعیت معلولان مشهدی از ۱۲ استان کشور هم بیشتر است.

آسیب‌های شنوایی و گفتاری در مشهد بسیار زیاد است و بنا بر آمار اداره بهزیستی مشهد، ۱۱ درصد کل جمعیت معلولان این شهر گرفتار اختلال شنوایی هستند.

این افراد در جامعه تردد می‌کنند، دانش‌آموزان مدارس استثنایی هستند، برخی‌شان اشتغال دارند و با هم‌نوعان خود تشکیل خانواده داده‌اند و بنابراین، حقوق اجتماعی‌ای هم‌ردیف با سایر شهروندان خواهند داشت. اما در هنگام بروز یک بحران که فرد را به درخواست کمک از سامانه‌های اورژانسی شهر مجبور می‌کند، این افراد ابزار سخن‌گفتن و ارائه درخواست مستقل ندارند که این مسئله در درازمدت می‌تواند به فاجعه تبدیل شود.

ناشنوایان را به‌طور عمومی معلولان خاموش خطاب می‌کنند و این سکوت ناخواسته، به‌یقین به امکاناتی احتیاج دارد که دور از دسترس نیست. در ادامه به تعداد تماس‌های دریافتی سامانه‌های ۱۱۰، ۱۱۵ و ۱۲۵ نگاهی می‌اندازیم تا بدانیم چرا شرایط برای ناشنوایان مساعد نیست.

روزانه افرادی هستند که بنا به مشکلاتی که برای خودشان یا دیگران به وجود می‌آید، با پلیس، اورژانس یا آتش‌نشانی تماس می‌گیرند و درخواست کمک می‌کنند. در واقع این ۳ سامانه، پرمخاطب‌ترین سامانه‌های تلفنی در سراسر کشورند.

آتشیار رضا حیدری، رئیس اداره روابط عمومی سازمان آتش‌نشانی مشهد، درباره تعداد تماس‌های روزانه شهروندان مشهدی با سامانه ۱۲۵ گفت: روزانه حدود ۲۰۰۰ تماس دریافتی از سوی شهروندان داریم. چندی پیش نیز، امیر عزیزی، مدیرعامل پیشین سازمان آتش‌نشانی مشهد، با اعلام این تعداد تماس گفته بود که متأسفانه ۵۵ درصد تماس‌های دریافتی مزاحمت افراد است که عدد چشمگیری است.

وی درباره مواجهه با درخواست کمک یک ناشنوا از سامانه ۱۲۵ گفت: تاکنون شاهد چنین چیزی نبوده‌ایم و برای ارتباط مؤثر و کارگشا با این شهروندان، نیازمند زیرساخت‌ها و ابزار فناوری هستیم و این مهم را می‌توان از سازمان فاوای شهرداری مشهد درخواست کرد.

محمد علیشاهی، مدیر روابط عمومی اورژانس ۱۱۵ مشهد، با اشاره به تماس‌های شهروندان مشهد با ۱۱۵ گفت: به‌طور متوسط، روزانه بیش از ۳۰۰۰ تماس دریافتی با اورژانس ۱۱۵ گرفته می‌شود که بخشی از آن عملیاتی، بخش دیگر مشاوره‌های درمانی و دارویی و بخشی نیز مزاحمت افراد است.

وی ادامه داد: اورژانس ۱۱۵ مشهد تاکنون موردی از ارتباط با فرد بیمار ناشنوا یا اطرافیان وی نداشته است. اما بنا به ضرورت ارتباط و ارائه خدمات درمانی به این شهروندان، مدتی است که نرم‌افزاری آزمایشی در تهران برای اورژانس پایتخت در نظر گرفته شده است که فرد ناشنوا می‌تواند درخواست خود را از طریق شماره‌گیری برخی اعداد که نماد بیماری و حالات فرد بیمار است، به اورژانس منعکس کند و با رهگیری شماره تماس اعلام‌شده، تکنسین‌های اورژانس به محل اعزام شوند. همچنین سال گذشته، نرم‌افزار همیار اورژانس نیز رونمایی شد و متقاضیان می‌توانند با مراجعه به وب‌سایت اورژانس کشور، آن را دانلود و استفاده کنند.

علیشاهی خاطرنشان کرد: در مشهد با چنین مواردی مواجه نشده‌ایم، اما اورژانس باید برای همه شهروندان خود آماده باشد تا در صورت بروز مشکل، در اولین فرصت لازم به کمک بیمار برود.

تدینی راد، مدیر روابط عمومی ناجای خراسان رضوی، پاسخ به تعداد تماس‌های دریافتی به سامانه پلیس ۱۱۰ را به فرصتی دیگر و ضرورت اخذ مجوز‌های لازم منوط کرد. اما براساس گزارش برخی رسانه‌ها، بیش از یک میلیون تماس در سال با سامانه پلیس ۱۱۰ مشهد برقرار می‌شود. با این حال، سهم ناشنوایان از خدمات انتظامی مشخص نیست و پلیس نیز می‌تواند از امکانات اپلیکیشنی برای این قشر بهره ببرد.

در راستای ارائه خدمات به شهروندان ناشنوا، به‌تازگی امکانی با همکاری انجمن ناشنوایان تهران و سازمان آتش‌نشانی این شهر فراهم شده است تا این شهروندان بتوانند با نصب اپلیکیشن SOS Alert درخواست کمک خود را به‌صورت آنلاین ثبت کنند.

 

 

مزیت این طرح، استقلال فرد ناشنوا برای درخواست کمک و البته آگاهی امدادرسانان از شرایط فرد درخواست‌دهنده است؛ بنابراین امدادگر باید با آمادگی کامل و طرح فرضیه‌هایی از پیش، به محل حادثه اعزام شود، زیرا فرد گرفتار امکان صحبت و ارائه توضیح ندارد و باید در همان سامانه به ارائه گزارش و شرح حال اقدام کند.

 

 

مدتی است که گوگل یک سرویس جدید با عنوان SOS Alert راه‌اندازی کرده است که در صورت وجود بحران در اطراف کاربران، آن‌ها را مطلع می‌کند.

SOS Alert از اطلاعیه‌های مستقیم نیز پشتیبانی می‌کند، بدین صورت که اگر کسی داخل منطقه تعیین‌شده باشد، گوگل برای وی مستقیم یک پیام هشدار می‌فرستد.

این ویژگی همچنین به‌طور مستقیم در برنامه Map یا همان نقشه نیز کار می‌کند، جایی که یک علامت قرمز پررنگ منطقه آسیب‌دیده را نشان می‌دهد. با ضربه‌زدن روی نقطه قرمز یک صفحه به شکل کارت با همان اطلاعات مفید که در حالت جست‌وجو پیدا می‌کنید، باز می‌شود.

گوگل برای راه‌اندازی SOS Alert با صلیب سرخ، آژانس مدیریت اضطراری فدرال، هواشناسی فیلیپین، سازمان خدمات جوی و نجوم و بسیاری دیگر از سازمان‌ها و انجمن‌ها همکاری کرده است و همکاری خود را برای بهبود دقت و کیفیت عملکرد خود هنگام وقوع حوادث با ارگان‌های محلی ادامه خواهد داد.

اینک لازم است تا در انتهای این گزارش، به ضرورت ایجاد چنین زیرساخت‌هایی در مراکز مهم خدماتی و مدیریت بحران کشور اشاره کنیم. در صورت وقوع هر حادثه غیرمترقبه، اولین گروه‌هایی که دچار آسیب و مشکل خواهند شد، اقشار کم‌توان جامعه هستند و به‌طور عمده نیز قربانیان حوادثی مثل سیل، زلزله، آتش‌سوزی، بیماری‌های واگیردار و... افراد مسن و معلولان‌اند و اگر امکانی برای آموزش، ثبت درخواست و پیگیری به وجود آید، میزان تلفات و آسیب‌ها هم به‌شکل چشمگیری کم خواهد شد.