معاون اجرایی رئیس جمهور: تکمیل کریدورهای ریلی اولویت دولت چهاردهم است سند آمایش سرزمینی نیاز به بازنگری دارد پیش بینی قیمت ارز و دلار (سه‌شنبه ۴ دی ۱۴۰۳) پیش بینی قیمت سکه و طلا (سه شنبه ۴ دی ۱۴۰۳) پیش بینی بورس (سه شنبه ۴ دی ۱۴۰۳) | صعود ادامه دارد؟ سود ۱۵۰ برابری قاچاقچیان سوخت در آب‌های بین المللی وزیر راه: توسعه کشور از مسیر دریا می‌گذرد سازمان مدیریت صنعتی بیست و ششمین همایش عرصه یادگیری مدیران منابع انسانی را در مشهد مقدس برگزار می کند کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در پی احیای پدیده ۱۴ نفر در بورس، به پرداخت ۲۲۰۰ میلیارد ریال جزای نقدی محکوم شدند | شگرد متهمان چه بود؟ سقف قیمت برای واردات خودرو صفر برداشته شد؟ وزیر اقتصاد: نگفتم کف دلار ۷۳هزار تومان است قیمت امروز خودرو‌های خارجی (۳ دی ۱۴۰۳) | تیگو ۸ پرومکس ۳۵ میلیون تومان ریخت صنعتگران در انتظار جبران خسارت قطع انرژی براساس قانون بهبود فضای کسب و کار افت قیمت خودرو‌های داخلی ادامه یافت (۳ دی ۱۴۰۳) | ساینا دوگانه‌سوز ۵۴۰ میلیون تومان شد لیست محصولات ممنوعه برای صادرات در سال ۱۴۰۴ اعلام شد آغاز عرضه دلار و درهم در دبی و تهران | شروع قدرتمند بازارساز (۳ دی ۱۴۰۳) سودای بورس برای فتح قله جدید | گزارش وضعیت بازار سهام (۳ دی ۱۴۰۳) دلیل ناترازی انرژی در کشور چیست؟ | گاز به نیروگاه‌ها نمی‌رسد علت قطعی‌های نامنظم برق در مشهد چیست؟ | چرا برق برخی مناطق اصلاً قطع نمی‌شود؟ افزایش نرخ طلا و سکه در مشهد (۳ دی ۱۴۰۳) | نیم‌سکه یک میلیون تومان گران شد! زمان ثبت سفارش خرید عرضه اولیه امروز مشخص شد (۳ دی ۱۴۰۳) | حداکثر ۴ میلیون ریال برای خرید عرضه اولیه دزاگرس نیاز است قیمت امروز دلار، طلا، سکه و ارز دیجیتال (۳ دی ۱۴۰۳) | جهش دلار به کانال ۷۷ هزار تومان ویدئو | وزیر اقتصاد قیمت دلار را مشخص کرد سهام اولین شرکت دانش‌بنیان شنبه آینده (۸ دی ۱۴۰۳) عرضه اولیه می‌شود | چقدر نقدینگی کنار بگذاریم؟ حراج سکه ضرب ۱۴۰۳ مرکز مبادله امروز برگزار می‌شود (۳ دی ۱۴۰۳) صدور ۹ هزار میلیارد تومان برگه تشخیص مالیاتی برای تراکنش‌های بانکی مشکوک فروش ۸ محصول ایران خودرو ویژه دی ماه ۱۴۰۳ + جزئیات قیمت میوه و صیفی‌جات (۳ دی ۱۴۰۳) | سیب امروز در مشهد چند؟
سرخط خبرها

ریشه آشفتگی بازار‌ها چیست؟

  • کد خبر: ۵۱۱۶۲
  • ۱۰ آذر ۱۳۹۹ - ۱۱:۴۱
ریشه آشفتگی بازار‌ها چیست؟
رضا کربلایی - کارشناس مسائل اقتصادی
علت تلاطم شدید قیمت‌ها در بازار کالا‌های خوراکی چیست و چرا با اعلام یک کارخانه تولید روغن مبنی بر تعطیل‌کردن، ناگهان روغن کمیاب می‌شود، ناگهان قیمت لبنیات جهش می‌کند، گاه مرغ از تخم‌مرغ سبقت می‌گیرد و گاه تخم‌مرغ از گوشت‌مرغ جلوتر حرکت می‌کند؟ آیا این التهاب‌ها و شتاب تند قیمت‌ها طبیعی است؟
وقتی قیمت‌ها در بازار به‌پرواز درمی‌آید، همه نگاه‌ها به دولت و مجلس و حتی قوه‌قضاییه دوخته می‌شود که چرا با گران‌فروشان برخورد نمی‌شود؛ پس سازمان تعزیرات و سازمان حمایت از مصرف‌کننده و تولیدکننده چه می‌کنند و چرا‌های بسیار. پاسخ‌های مسئولان هم از جنس تکرار است و مردم هم گرفتار در صف برای گرفتن کالا با قیمت کمتر هستند. این چرخه معیوب چرا به‌پایان نمی‌رسد و تا کجا اقتصاد و مردم ایران باید تاوان سیاست‌های شکست ستاد تنظیم بازار را بدهند؟

پیش‌تر در همین روزنامه یادآوری شده بود که تا وقتی موتور تورم پرشتاب حرکت می‌کند، نباید انتظار آرام‌شدن بازار‌ها را داشت، اما اکنون جنس التهاب بازار‌ها علاوه بر اینکه نبض قیمت‌ها با تورم تندتر شده، گرفتار پدیده زشت‌تر و مخرب‌تری به‌نام رانت شده و راز همه این صف‌ها و جهش قیمت‌ها در تلاش برای سهم‌بردن از رانت ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات نهاده‌های دامی و کالا‌های اساسی است.

شوربختانه جویندگان رانت و ذی‌نفعان تورم، نبض افکارعمومی را در دست دارند و قدرت به‌انفعال‌کشیدن سیاست‌گذاران برای تصمیم‌گیری درست را دارند و سوار بر انتظارات عمومی، منافع خود را به‌نام مردم پیش می‌برند. نگاهی به نمایش ترخیص فوری کالا‌ها از کمرگ حتی بدون رعایت قوانین و مقررات در یک فضای غبارآلود، به‌بهانه حمایت از معیشت مردم، این نکته را نشان می‌دهد، اما مردم دست‌کم اینک خوب می‌دانند که کالایی که با دلار ۴۲۰۰ تومانی وارد کشور می‌شود، با دلار ۲۵ هزارتومانی سر سفره آن‌ها می‌آید. آنچه در بازار مرغ و لبنیات به‌نمایش درآمده، نشانه آشکاری است از اینکه تا وقتی شر دلار ۴۲۰۰ تومانی و رانت سنگین ۱۶ هزارتومانی به‌ازای هر دلار از اقتصاد کشور کم نشود، اوضاع بازار‌ها آرام نخواهد گرفت.

به‌گذشته نگاه کنید؛ چنین تجربه‌ای هم در دولت محمود احمدی‌نژاد تکرار شده است و هم در دولت حسن روحانی؛ شاید خیلی‌ها یادشان نباشد، اما واقعیت این است که بازار‌ها در دولت محمد خاتمی آرام بود. یکی از دلایل اصلی این آرامش، یکسان‌سازی نرخ ارز بود و وقتی این دستاورد بزرگ اقتصادی ایران پس از انقلاب در نتیجه خطای سیاست‌گذاری و البته فشار تحریم‌ها از بین رفت، دیگر بازار‌ها روی آرامش به‌خود ندید و صف در اقتصاد ایران ملاک برنده‌ها و بازنده‌ها شد؛ چه این صف برای گرفتن دلار ارزان باشد، چه مرغ ارزان، فرقی نمی‌کند. صف یعنی اختلال، رانت، فساد و ناکارآمدشدن بازارها.
 
نتیجه گرفتارشدن دولت و مجلس در مسیر اشتباه، التهاب بازار‌ها و کوچک‌ترشدن سفره‌ها و سخت‌ترشدن کسب‌وکارهاست. از یک‌سو کنترل نرخ تورم از اولویت‌ها خارج می‌شود و از سوی دیگر، برچیده‌شدن بساط رانت ارزی با وجود اعتراف دولتمردان و نمایندگان مجلس به‌تأخیر می‌افتد و همچنان سعی می‌شود با برگزاری جلسه‌ها و تشکیل کارگروه‌ها آرامش به‌بازار برگردانده شود. به‌نظر می‌رسد که تصمیم‌سازان آگاهانه یا ناآگاهانه گرفتار حاشیه‌ها شده‌اند و از متن داستان فاصله گرفته‌اند.

دو راه و شاید شاهراه پیش روی کشور برای پایان‌دادن به این وضعیت نامطلوب بازارها، خاموش‌کردن موتور تورم و خشکاندن ریشه‌های رانت در اقتصاد است؛ اولی آسان‌تر و دومی پرهزینه است و ذی‌نفعان رانت در همه سطوح فرهنگی، سیاسی، خارجی و حتی اقتصادی اجازه برچیدن سفره رانت را نمی‌دهند. مردم هم اگرچه منتظر تدبیر دولتمردان هستند تا قیمت‌ها را کاهش دهند، اما راز حمایت واقعی از تولید و مصرف از مسیر کاهش نرخ تورم و حذف رانت و انحصار می‌گذرد. راه‌های دیگر بیراهه است.
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->