آخرین وضعیت شیرین سازی آب دریا

برای تأمین آب برخی استان‌ها و کم‌رنگ‌تر شدن دغدغه کم آبی، استفاده از آب دریاها هم یکی از راه‌حل‌هاست.

به گفته کارشناسان، با وضعیت کنونی خشکسالی و تغییر اقلیم موجود، چاره‌ای جز رفتن به سمت تأمین آب شیرین از محل آب دریا وجود نخواهد داشت.  

در این راستا نیز مطالعاتی که وزارت نیرو و شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور انجام داده اند، به تصویب رسیده و ابلاغ شده است که در فاز اول، آب مورد نیاز حاشیه ١٠٠ کیلومتری جنوب کشور در استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خوزستان و بوشهر، به‌طور کامل از آب دریا تأمین شود و از آب‌های درون سرزمینی رفع نیاز شود.

مجوز شیرین‌سازی ۸.۲ میلیارد مترمکعب آب دریا 

آنطور که وزیر نیرو به تازگی اعلام کرده تاکنون در بخش شیرین‌سازی و نمک زدایی آب دریا مجوز شیرین‌سازی ۸.۲ میلیارد مترمکعبی صادر شده که از این مقدار آنچه که تاکنون در استان‌ها، شروع به استفاده کرده‌اند ۷۶۰ میلیون متر مکعب است. نیازهای ‌آبی ۱۷ استان کشور در فلات مرکزی و مناطق ساحلی مطالعه شده و این مطالعه‌ها به انتها رسیده و نیازها نیز مشخص شده است.

اردکانیان با بیان اینکه در بخش استفاده از آب دریا، به صورت بدون نمک زدایی یعنی آب شور، مجوز ۲۶ میلیارد مترمکعب در سال صادر شده که تاکنون از این مجوز، ۱۳ میلیارد مترمکعب در حال استفاده است، گفته که سه میلیارد مترمکعب از آب شور دریا برای آبزی پروری است و ۱۰ میلیارد مترمکعب نیز برای خنک کردن تاسیسات صنعتی، برج‌های نیروگاه ها و نظایر آن استفاده می شود.

در واقع آب دریا به دو منظور استفاده می شود؛ یکی از کاربردهای آن برای خنک سازی پالایشگاه ها و بخش های صنعتی است که در این بخش نیازی به شیرین سازی نیست و به همین شکل مورد استفاده قرار می گیرد. بخش دیگری از آب دریا وارد مرحله شیرین سازی می شود که البته تنها برای شرب مورد استفاده قرار نمی گیرد.

۹۶ واحد شیرین سازی در حال بهره برداری 

قاسم تقی زاده خامسی، معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا نیز در خصوص اقدامات انجام شده در این راستا گفت: از آبی که از این طریق به دست می آید آب بسیار با کیفیتی است و در سواحل و در هر جایی که اجرای این طرح اقتصادی باشد به اعتقاد من کار بسیار صحیح و درستی است.  اکنون حدود ۹۶ واحد شیرین سازی در حال بهره برداری در کشور وجود دارد که تا آخر این دولت ۲۰ تا ۲۵ واحد دیگر به آن اضافه خواهد شد.

وی با اشاره به عدم استقبال از طرح های شیرین سازی طی سال های اخیر، تصریح کرد: علت استفاده کم از این طرح در سال های گذشته نیز  می تواند این باشد که تکنولوژی شیرین سازی هر روز پیشرفته تر و ارزان تر شده است. در یک دوره ای اصلا اجرای این طرح اقتصادی نبود اما اکنون این تکنولوژی در کشور ما تقریبا ۸۰ تا ۸۵ درصد قابل ساخت است که همین مساله موجب کاهش قیمت می شود.

وی در خصوص صدور مجوز تخصیص آب دریا به استان های کشور نیز گفت: بخشی برای بدون نمک زدایی برای خنک کردن و بخشی برای نمک زدایی است. برای بوشهر تا کنون ۱۱۷۱ میلیون متر مکعب برای آب شور و ۳۷۴ میلیون متر مکعب برای آبی که شیرین زدایی می شود مجوز صادر شده است. همچنین برای استان فارس برای شیرین زدایی ۲۹۰ میلیون متر مکعب مجوز صادر شده که متاسفانه کاری هنوز بصورت جدی صورت نگرفته و ۸۷۰ میلیون متر مکعب برای آب شور که شیرین نمی شود، مجوز صادر شده است.

وی ادامه داد: علاوه بر این برای استان هرمزگان ۱۲۱۴ میلیون مترمکعب برای استفاده از آب دریا و ۳۸۶ میلیون مترمکعب برای شیرین سازی مجوز صادر شده و برای استان سیستان و بلوچستان ۲۰۰۰ میلیون متر مکعب برای آب شور و ۱۷۴ میلیون متر مکعب برای آب شیرین مجوز صادر شده و به همین ترتیب برای استان های یزد، کرمان، خراسان رضوی و جنوبی مجوزهایی صادر شده است.

به گفته وی، در مجموع هشت میلیارد و ۱۵۰ میلیون مترمکعب برای بدون شیرین سازی و به منظور خنک سازی تجهیزات و ۲۷۴۹ میلیون مترمکعب برای شیرین سازی مجوز صادر شده است. در حال حاضر بیشتر واحدهای شیرین سازی در بوشهر و استان هرمزگان مشغول فعالیت هستند و در استان هرمزگان ۵۰ درصد آب شرب به صورت شیرین سازی تامین می شود.

طبق ماده ۳۶ قانون برنامه ششم توسعه وزارت نیرو باید ۳۰ درصد از آب مورد نیاز شهرهای ساحلی همجوار با  خایج فارس و دریای عمان را از طریق آب شیرین‌کن تامین کند و باید حداقل ۷۰ درصد تجهیزات آب شیرین‌کن‌ها و انتقال دانش و فناوری آن به شرکت‌های داخلی انجام شود.

کارشناسان چه می گویند؟

داریوش مختاری کارشناس حوزه آب در این رابطه گفت: توجه به مسائل زیست محیطی در اجرای چنین پروژه هایی بسیار قابل توجه است چراکه اجرای این پروژه ها می تواند حیات زندگی جانوران دریایی را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار دهد به همین دلیل می بایست در اخذ چنین تصمیماتی به این موضوع توجه شود.

وی با بیان اینکه این مساله قابل ارزش گذاری و محاسبه است به طوری که به راحتی می توان این جنبه از اجرای طرح را مورد توجه قرار داد و به عنوان بخش زیان پروژه در تحلیل منفعت و هزینه تلقی کرد، ادامه داد: تنها با ارزیابی تمام بخش های پروژه، تعیین منفعت و معایب طرح می توان در مورد اجرای این طرح ها تصمیم گیری کرد.

این کارشناس حوزه آب تصریح کرد: زمانی که یک پروژه اقتصادی درنظر گرفته می شود یعنی تمام معایب، منافع و پیامدهای آن مورد تحلیل قرار گرفته است اما نباید این مساله را نیز فراموش کرد که علاوه بر تاثیر شیرین سازی آب دریا انتقال آب نیز معایبی را به دنبال دارد و نباید به دلیل مسایل سیاسی چنین طرح هایی اجرا شود.

مختاری با تاکید بر اینکه طرح های شیرین سازی آب و انتقال باید تنها در صورت داشتن صرفه اقتصادی، درنظر گرفتن تمام پارامترهای معایب و مزایای آن اجرایی شود، تصریح کرد: اگر گزینه دیگری جز انتقال آب و شیرین سازی آب دریا وجود نداشته باشد می توان به سراغ اجرای این طرح ها رفت اما قانون و طرحی که چندان مورد توجه قرار نگرفته است، قانون بهینه سازی مصرف آب شهری و روستایی است که می تواند مصرف آب را تا ۵۰ درصد کاهش دهد.

وی با بیان اینکه بهینه سازی آب شهری و روستایی نیز هزینه هایی را برای دولت به دنبال دارد اما منفعت آن بیش تر است، گفت: راهکارهایی برای این طرح در نظر گرفته شده است، علاوه بر این این طرح پیامدهای محیط زیستی نیز به دنبال ندارد و با فرهنگسازی در این حوزه می توان نتایج خوبی را بدست آورد.

این کارشناس حوزه آب اظهار کرد: باید تصمیم در مورد شیرین سازی و انتقال آب به صورت کارشناسی اتخاذ شود و بر اساس چانه زنی های استاندار یا نماینده مجلس طرحی اجرایی نشود، همچنین ضروری است که  قبل از اجرای طرح تمام مسائل مورد ارزیابی قرار گیرد و تنها در این شرایط می توان انتظار داشت که نتیجه مطلوب حاصل شود.

مختاری با بیان اینکه اجرای طرح های شیرین سازی و انتقال آب تنها باید با مطالعه و طرح های کارشناسی صورت گیرد و در آن شرایط می توان از آن طرح دفاع کرد، گفت: اگر تمام ابعاد طرح دیده شود می توان انتظار نتیجه خوب را داشت اما اگر این اتفاق نیفتد اجرای اینگونه طرح ها تنها معایب به دنبال دارد.

منبع: ایسنا