تورج صیادپور | شهرآرانیوز - امسال نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران، به واسطه کرونا، جایگزینی برای سیوسومین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران شده است. اگرچه برای بسیاری، حضور در نمایشگاه و انتخاب و لمس فیزیکی کتاب بیشتر لذتبخش است. با این همه لذت خرید کتاب را نباید از دست داد. ما در ادامه یک بسته پیشنهادی در حوزه رمان در اختیار خریداران کتاب قرار دادهایم تا بتوانند بهتر کتابهای مورد نظر خود را در نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران بیابند. در این باره پیشنهادهای تورج صیادپور، نویسنده و فعال حوزه کتاب ساکن در مشهد، به قلم خودش پیش روی شماست.
کتابی که هر انسانی باید بخواند
آیا ما در جهانی رو به زوال زندگی میکنیم؟ آیا نسل انـسـان در حال منقرض شدن است؟ آیا سرنوشت ما به سرنوشت باقی جانداران این کره پیوند خورده است؟ آیــا ما مسئول انقراض قــورباغه طلـایی و اسیدیشدن آب دریاها هستیم و اگر هستیم این فجایع دامنگیر خود ما خواهد شد؟ در «انقراض ششم»، الیزابت کولبرت شما را به سفری اعجابانگیز میبرد. از صخرههای مرجانی استرالیا تا کوهستانهای پر باران اسکاتلند و از جنگلهای بارانی تا قلب دشتهای آمریکا.
او از پنج انقراض گروهی بزرگ سخن میگوید که هریک حیات را تا پرتگاه نابودی کشاندهاند و از ششمین آنها که مسببش گونهای است به نام انسان خردمند. او از مسئولیت ما میگوید، از مسئولیتمان در برابر خودمان، زمین و آنچه نابودش میکنیم. «انقراض ششم»، کتابی است که کولبرت برای نیچه نوشته است، برای ابر انسانِ نیچه. کسی که میخواهد از پس آنچه که ویران کرده چیز جدیدی بیافریند. ما مسببان انقراض گونههای بیشماری هستیم و باید تا دیر نشده برای حفاظت از باقیمانده تنوع زیستی جهانمان تلاش کنیم. «انقراض ششم» را هر انسانی باید بخواند اگر میخواهد همچنان انسان بماند.
سری به اسرارآمیزترین کتابخانه جهان
«
بازی فرشته»، دومین کتاب از مجموعه چهارجلدی «گـورستان کـتابهای فراموششده» است. ثافون، نویسنده فقید اسپانیایی در این مجموعه چهارجلدی به دلِ تاریخ اسپانیا نقب میزند تا حوادث پس از جنگ جهانی اول تا ظهور و سقوط دیکتاتوری ژنرال فرانکو را روایت کند.
هر چهار رمان همچون دیگر آثار ثافون فضایی گوتیک دارند و حوادثشان را شخصیتهایی رقم میزنند که از درون سایهها پدیدار میشوند. داستان رمان «بازی فرشته» در اسپانیای دهه ۱۹۲۰ رخ میدهد. داوید مارتین نویسنده رمانهای پاورقی پرفروش که در حال جوانمرگ شدن است از ناشری مرموز سفارش نوشتن کتابی را دریافت میکند و سپس با یافتن کتابی مرموز در اسرارآمیزترین کتابخانه جهان، در هزارتوی رویدادهایی سقوط میکند که معمای مرگ پدرش را به تاریخ عمارتی مخوف، عشقی نافرجام و کتابی غریب پیوند میزنند. کتاب ثافون آمیزهای است از فلسفه، اسطوره، روانشناسی، تاریخ، جامعهشناسی، و آفریدهایاست از عشق و مرگ و تجربه خواندن کتابی که نویسندهاش هم داستانگویی را بلد است و هم حرفی برای گفتن دارد.
مهمترین رمان قرن بیستم
شما طرفدار چه ترجمهای هستید؟ ترجــمـهای که بیتـوجه به پیچیدگیها و بازیهای متنی نویسنده، متنی روان و یکدست به شما تحویل دهد یا ترجمهای که سعی کند پابهپای اثر اصلی در بازآفریدن آن پیچیدگیها و بازیهای متنی و زبانی مشارکت کند؟ اگر ترجمه دوم را میپسندید تبریک میگویم شما میتوانید رمان «اولیس» را بخوانید.
اولیس این مهمترین رمان قرن بیستم، بههیچروی رمان سادهخوانی نیست. خود جویس گفته بهقدری در آن رمز و نشانه گذاشتهام که منتقدان را سالهای سال مشغول کند. اولیس البته بهعنوان مهمترین رمان سالیانِ سال خارج از دسترس خوانندگان فارسیزبان باقی ماند. از ترجمه منوچهر بدیعی که همچنان به چاپ آن رضا نمیدهد تا ترجمه اکرم پدرامنیا که بدون سانسور در خارج از مرزهای ایران چاپ شد که البته ترجمه بد و زمختی است هرچند که پاورقیهای خوبی در راه شناخت بهتر اولیس دارد. ترجمه فرید قدمی، اما به گفته منوچهر بدیعی، ترجمهای هنرمندانه است. قدمی که خود نیز نویسنده است در این ترجمه تلاش در بازآفرینی سبک نویسنده به زبان فارسی داشته است.
تلاشی که مترجم را اگرچه به مقصود نرسانده، اما تا حدی به بازآفرینی زبان جویس نزدیک ساخته که بتوان ترجمه او را هنرمندانه و درحال حاضر، بهترین ترجمه از اولیس دانست و شاید بهترین ترجمه در کارنامه فرید قدمی که البته مترجم قابلی است. اولیس قرار است در ایران در شش مجلد به چاپ برسد؛ و فعلا دو مجلد اول آن چاپ شده است. خواندن اولیس فرصتی است که یک کتابخوان عاشق ادبیات از دست نخواهد داد.
قومی که به خواب دیگران میروند
خداوند نیات تو را میپسندد، اما اعمالت را نه
«قاموس خزران»، شاید عجیبترین کــتـابی اســت که میخـــوانید. سالهــای سال پیش، قومی به نام خزر در حد فاصل دریای خزر و مدیترانه میزیستهاند. قومی متخصص در خوابگزاری و حتی ورود به خواب دیگران و تغییر سرنوشت آنها. روزی خاقان خزر، فرشتهای را در خواب میبیند که به او میگوید خداوند نیات تو را میپسندد، اما اعمالت را نه. خاقان تعبیر خواب خویش را از خوابگزاران میپرسد و آنان در جواب میگویند که خزران باید از میان سه دین یهود، مسیحیت و اسلام یکی را بهعنوان دین رسمی بپذیرد. خاقان دستور میدهد که نمایندگانی از هر دین فراخوانده شوند و در روز معینی با یکدیگر مناظره کنند.
این کتاب تمام نسخههایش از بین میرود تا زمانی که یکی از شیاطین بخشهایی از آن را برای ناشری دیکته میکند و ... قاموس خزران که بیشتر شبیه یک دانشنامه است و در سه بخش (روایت مسیحی، روایت اسلامی وروایت یهود) نوشته شده سرشار است از داستانهای غریب، شیاطین، افسونگران و البته پر از تلمیحات به عصر جدید. اگر شما هم مثل من داستانهای عجیب را دوست دارید قاموس خزران کتاب شماست.
قصههای پر رمز و راز «مومیا و عسل»
«من یکی از داستانهای مندنیپور را با تمام کتابهای دولتآبادی عوض نمیکنم» جملهای که ظاهرا منسوب به گلشیری است و بهنظر میرسد هرچه زمان بیشتر مـــیگــــذرد درستیاش بیشتر معلوم میشود. شهریار مندنیپور کوزهگرِ زبان است. او زبان را همچون گِلمایهای در دست میگیرد، ورز میدهد و از آن کوزههایی میسازد برای نوشیدن داستانهایش. او استاد فرم است، اما برخلاف بسیاری دیگر از نویسندگان فرمباز داستانگویی را فدای فرم نکرده است. مندنیپور قصهگوست و «مومیا و عسل»، مجموعهای از ۱۳ قصه بهغایت خواندنی که از قلم مندنیپور بر کاغذ تراویدهاند.
داستانهایی تراش خورده و پر رمز و راز از انسانهایی که از جهان و از خودشان شکست میخورند. داستانهایی که خرد غربی را به عشق شرقی و عرفان ایرانی را به حکمت یونانی پیوند میزنند و در آنها اساطیر از آسمانها پایین میآیند تا با آدمیان بیامیزند چنانکه جزئی از ذات آدمی و جهان گردند. مندنیپور شاید بهترین نویسنده زنده عصر ماست و «مومیا و عسل» شاهکار داستان کوتاه. حتما بخوانیدش.