گروه تاریخ و گردشگری شهرآرانیوز | جنگ ایران و عراق بهعنوان طولانیترین جنگ کلاسیک قرن بیستم، صدمات و تلفات فراوانی را بر کشور وارد کرد که البته برای دفاع از تمامیت ارضی کشور و جلوگیری از دستاندازی دشمنان، راه گریزی از آن نبود. در این جنگ طولانی، جمهوری اسلامی نهتنها با عراق، بلکه با متحدان نظامی و اقتصادی رژیم بعث نیز میجنگید و همین، ارزش دفاع و قدرت نیروهای نظامی کشور را به رخ میکشید. اما دراینبین، نیروی سومی هم در جنگ با ایران بود که از ۲ عنصر متخاصم مذکور بهمراتب بدتر بود؛ سازمان مجاهدین خلق که روش و منش منافقانه را در دستورکار خود قرار داده بود.
این نهاد سیاسینظامی و تروریستی پس از آنکه ماهیت خود را در ابتدای دهه ۶۰ نشان داد و از سوی نظام و مردم ایران طرد شد، ابتدا اقدام به ترور شخصیتهای مطرح و کارآمد جمهوری اسلامی ایران کرد و پس از ضربات پیاپی که منجر به ازهم پاشیدهشدن تشکیلات درونمرزیشان شد، رهسپار عراق شدند تا سناریو خیانت را طرحریزی کنند. مسعود رجوی، رهبر گروه، با حضور در بغداد و عقد تفاهم با صدام حسین، بزرگترین خیانت را به خلقی کرد که مدعی دفاع از آنان بود.
قطعنامه ۵۸۹ شورای امنیت سازمان ملل متحد از سوی ۲ کشور ایران و عراق پذیرفته شد تا آتشبس پس از ۸ سال برقرار شود. اما این تمام ماجرا نبود و منافقین که همچنان سودای قدرت داشتند، با تحریک صدام بر آن بودند تا به کمک ارتش بعث عراق و تشکیلات نظامی خود موسوم به «ارتش آزادیبخش ایران» یورش دیگری را به مرزهای ایران داشته باشند و نام عملیات خود را «فروغ جاودان» گذاشتند.
صدام حسین پس از پذیرش قطعنامه در مصاحبهای بیان کرد: «بعد از مدتی خواهید دید که چگونه مجاهدین خلق به اعماق خاک خودشان نفوذ خواهند کرد و همینطور پیوستن مردم ایران به صفوف آنها را خواهید دید.» پس از آن و فقط ۶ روز بعد از صدور قطعنامه، ارتش بعث عراق بهسمت خرمشهر پیش رفت و دوباره آتش جنگ را برافروخت. نیروهای نظامی منافقین نیز در سایه حمایت صدام پیشروی خود را آغاز کردند تا عملیات موسوم به «فروغ جاودان» را اجرا کنند.
مسعود رجوی شب پیش از آغاز عملیات در جمع هوادارانش در اردوگاه اشرف، ضمن سخنرانی تحریککننده و صرفا تبلیغاتی گفت: «براساس تقسیمات انجامشده، ۴۸ساعته به تهران خواهیم رسید. کاری که ما میخواهیم انجام دهیم در حد توان و اشل یک ابرقدرت است؛ چون فقط یک ابرقدرت میتواند کشوری را ظرف این مدت تسخیر کند. از پایگاه نوژه هم ترسی نداشته باشید؛ هر ۳ ساعت به ۳ ساعت دستور میدهم هواپیماهای عراقی بیایند و آنجا را بمباران کنند. پایگاه هوایی تبریز را هم با هواپیما هر ۳ ساعت به ۳ ساعت هدف قرار خواهیم داد. علاوه بر آن، ضدهوایی و موشک سام۷ هم که داریم. هوانیروز عراق تا سرپلذهاب بههمراه ستونها خواهد بود. از نظر هوایی ناراحت نباشید، چون هواپیماهای عراقی پشتیبان ما هستند و تمام ماشینها بهصورت ستون حرکت میکنند.»
ستون های نظامی منافقین در راه پیشروی به سمت کرمانشاه
بدین ترتیب زوج رجوی و صدام دوباره برای تسخیر ایران وارد عمل شدند. در این هنگام، نیروهای مسلح ایران با پیبردن به این عملیات برای دفاع از کشور خود را آماده کردند.
نیروی نظامی منافقین با پشتیبانی آتش سنگین عراق از مرز قصر شیرین وارد ایران شدند و بهسرعت بهسمت تنگه چهارزبر به پیش رفتند. قوای مسلح ایران به ۲ بخش تقسیم شد تا هم مقابل هجوم عراق ایستادگی و هم در برابر منافقین صفآرایی کند. منافقین تا عمق ۱۴۵ کیلومتری ایران پیش رفتند و گمان آنان این بود که پس از تصرف شهرهای مرزی، مردمان آن مناطق را با خود همراه میکنند. اما سد محکم مجاهدان کرد منطقه، نقشه آنان را دچار مشکل کرد. بااینحال، منافقین با قتلعام مردم بیگناه و آتشزدن شهرها به مسیر خود ادامه دادند و بهسمت کرمانشاه پیشروی کردند. دراینبین، ارتش بعث اقدام به بمباران شیمیایی روستاهای مرزی کرد و باعث شهادت و مجروحیت شیمیایی مردم غیرنظامی شد.
مرصاد عنوان عملیاتی بود که نیروهای نظامی ایران علیه منافقین طراحی کردند. نام مرصاد بهمعنای کمین از آن نظر انتخاب شد که قوای مسلح ایران با دانستن مسیر حرکت ستونهای نظامی منافقین، منتظر ورود آنان به تنگه چهارزبر بودند تا در یک لحظه، ستونهای نظامی دشمن را از روبهرو و پشت سر زیر آتش سنگین خود ببرند.
فرماندهی عملیات برعهده سرتیپ علی صیادشیرازی بود و قوای نظامی پیاده سپاه پاسداران به فرماندهی نورعلی شوشتری برای پشتیبانی و زدودن بقایای منافقین در منطقه حاضر شدند. عملیات با رمز «یا علی (ع)» آغاز و هوانیروز نیروی زمینی ارتش با بهرهگیری از موشکهای ضدتانک، ستون نظامی دشمن را نابود کرد. مرحله بعدی، پشتیبانی هوایی جنگندههای اف ۵ پایگاه دزفول بود که بهدلیل یورش عراق به این پایگاه، با یک روز تأخیر آغاز شد و صدمات جدیای به منافقین وارد آمد.
شهید سپهبد صیاد شیرازی، فرمانده عملیات مرصاد
گردان قمر بنیهاشم سپاه با ایجاد خاکریزهای وسیع در مسیر حرکت خودروهای منافقین، سرعت آنان را کم کرد تا آتش نظامی ایران روی سر آنان فرود آید. تیپهای زمینی متشکل از نیروهای سپاه و بسیج مردمی با پشتیبانی هوایی از دزفول موفق شدند تلفات زیادی را بر منافقین تحمیل کنند که سرانجام باقی نیروهای برجا مانده از ارتش رجوی با عقبنشینی و فرار بهسمت اسلامآباد، کرند و سرپلذهاب، دستگیر و پاکسازی شدند.
شهید سرلشگر پاسدار نورعلی شوشتری از فرماندهان سپاه در عملیات مرصاد
عملیات مرصاد در ۴ روز پیگیری شد و سرانجام منجر به پیروزی بسیار مهم نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و شکست قوای نظامی منافقین شد. اهمیت این عملیات آن است که سازمان متخاصم منافقین دیگر نتوانست نیروی نظامی منسجمی به وجود بیاورد و صدام حسین نیز مجبور به پذیرش کامل قطعنامه ۵۹۸ شد.
بیش از ۴۸۰۰ نیروی نظامی منافقین در این عملیات کشته و مجروح شدند و به اسارت درآمدند و شمار شهدای نظامی ایران نیز ۴۰۰ نفر اعلام شد. تنگه چهارزبر به تنگه مرصاد معروف شد و رشادت علی صیادشیرازی و نورعلی شوشتری جاودان شد.
۱۱ سال بعد از این عملیات در فروردین ۱۳۷۸، سرلشگر علی صیادشیرازی بهدست یکی از عوامل ترور گروهک منافقین به شهادت رسید تا منافقین بهاصطلاح انتقام شکست سنگینشان در مرصاد را پیش چشمان فرزند وی از او بگیرند. سرتیپ نورعلی شوشتری نیز در مهر ۱۳۸۸ در سیستانوبلوچستان و در سن شصتسالگی در یک عامل انتحاری به شهادت رسید.