راهنمای جامع تماشای بارش شهابی برساوشی

شهرآرانیوز - بارش‌های شهابی از مهم‌ترین رویداد‌های نجومی هستند و بارش‌های شهابی «بَرساوُشی» (Perseid Meteor Shower) از جذاب‌ترین آن‌ها. شاید در طول سال چندین بارش شهابی اتفاق بیفتد، ولی دیدن آن‌ها بدون هیچ ابزار و تشریفاتی فقط در زمان مشخصی از سال دست می‌دهد. برای همین «برساوشی» که معمولا در یک دوره مشخص از سال اتفاق می‌افتد این‌قدر پرطرفدار است.

معرفی بارش شهابی برساوشی

وقتی دنباله‌داری از کنار زمین عبور کند، توده ذرات به‌جای مانده از آن در آسمان زمین قابل‌مشاهده است. شهاب‌باران حاصل سوختن سنگ‌های باقی‌مانده از دنباله‌دار‌ها در جو زمین است. دنباله‌داری که توده ذرات برجای‌مانده‌اش را در بارش شهابی «برساوشی» می‌بینیم «سوئیفت‌تاتل-۱۰۹» نام دارد. این دنباله‌دار در یک دوره ۱۳۳ ساله به دور خورشید می‌چرخد. هرساله در ماه آگوست (مرداد) زمین مدار دنباله‌دار را قطع می‌کند و از میان بقایای گذر قبلی می‌گذرد که باعث شکل‌گیری بارش شهابی برساوشی می‌شود. این دنباله‌دار آخرین‌بار در سال ۱۹۹۲ (۱۳۷۱ خورشیدی) به نزدیک‌ترین فاصله از زمین رسید و در سال ۲۱۲۵ دوباره برمی‌گردد.

تاریخچه

گفته می‌شود این بارش‌های شهابی از سال ۳۶ بعد از میلاد هم دیده می‌شدند، ولی نامی نداشتند. در باور عامیانه کاتولیک‌های آلمانی و انگلیسی شهاب‌های ماه آگوست (مرداد ماه) را به نام «اشک‌های سنت لورنس» (Tears of St. Lawrence) که امپراتور روم در ۱۰ آگوست ۲۵۸ میلادی او را کشت، می‌شناختند. دنباله‌دار «سوئیفت‌تاتل» را لوییس سویفت و هورس تاتل در سال ۱۸۶۲ از رصدخانه هاروارد کشف کردند.

علت نامگذاری

بارش‌های شهابی معمولا به اسم صورت فلکی‌ای که کانون بارش در آن قرار دارد نامگذاری می‌شوند. صورت فلکی «برساوش» (Perseus) کانون بارش شهابی ۲۱ و ۲۲ مرداد است و به همین دلیل آن را «برساوشی» می‌نامیم. البته این بارش شهابی از اوایل مرداد (نیمه‌ی جولای) تا نیمه شهریور (اواخر آگوست) اتفاق می‌افتد، ولی اوجش در ابتدای دهه سوم ماه مرداد است.

در زمان بارش چه اتفاقی می‌افتد؟

شهاب‌سنگ‌ها به طور متوسط با سرعت ۵۹ کیلومتر در ساعت به اتمسفر فوقانی زمین برخورد می‌کنند و حرارت ناشی از تصادمشان با جو به مدت چند ثانیه دنباله‌ای داغ و نورانی برجای می‌گذارد که با چشم غیرمسلح هم قابل‌مشاهده است. سوختن شهاب‌سنگ‌ها در ارتفاع ۷۰ تا ۱۰۰ کیلومتری بالای سطح زمین رخ می‌دهد. به همین دلیل به راحتی و بدون ترس می‌توانیم از زمین آن‌ها را ببینیم.

چرا بارش شهابی امسال مهم است؟

ناسا گفته است بارش شهابی «برساوشی» امسال یکی از پربارترین بارش‌های چندسال اخیر است، چون هر ساعت ۵۰ تا ۱۰۰ شهاب به جو برخورد می‌کنند و در نبود روشنایی ماه دیدنشان در شب راحت‌تر است. در سال‌های گذشته می‌توانستیم در ساعت حدود ۸۰ شهاب را ببینیم، اما پیش‌بینی شده است که امسال بتوان تا ۱۱۰ شهاب را در ساعت رصد کرد.

چطور می‌توانیم بارش برساوشی را بهتر ببنیم؟ + بهترین زمان رصد

برای تماشای بارش‌های شهابی‌ای که در این دوشب به اوج خودشان می‌رسند حتما نیازی به تلسکوپ و دوربین نیست. بهترین زمان برای تماشای بارش شهابی در نیمکره شمالی و از ساعات ۱۰ شب به بعد اعلام شده است، اما بیشترین شهاب سنگ را در ساعات قبل از طلوع آفتاب (بین ۰۲:۰۰ تا ۰۴:۳۰ بامداد) و در ارتفاعات و نزدیک به قله‌ها می‌توان مشاهده کرد. مناطقی با میدان دید وسیع و آلودگی نوری کم بهترین مکان‌ها برای رصد بارش‌های شهابی هستند.

بهتر است قسمت تاریک‌تر آسمان را انتخاب کنیم و مستقیم به بالای سرمان خیره شویم. برای اینکه تماشای خالص‌تری داشته باشیم به جایی که آلودگی نوری و ابر نیست بروید.

اگر از چراغ‌های شهر دور بودید، به آسمان خیره شوید و اجازه دهید چشمانتان ۱۵ تا ۲۰ دقیقه به تاریکی عادت کند. بعد از این می‌توانید شهاب‌سنگ‌ها را در آسمان ببینید.

شرایط عکاسی از بارش شهابی‌

می‌توانید از بارش شهابی «برساوشی» عکس هم بگیرید. برای این کار یک لنز واید روی دوربین عکاسی‌تان نصب کنید و دوربین را روی سه‌پایه قرار دهید. در تنظیم حساسیت دوربین به نور، ISO مربوط به عکاسی در تاریکی را انتخاب کنید و شاتر را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه و در جا‌های تاریک‌تر بیشتر از این زمان نگه دارید. با کمی شانس شاید بتوانید یک یا دو شهاب سنگ را به تصویر بکشید.

لوازم و وسایل

اگر برای رصد بارش شهابی به مناطق کویری و یا مناطق بیابانی و خارج شهر می‌روید، لباس گرم فراموش نکنید. هرچند شب‌های تابستان چندان هوا سرد نمی‌شود، ولی برای در امان ماندن از سرمای احتمالی داشتن یک لباس اضافه بی‌فایده نیست.

اگر دوربین و تلسکوپ ندارید یک ورقه طلق نازک قرمز رنگ تهیه کنید. نور قرمز به‌دلیل طول موج کوتاه اثر آلودگی‌های نوری محیط را خنثی می‌کند. به یاد داشته باشید از چراغ قوه با نور سفید استفاده نکنید.