فردوسی به مدارس مشهد می‌آید

غزاله حسین‌پور| به‌زودی شاهنامه فردوسی در برخی دبستان‌ها و پیش‌دبستانی‌های مشهد تدریس خواهد شد تا وعده چندی پیشِ مسئولان شهر محقق شود. رئیس اداره رویداد‌ها و فضا‌های گردشگری شهرداری مشهد در پاسخ پیگیری‌های شهرآرا درباره وعده یادشده، از انجام مراحل مقدماتی طرح تدریس شاهنامه خبر داده و همچنین این نوید را داده‌است که در روز‌های پیش رو اجرای طرح عملی شود.

در روزگاری که املای برخی واژه‌ها در میان جوانان چنان تغییر کرده‌است که گاه شکل درست آن به فراموشی سپرده می‌شود، در دوره‌ای که فضای مجازی با تبر زبان مختص خودش به جان زبان فارسی افتاده و واژه‌ها را شکسته و به شکلی مضحک خلاصه کرده است، ناآشنا بودن جامعه با آثار غنی ادبیات فارسی بیش از پیش به چشم می‌خورد. این بیگانگی با اصالتمان، آسیب‌های فراوانی به گفتار، نوشتار و به طور کلی فرهنگ ما زده است. وقتی با تاریخ و فرهنگ خود و آنچه بر ما گذشته است آشنایی نداریم، همواره محکوم به تکرار قسمت‌های ناخوشایند این گذشته هستیم. بااین‌همه اهالی ادبیات و د‌لسوزان زبان فارسی، همچنان دغدغه حفظ و ادامه حیات آن را دارند. آن‌ها نگران آسیب دیدن سرمایه بزرگی هستند که فردوسی بزرگ عمرش را صرف پاسداری از آن کرد. او با سرودن ده‌ها هزار بیت «شاهنامه» اش افزون بر زبان ملی ایرانیان، بسیاری از فضائل انسانی و اخلاقی را همچون میراثی گران‌قدر پاس می‌دارد و با تأکید بر خردورزی، به بیانی امروزی راه توسعه و پیشرفت را نشان ما، فرزندان خود، می‌دهد. این آموزه‌ها اگر به درستی فرا گرفته و به کار برده شود، می‌تواند به اداره مملکت -ازجمله در نظام آموزشی کشور- بسیار یاری برساند. حماسه شاهنامه با روایت هنرمندانه نبرد میان خیر و شر و رویارویی نیاکان ما با پلیدی‌ها و دشمنان این مرز و بوم، درس انسانیت، میهن‌دوستی، خردورزی و جز این‌ها می‌دهد و از همین روست که آموزش آن به کودکان و دانش‌آموزان می‌تواند ضامن حفظ حیات اخلاق و فرهنگ در آینده باشد.
خوشبختانه در سال‌های اخیر اتفاقاتی در ترویج شاهنامه‌خوانی در سطح کشور افتاده است که می‌تواند روزنی به تاریکی‌ها و نابسامانی‌ها و آشفتگی‌هایی از جنس تهاجم فضای مجازی بگشاید و اوضاع زبان و فرهنگ را بهبود بخشد. برای نمونه شاهد نقال‌هایی از سنین مختلف، حتی کودکان، هستیم که با اجرا‌های دیدنی و شگفت‌انگیز خود سعی در انتقال مفاهیم شاهنامه دارند. آموزش شاهنامه در مدارس، در قالب یک زنگ و کتاب درسی، گامی دیگر در حفظ فرهنگ و زبان و ادبیات ملی و انتقال آن به نسل جدید است که چندی پیش وعده‌اش را از سوی مسئولان شهر مشهد در رسانه‌ها خواندیم.
نوزدهم تیرماه ۱۳۹۸، تفاهم‌نامه‌ای میان شهرداری مشهد با اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی برای ایجاد بستر آموزش شاهنامه در مقاطع پیش‌دبستانی و دبستان امضا شد. داوود نسائی، رئیس اداره رویداد‌ها و فضا‌های گردشگری شهرداری مشهد، در توضیح روند این طرح می‌گوید: این امر فرایندی زمان‌بر است، چراکه باید کارشناسان داستان‌ها را برای آموزش تهیه کنند. تیم کارشناسی متشکل از کارشناسان آموزش و پروش، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و حوزه فرهنگی توس است که زیرمجموعه حوزه گردشگری و زیارت شهرداری محسوب می‌شود.
به گفته نسائی، در انتخاب داستان‌هایی که قرار است در این زمینه آماده شود، جنبه‌های روان‌شناسی کودک و تناسب داستان با سن او و انطباق محتوا با سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مورد بررسی قرار می‌گیرند. این مرحله طی شده و حال که طرح به مرحله نهایی رسیده‌است، مربی‌های پیش‌دبستانی‌ها و دبستان‌های مشمول، دوره‌های کوتاه ده‌روزه و دوهفته‌ایِ مربوط را زیر نظر کارشناسان و صاحب‌نظران خواهند گذراند، سپس محتوای داستان‌ها در اختیار مربیان قرار می‌گیرد و به عنوان کتاب کمک درسی و جزوه درسی در برنامه آموزشی مدارس جای می‌گیرد.
رئیس اداره رویداد‌ها و فضا‌های گردشگری شهرداری مشهد ادامه می‌دهد: این طرح به صورت آزمایشی اجرا می‌شود. از هر ناحیه یک مدرسه پسرانه و یک مدرسه دخترانه دوره اول ابتدایی و یک پیش‌دبستانی دخترانه و یک پیش‌دبستانی پسرانه از ۷ ناحیه مشهد و منطقه تبادکان (مجموعا ۸ ناحیه) مشمول این طرح می‌شوند. هم‌اکنون داستان‌ها تهیه شده و به تأیید کارشناسان رسیده است. طی همین روز‌ها مربیان طرح در اختیار ما قرار می‌گیرند تا دوره‌های آموزشی را آغاز کنیم، سپس عملا تدریس در مدارس شروع می‌شود.
بر پایه صحبت‌های نسائی، پس از اجرای آزمایشی موفق طرح، شاهنامه در دیگر مدارس نیز تدریس خواهد شد.