روایت نسل سوخته

اول: این عبارت را بار‌ها شنیده‌ایم که فلان‌بازیکن به حق خودش در فوتبال یا ورزش نرسید. مثلا می‌گویند فلانی اگر مصدوم نمی‌شد، می‌توانست به مدارج بالایی برسد یا به فرض گفته می‌شود فلان‌بازیکن هم‌دوره بهترین نسل تیم ملی بود، وگرنه می‌توانست سال‌ها برای تیم ملی بازی کند.

این مصداق‌ها معمولا برای بازیکنان معدودی در یک بازه تاریخی خاص گفته می‌شود؛ اما جالب است که اصل این برای بازیکنان دهه ۶۰ عمومیت دارد؛ نسلی که با تأسف، شایسته صفت سوخته‌شده هستند، چرا‌که در‌شرایطی به روز‌های اوج فوتبالشان رسیدند که فوتبال به دلایل غیر‌ورزشی مثل این‌روز‌ها دکان پررونقی نداشت. آن‌موقع عشق حرف و اول‌و‌آخر را می‌زد و فوتبالیست‌ها به چیزی جز دل مردم، دلخوش نبودند.

دوم: در سال‌های خاص دهه‌۶۰ که ورزش و فوتبال در ایران متأثر از فضای سیاسی کشور و به‌ویژه پیامد‌های جنگ تحمیلی بود، ورزشکاران بی‌نظیر زیادی ظهور کردند که به‌راستی به حق واقعی خودشان نرسیدند. در سطح ملی اگر امثال ناصر محمد‌خانی را داشتیم که لیونل مسی دوران خودش بود، در فوتبال خراسان هم کم بازیکنان خوب و توانمند نداشتیم که فرصت ظهور‌و‌بروز پیدا نکردند. آن‌ها اگر‌چه در پهنه فوتبال خراسان درخشیدند و نام‌های ماندگاری شدند، اما هرگز به سقف رؤیاهایشان نرسیدند.

سوم: دهه‌۶۰ یک دهه بسیار خاص برای تاریخ کشورمان از‌جمله فوتبال بود. در آن‌سال‌ها تیم ملی بازی‌های چندانی نداشت و مسابقات باشگاهی در سطح کشور با تصمیم عجیب مسئولان فدراسیون قالب استانی گرفته بود. این اتفاقات باعث کم‌شدن فرصت نمایش استعداد‌های جوان شده بود و با شدت‌گرفتن نگاه شهرستانی-تهرانی، درعمل بسیاری از بازیکنانی که پایتخت‌نشین نبودند، از چرخه رشد در فوتبال خارج شدند. در چنین‌فضای محدودی، بازیکنان زیادی نبودند که بتوانند رشد کنند و تازه آن‌هایی هم که مثلا رشد کرده بودند، مثل ناصر محمد‌خانی در قیاس با شرایط این‌روز‌های فوتبال به هیچ‌جا نرسیدند!

چهارم: فوتبال خراسان در آن سال‌ها قربانی فضای حاکم بر ورزش کشور در دهه‌۶۰ شد و می‌توان به‌جرئت گفت همه بازیکنان این دهه به آنچه حقشان بود، نرسیدند. با‌این‌همه در میان آن‌ها چند بازیکن بودند که جلوه ویژه‌ای داشتند. استعداد‌هایی که کم نیستند، کسانی که می‌گویند اگر در آن برهه زمانی نبودند، می‌توانستند نام‌های ماندگاری در فوتبال ایران شوند. آنچه در این صفحه می‌خوانید، کوششی برای معرفی این نسل است؛ نسلی که بی‌تکبر و بی‌منت روز‌های خاطره‌انگیز زیادی برای مردم خراسان و مشهد رقم زدند.