مذاکرات بروکسل و سفر مدیرکل آژانس به ایران دو متغیر اثرگذار بر مذاکرات هسته ای

به گزارش شهرآرانیوز؛ ..یکی دیدار هیئت مذاکره کننده جدید ایران با نمایندگان اتحادیه اروپا در بروکسل در روز‌های آتی و دیگر، سفر احتمالی رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، به کشورمان به منظور دیدار با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان، برای حل اختلاف نظر‌ها بین ایران و آژانس. تحلیلگران بسیاری در روز‌های گذشته، به بررسی این دو متغیر و تأثیر آن بر روند مذاکرات احتمالی هسته‌ای وین پرداخته اند.

مذاکرات بروکسل، سنگ معیاری برای چگونگی بازگشت ایران به وین

رحمان قهرمان پور، کارشناس مسائل بین الملل، در گفتگو با «ایسنا» درباره برگزاری نشستی میان ایران و اتحادیه اروپا در بروکسل پیش از مذاکرات مربوط به احیای برجام در وین، گفت: ایران و تیم جدید مذاکراتی در حال گفت وگوی دائمی بر سر برجام هستند، مبنی بر اینکه توافق هسته‌ای که قرار است انجام شود، چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد. این مسئله مهمی برای دولت و تیم جدید مذاکراتی است؛ زیرا باید بگویند که از نظر آن‌ها توافق خوب چیست.

از این رو تصمیم برای برگزاری نشستی در بروکسل را در این راستا می‌دانم. آنچه تیم جدید مذاکره کننده بر سر آن اجماع دارد، این است که نسبت به تیم قبلی در دولت روحانی، باید سخت گیری بیشتری داشته باشند و تحلیلشان این است که انتظار رأی دهندگان به دولت آقای رئیسی، این است که در برابر غرب بیشتر از دولت روحانی مقاومت کنند. به نظر، مذاکرات بروکسل برای این است که ایران از نظر طرف‌های اروپایی مطلع شود و درباره مذکرات وین هم بیشتر بداند.

هنوز نمی‌دانیم خروجی مذاکرات بروکسل چه خواهد بود؛ اینکه ایران فقط می‌خواهد از نظر طرف‌های مذاکره کننده مطلع شود یا سیاست جدید خود را در آنجا اعلام کند. ایران به اروپایی‌ها برای بازگشت به مذاکرات زمان نداده است، یعنی ایران می‌خواهد برگردد، اما باید شرایط را بسنجد و مذاکرات بروکسل احتمالا در این راستاست. به نظرم، مذاکرات در بروکسل طولانی یا به دفعات نخواهد بود؛ شاید همان یک بار انجام شود. اگر به هر شکل مذاکرات وین از سر گرفته نشود، به این معنی خواهد بود که تیم جدید نظرات متفاوتی نسبت به تیم قبلی و محتوای مذاکره شده در وین دارد.

برای جلوگیری از افزایش تنش‌ها وقت چندانی نداریم

دیاکو حسینی، تحلیلگر ارشد مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، نیز در گفتگو با «ایلنا»، در تحلیل تصمیم تهران برای برگزاری نشست مشترک با اتحادیه اروپا در بروکسل و اینکه آیا این تصمیم به معنی بازگشت به مذاکرات وین است، گفت: با توجه به اینکه سفر انریکه مورا به تهران به دلیل زمینه سازی برای شروع مجدد مذاکرات وین بوده است، دیدار برگشتی که قرار است صورت بگیرد، باید بر همین مبنا باشد.

اینکه چرا این مذاکرات به عنوان پیش زمینه مذاکرات وین مورد بحث قرار گرفته، باید به این نکته برگردد که تیم جدید مذاکره کننده ایران، مایل است که جدیت و سخت گیری بیشتری را برای پیگیری مطالبات ایران در دستور کار قرار دهد و احتمالا برخی از توافقاتی را که پیش از این در ۶ دور گفتگو‌های وین شکل گرفته است، مدنظر دارد تا مورد بازنگری قرار دهد.

باید توجه کرد که اگر گفتگو‌های بروکسل به جایی منتهی شود که منجر به تأخیر بیش از پیش در بازگشت به میز وین شود، باتوجه به اینکه طرف‌های دیگر برجام یعنی روسیه، چین و ایالات متحده در آن حضور ندارند، ممکن است شکلی از نارضایتی را به وجود بیاورد که به تدریج آن‌ها را حول محور فشار بر ایران سوق دهد؛ بنابراین گفتگو‌های بروکسل اگر بنا باشد اتفاق بیفتد، نخست قاعدتا در رابطه مستقیم با مذاکرات وین خواهد بود و اینکه نسبت به تفاهماتی که تا امروز صورت گرفته است، نباید چندان ساختارشکن باشد تا به ایجاد نارضایتی گسترده میان سایر اعضا منجر نشود.

وی همچنین در پاسخ به سؤالی درباره اینکه دلایل درخواست رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی، برای دیدار با وزیر امور خارجه کشورمان چیست و آیا آژانس مایل به سیاسی شدن مسائل فیمابین خود و تهران به دنبال اعمال فشار برای بازگرداندن ایران به مذاکرات وین است، گفت: تصور می‌کنم آژانس به دنبال این نیست که رابطه خود با ایران را دچار مشکل کند؛ زیرا ایجاد تنش در این مرحله می‌تواند منجر به ایجاد اختلال جدی در مذاکرات وین شود و تأثیر مستقیمی بر آن گفتگو‌ها دارد.

اما به نظر می‌رسد آژانس نگرانی‌هایی درباره بازرسی از برخی سایت‌ها دارد و گویا با فشار خارجی، این نهاد مصمم است که به این نگرانی‌ها رسیدگی کند. درصورت دست نیافتن به توافق و راه حل میان ایران و آژانس، همین موضوع می‌تواند به سرعت پرونده ایران را به شورای حکام ارسال کند. در نتیجه فکر می‌کنم زمان برای تعلل همه طرف‌ها پایان پذیرفته است و قاعدتا باید در مدت کوتاهی، توافق هم با آژانس و هم در رابطه با برجام صورت بگیرد و ما وقت زیادی برای جلوگیری از افزایش سطح تنش‌ها نداریم.