کمبود مواد مغذی در بدن، با چه علائمی همراه است؟

به گزارش شهرآرانیوز، ممکن است تصور کنید که کمبود موادمغذی مربوط به دوران قدیم است که فقط ملوانان با سفر‌های طولانی در دریا آن را تجربه می‌کردند، اما حتی امروزه احتمال کمبود برخی از موادمغذی که برای کارکرد بدن ضروری است، وجود دارد.

کمبود موادمغذی می‌تواند وظایف و فرایند‌های بدن در سطح سلولی را تغییر دهد. این فرایند‌ها شامل تعادل آب، کارکرد آنزیم، ارسال سیگنال عصب، هضم و متابولیسم می‌باشند. برطرف کردن این کمبود‌ها برای رشد و کارکرد بهتر بدن مهم است. کمبود موادمغذی می‌تواند منجر به بیماری شود.

به عنوان مثال کمبود کلسیم و ویتامین دی می‌تواند باعث بروز استئوپنیا یا استئوپورز (پوکی استخوان) شود که این دو بیماری با سست شدن و شکستن استخوان همراه است.

همچنین جذب ناکافی آهن می‌تواند باعث آنمی (کم خونی) و افت انرژی شود. هذیان گویی معمولا اولین علامتی است که نشان دهنده افت یک یا چند ویتامین یا مواد معدنی مهم است. دراینجا به ۷ مورد از علایم شایع کمبود مواد مغذی اشاره می‌کنیم.

علائم کمبود کلسیم

کرختی و بی حسی، گزگز شدن انگشتان و غیرطبیعی شدن ریتم قلب

طبق گزارش موسسه ملی سلامت، کلسیم برای قوی نگه داشتن استخوان و کنترل کارکرد عضله و عصب مهم است.

علایم کمبود شدید کلسیم شامل کرختی و بی حس شدن، گزگز شدن انگشتان و غیرطبیعی شدن ریتم قلب می‌باشد، اما علایم کمبود کلسیم کوتاه مدت و یا آشکار نیست.

اکثر بزرگسالان روزانه به ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم نیاز دارند گرچه زنان و مردان بالاتر از ۷۰ سال نیاز به ۱۲۰۰ میلی گرم کلسیم دارند.

شما احتمالا کلسیم را دستکم از سه واحد شیر یا ماست در روز بدست می‌آورید. پنیر منبع خوبی از کلسیم است، اما اگر شما لبنیات را به مقدار کافی مصرف نمی‌کنید، می‌توانید این ماده مغذی را از طریق سبزیجات برگدار تیره مثل کلم برگ و بروکلی و مکمل‌های کلسیم ویتامین دی بدست آورید.

علائم کمبود ویتامین دی

خستگی، درد استخوان، تغییر خلق و خو

این ویتامین برای سلامت استخوان مهم است و می‌تواند از ابتلا به برخی سرطان‌ها پیشگیری کند. علایم کمبود ویتامین دی می‌تواند خستگی، درد استخوان، تغییر خلق و خو و درد‌های عضلانی یا ضعف عضلات باشد.

اگر کمبود ویتامین دی طولانی شود، می‌تواند منجر به نرم شدن استخوان‌ها شود. کمبود این ویتامین در بلندمدت با انواع سرطان‌ها و بیماری‌های خودایمنی ارتباط دارد.

طبق گزارش موسسه ملی سلامت، اکثر بزرگسالان هر روز به ۱۵ میکروگرم ویتامین دی نیاز دارند و افراد مسن بالاتر از ۷۰ سال نیاز به ۲۰ میکروگرم ویتامین دی دارند. توصیه می‌شود که هر روز سه وعده شیر یا ماست غنی شده با ویتامین دی بخورید و ماهی چرب مثل سالمون یا تن را دوبار در هفته مصرف کنید. این‌ها خوراکی‌های غنی از ویتامین دی هستند.

همچنین در برخی ساعات روز در نورآفتاب بنشینید که منبع خوبی از ویتامین دی است. نشستن در نور مستقیم آفتاب به مدت ۱۰ تا ۳۰ دقیقه در هفته به جذب ویتامین دی در بدن کمک می‌کند.

علائم کمبود پتاسیم

ضعف عضلات، یبوست، بی نظمی ریتم قلب

پتاسیم به کارکرد صحیح قلب، اعصاب و عضلات کمک می‌کند و مواد مغذی را به سلول‌هایی می‌رساند که مواد زائد را از بدن خارج می‌کنند. به علاوه پتاسیم یک ماده مغذی مفید است که به مقابله با اثر منفی سدیم بر فشارخون کمک می‌کند. پتاسیم در حفاظت و تعادل فشارخون مهم است.

بدلیل اسهال یا استفراغ، تعریق شدید، مصرف آنتی بیوتیک، دارو‌های ملین یا ادرارآور، مصرف زیاد مشروبات الکلی و یا بدلیل بیماری‌های مزمن مثل بیماری کلیوی ممکن است دچار افت پتاسیم در کوتاه مدت شوید. علایم کمبود پتاسیم شامل ضعف عضلات و گرفتگی عضلات، یبوست، گزگز شدن و کرختی و بی حسی، غیرطبیعی شدن ریتم قلب یا تپش قلب می‌باشد.

از منابع خوب پتاسیم می‌توان به موز، شیر، عدس، کدوحلوایی و لوبیای چشم بلبلی و دیگر حبوبات اشاره کرد. مردان هر روز به ۳۴۰۰ میلی گرم و زنان به ۲۶۰۰ میلی گرم پتاسیم نیاز دارند.

علائم کمبود آهن

خستگی، نفس نفس زدن، سردی دست و پاها، ناخن‌های شکننده

آهن برای تولید گلبول‌های قرمز خون ضروری است، زیرا گلبول‌های قرمزخون، اکسیژن را به سرتاسر بدن می‌رسانند. وقتی سطح آهن پایین می‌آید، کمبود گلبول‌های قرمز خون رخ می‌دهد که این منجر به آنمی (کم خونی) می‌شود.

برخی گروه‌ها که در معرض خطر کمبود آهن هستند، زنان در سنین باروری، افراد درحال رشد مثل کودکان و زنان باردار و کسانی که رژیم گیاهخواری را دنبال می‌کنند.

آنمی می‌تواند با علایمی مثل ضعف و خستگی، نفس نفس زدن، بالا رفتن ضربان قلب، بی رنگ شدن پوست، سردرد، سردی دست و پاها، زبان متورم یا دردناک، ناخن‌های شکننده و میل به خوردن اشیایی مثل خاک همراه باشد.

این علایم در ابتدا می‌تواند خفیف باشد بطوری که شما متوجه چیزی نمی‌شوید، اما زمانی که ذخایر آهن در بدن به اتمام برسند، این علایم شدیدتر می‌شود.

برای بالا بردن سطح آهن توصیه می‌شود که غلات صبحانه غنی شده با آهن، گوشت گوساله، صدف خوراکی، لوبیا‌ها (بخصوص لوبیای چشم بلبلی)، عدس و اسفناج بخورید. مردان و زنان بالاتر از ۵۰ سال لازم است هر روز ۸ میلی گرم آهن مصرف کنند و زنان زیر ۵۰ سال روزانه به ۱۸ میلی گرم آهن نیاز دارند.

علائم کمبود ویتامین B۱۲

کرختی و بی حسی، خستگی، زبان متورم

این ویتامین به تولید گلبول‌های قرمز خون و DNA کمک می‌کند و کارکرد ناقل عصب را بهبود می‌دهد. گیاهخواران ممکن است در معرض خطر کمبود ویتامین B۱۲ باشند، زیرا گیاهان، این ماده مغذی را نمی‌سازند و افرادی که جراحی را با هدف کاهش وزن انجام داده اند، در معرض خطر کمبود این ویتامین هستند، زیرا این نوع عمل جراحی، کار بدن را برای استخراج و جذب موادمغذی از خوراکی‌ها سخت و دشوار می‌کند.

علایم کمبود ویتامین B۱۲ شامل کرختی و بی حس شدن دست و پاها، اختلال در راه رفتن و تعادل، آنمی، خستگی، ضعف، زبان متورم و ملتهب، از دست دادن حافظه و اختلال در تفکر می‌باشد. این علایم می‌توانند بتدریج یا ناگهانی ظاهر شود و از آنجایی که طیف علایم بسیار زیاد است، ممکن است متوجه آن‌ها نشوید.

بزرگسالان روزانه به ۲.۴ میکروگرم ویتامین B۱۲ نیاز دارند. این ویتامین معمولا در محصولات حیوانی یافت می‌شود و توصیه می‌شود که با خوردن ماهی، مرغ، شیر و ماست، سطح ویتامین B۱۲ را بالا ببرید. اگر گیاهخوار هستید و رژیم گیاهخواری را دنبال می‌کنید، غذا‌های غنی شده با ویتامین B۱۲ مثل شیر و غلات صبحانه غنی شده با ویتامین B۱۲ را مصرف کنید.

این ویتامین در اکثر مولتی ویتامین‌ها وجود دارد، اما اگر در معرض خطر کمبود این ویتامین هستید، می‌توانید از مکمل ویتامین B۱۲ استفاده کنید.

علائم کمبود فولات

خستگی، اسهال، زبان صاف و یکدست

فولات یا فولیک اسید یک ویتامین ب است که برای زنانی که در سن باروری هستند، بسیار مهم است و به همین دلیل است که مکمل‌های دوران بارداری معمولا حاوی دوزی از این ویتامین هستند. فولات باعث رشد و کارکرد صحیح و سالم بدن می‌شود و می‌تواند خطر بدنیا آمدن نوزاد ناقص بخصوص نوزادانی با نقص لوله عصب (مغز و نخاع) را کمتر کند. کمبود فولات می‌تواند تعداد کل گلبول‌ها و گلبول‌های قرمز خون را کمتر کند و باعث نقص لوله عصب در جنین شود.
علایم کمبود فولات شامل خستگی، تحریک پذیری، اسهال، رشد ضعیف و صاف و یکدست شدن زبان می‌باشد.
طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، زنان باردار علاوه بر مصرف خوراکی حاوی فولات باید هر روز ۴۰۰ میکروگرم فولیک اسید مصرف کنند. فولات به شکل مکمل بهتر می‌تواند جذب بدن شود بطوری که جذب فولات به شکل مکمل ۸۵ درصد و از طریق موادغذایی ۵۰ درصد است.
برای بدست آوردن فولات از طریق موادغذایی، از غلات صبحانه غنی شده با فولات، لوبیاها، بادام زمینی، دانه آفتابگردان، غلات کامل و سبوس دار، تخم مرغ و سبزیجات برگدار تیره استفاده کنید.

علائم کمبود منیزیم

بی اشتهایی، تهوع، خستگی

منیزیم به حفظ سلامت استخوان و تولید انرژی کمک می‌کند. بزرگسالان بسته به سن و جنسیت به ۳۱۰ تا ۴۲۰ میلی گرم منیزیم نیاز دارند. اگرچه کمبود منیزیم در افراد سالم چندان شایع نیست، اما دارو‌های خاص مثل آنتی بیوتیک و دارو‌های ادرارآور و برخی بیماری‌ها مثل دیابت نوع ۲ و بیماری کرون می‌توانند جذب منیزیم را کمتر کنند یا از دست رفتن این ماده مغذی از بدن را افزایش دهند.
کمبود منیزیم می‌تواند باعث بی اشتهایی، تهوع و استفراغ، خستگی و ضعف شود. در موارد شدید، کمبود این ماده مغذی منجر به کرختی و بی حس شدن، گزگز شدن، گرفتگی عضله، حمله، بی نظمی ریتم قلب، تغییر شخصیت یا اسپاسم عروقی می‌شود.
برای آنکه سطح منیزیم به حالت نرمال و طبیعی بازگردد، خوراکی‌های غنی از منیزیم مثل بادام زمینی، بادام هندی، اسفناج، لوبیای سیاه و نخودفرنگی مصرف کنید.

منبع: جام جم آنلاین