یلدا نخستین شب زمستان و درازترین شب سال است. در این شب، مراسم و دورهمیهای خانوادگی گرمایی وصف ناپذیر به ارمغان میآورد. شاعران همواره زلف یار و روز هجران را به شب یلدا تشبیه میکنند.
یلدا فرصتی است برای دیدوبازدیدهای دوستانه و صمیمی. یلدا مجالی است تا کدورتها را از دل بزداییم و طلوع آفتاب عشق و دوستی را شاهد باشیم. یلدا یادآور دورهمیهای صمیمی و بی آلایش نسل درگذشته است. یلدا نام و یاد پدربزرگها و مادربزرگها را زنده میکند، زیرا با صفای دل سماورشان میجوشید و قلبها را به هم نزدیک میکرد.
یاد یلدایی به خیر که گوشی موبایل و تبلت در آن راه نداشت؛ ازاین رو نگاهها امکان پیوند دلها را فراهم میساخت.
ادب عشق تقاضا نکند بوس و کنار
دو نگه، چون به هم آمیخت همان آغوش است
عشاق با شب یلدا سروسری عاشقانه و عارفانه دارند.
قدر این شب عاشقان دانند و بس
ذوق سیمرغی کجا داند مگس؟
عاشقان بی دل، درازی شب یلدا را فرصتی برای رازگویی و نجوا با معشوق میدانند.
شب عاشقان بی دل چه شبی دراز باشد
تو بیا کز اول شب در صبح باز باشد
خداوند شب را مایه آرامش قرار داده است؛ «و جعل اللیل سکنا.» ازاین رو بیشترین آرامش را در شب یلدا میتوان جست. نوعروسان و تازه دامادها! مبادا با چشم وهم چشمی و خودنمایی، آرامشتان را فدای رسوم دست وپاگیر و تفاخرآمیز کنید! تشریفات و خودنمایی، وسوسه انگیز، اما کدورت آفرین و جدایی افکن است. هرسال در دفتر مشاوره، پیش و پس از یلدا شاهد بحثهای جنجالی و هیجانی و نزاعها و دعواهایی هستم که حتی منجر به طلاق میشود.
شاهد دلربای یلدا را به غم و رنج مبتلا نکنید و از تجربه تلخ دیگران، میوه شیرین عبرت تناول کنید، زیرا امیر دلها و امیر بیان، امامعلی (ع) فرمود: «مبادا مایه عبرت دیگران شوید، بگذارید دیگران دست مایه عبرت شما شوند!» پیام یلدا آن است که شب تاریک و ظلمانی هرچه دراز باشد، سرانجام رفتنی است و صبح امید خواهد دمید؛ «ا لیس الصبح بقریب؟» پیام یلدا آن است که در ظلمت و تاریکی بی عدالتی و ستم، به جای ناامیدی، میتوان شمعی برافروخت و در پرتو نور امید، آیه بشارت صبح ظهور منجی بشریت را زمزمه کرد.
یلدا یک شب نیست، یک فرهنگ است، با کارکردهای فراوان. تاریکی شب یلدا پوششی است برای مردان مخلص و خداجو تا نان و غذای یتیمان را بر دوش کشند.
ناشناسی که به تاریکی شب
میبرد شام یتیمان عرب
پادشاهی که به شب برقع پوش
میکشد بار گدایان بر دوش
شب یلدا با نالههای شبانه مردان خدا آشنا و مأنوس است.
علی آن شیر خدا شاه عرب
الفتی داشته با این دل شب
شب ز اسرار علی آگاه است
دل شب محرم سرا... است
شب یلدا یادآور اصحاب اللیل یا همان یاران شب است.