پیوند عمیق لاهور و مشهدالرضا (ع)

زینب آزاد-شهروند لاهور پاکستان | شهرآرانیوز؛ در کنار همه مؤلفه‌هایی که دو سرزمین را از هم جدا می‌کند، مؤلفه‌هایی را هم می‌توان پیدا کرد که آن سرزمین‌ها را به هم گره می‌زند و احساس نزدیکی در مردمان آن‌ها به وجود می‌آورد. شهر لاهور پاکستان و مشهدالرضا (ع) ایران نیز از این قاعده مستثنا نیستند.

به‌علت پیشینه تاریخی متفاوت، فرهنگ‌های مختلف، زبان‌های متمایز و... تفاوت‌های بسیاری بین این دو شهر وجود دارد، اما شباهت‌های بین دو شهر انکارناپذیر است. اگر این دو شهر را از لحاظ تاریخی، علمی و... بررسی کنیم، شباهت‌های بسیاری می‌توان پیدا کرد.

لاهور دومین شهر بزرگ پاکستان است و از شهر‌های قدیمی جهان به شمار می‌رود که فرازونشیب‌های بسیار و حاکمان گوناگون را به چشم دیده است. در طول دوران مبارزات علیه استعمار انگلستان نیز لاهور جزو مراکز مهمی بوده است که مردمان آن شجاعانه مقابله کردند و تسلیم نشدند.

پیوند دو شهر پرجمعیت ایران و پاکستان

مشهد، دومین شهر بزرگ ایران، نیز قدمتی دیرینه دارد و قدمتش را تا ۳۳۰سال پیش از میلاد مسیح ذکر کرده‌اند. وجود این پیشینه تاریخی غنی به اهمیت و اصالت این شهر‌ها افزوده است. علاوه بر این، نقش مبارزاتی مردم این شهر در طول مبارزات علیه استعمار و نظام شاهنشاهی انکارنشدنی است.

جاذبه‌های مذهبی موجود در این دو شهر نیز از مواردی است که افراد بسیاری را به خود جذب می‌کند. مشهد پایتخت معنوی ایران لقب گرفته است و مهم‌ترین مکان مذهبی این شهر و حتی ایران، حرم علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع) است که سالانه پذیرای میلیون‌ها زائر است.

علاوه بر این مساجد، حسینیه‌ها و امامزاده‌ها نیز زائران بسیاری دارند؛ ازجمله مسجد گوهرشاد، آرامگاه پیر پالان‌دوز، آرامگاه شیخ نخودکی، گنبد خشتی، آرامگاه خواجه اباصلت، امامزاده یحیی و بسیاری مکان‌های دیگر ازجمله مکان‌هایی هستند که افراد را به خود جذب می‌کنند. وجود این مراکز باعث شده است تا هرسال شیعیان بسیاری از سراسر عالم در این شهر گرد هم آیند.

لاهور نیز شهری است که در آن اماکن مذهبی بسیاری به چشم می‌خورد. مساجد، مقبره‌ها، مدارس و مراکز علوم دینی شهر لاهور بسیار شهرت دارند. مسجد پادشاهی لاهور و مسجد وزیرخان و چندین مسجد دیگر ازجمله مساجد قدیمی این شهر هستند که معماری برخی از این مساجد، گورکانی است، اما در مساجد این شهر المان‌هایی از معماری ایرانی نیز گاهی مشاهده می‌شود.

علاوه بر این، وجود مقبره‌های مشاهیر صوفیان در لاهور مثل داتا گنج‌بخش بسیاری از عاشقان آنان را به زیارت آرامگاه‌های آنان می‌کشاند. مقبره علامه اقبال لاهوری نیز ازجمله آرامگاه‌هایی است که مردم بسیاری به دیده احترام به زیارت آن می‌روند. این مقبره‌های قدیمی که گاهی به شکل شاهانه‌ای نیز ساخته شده‌اند، گردشگران بسیاری را جذب می‌کنند.

بااینکه بیشتر ساکنان این شهر را مسلمانان تشکیل می‌دهند و اقلیت مسیحی و زرتشتی و سیک و هندو‌ها در آن زندگی می‌کنند، این شهر به‌دلیل وجود برخی زیارتگاه‌های معروف متعلق به سیک‌ها و هندو‌ها هرسال پذیرای صد‌ها هزار نفر از اقصی‌نقاط جهان به‌خصوص هند است.

مراکز علم و تمدن

لاهور و مشهد از زمان‌های دور مرکز علم و تمدن بوده‌اند. حوزه علمیه مشهد در شمار مهم‌ترین و معتبرترین حوزه‌های علمیه شیعی است که از قرون اولیه اسلامی تأسیس شد و رفته‌رفته بر رونق آن افزوده شد. مدرسه علمیه نواب و مدرسه آیت‌ا... خوئی ازجمله قدیمی‌ترین مراکز علوم دینی این شهر هستند.

علاوه بر این، مراکز دانشگاهی و آموزش عالی متعددی در این شهر به چشم می‌خورد. دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه بین‌المللی امام رضا (ع)، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد و... ازجمله مراکز مهم علمی در این شهر به شمار می‌روند. به علاوه وجود پژوهشکده‌های متعدد، مشهد را به قطب علمی کشور تبدیل کرده است.

مدارس و مراکز علوم دینی لاهور نیز بسیار شهرت دارند. شهر لاهور از دوران‌های قدیم مرکز علم و عمل بوده است. در کنار وجود مراکز علوم دینی بسیار، متعلق به مذاهب مختلف، جامعةالمنتظر در لاهور یکی از مراکز بسیار قدیمی و مهم تشیع است.

علاوه بر این، وجود کالج‌ها و دانشگاه‌های بسیار در رشته‌های گوناگون لاهور را به شهری تبدیل کرده است که جویندگان دانش آن را به‌عنوان محل تحصیل خود انتخاب کنند. دانشگاه پنجاب که بزرگ‌ترین دانشگاه پاکستان است، در شهر لاهور قرار دارد و محل تحصیل دانشجویان بسیار در رشته‌های مختلف است.‌

می‌توان گفت این دو شهر مهد ادیبان و شاعران بزرگ تاریخ بوده‌اند و مشاهیر ادب از آن سر برآورده‌اند. علامه اقبال لاهوری، ازجمله فیلسوفان و شاعران بزرگ قرن که اشعار زیبایی به زبان فارسی نیز دارد، اهل این شهر بوده است. علاوه بر این، بعضی مشاهیر شاعران زبان اردو از اهالی این شهر بوده‌اند؛ ازجمله ساحر لدهیانوی، اشفاق احمد، فیض احمد فیض و....

خراسان نیز زادگاه بسیاری از مشاهیر شعر و ادب فارسی است. کمتر کسی است که نام حکیم ابوالقاسم فردوسی‌توسی، حماسه‌سرای بزرگ ایران و صاحب شاهنامه را نشنیده باشد و از نقش او در غنی‌سازی زبان فارسی بی‌خبر باشد.

جاذبه‌های طبیعی و تاریخی و وجود باغ‌ها، بوستان‌ها و مراکز خرید از دیگر مؤلفه‌هایی است که گردشگران را به این دو شهر جذب می‌کند. شهر مشهد جاذبه‌های طبیعی بسیاری مانند شاندیز، چالیدره، پارک جنگلی وکیل‌آباد و... دارد و در فضای داخل شهر نیز بوستان‌های زیادی وجود دارد که از جاذبه‌های داخلی این شهر است.

پارک کوهسنگی، پارک مینیاتوری، باغ گل‌ها، پارک ساحلی آفتاب و چندین مورد دیگر ازجمله گردشگاه‌های شهر مشهد است. لاهور نیز شهری است که زمانی به‌دلیل وجود باغ‌های بسیار و زیبایی طبیعی آن به عروس‌البلاد مشهور بود.

اکنون نیز باغ‌ها و بوستان‌های بسیاری در آن وجود دارد؛ بوستان‌هایی مثل پارک نیشنل، باغ دلگشا، باغ شالامار، پارک گلشن اقبال و... که هم فضای شهر را زیباتر کرده است و هم گردشگران را سرگرم می‌کند. وجود مراکز خرید بزرگ و متعدد نیز ازجمله موارد مهمی است که در این دو شهر وجود دارد.

لاهور از شهر‌های قدیمی شبه‌قاره هند است و از همان ابتدا گذرگاه تجاری و مرکز فرهنگی مهمی بوده است. بنا‌های موجود در آن نسبت به بنا‌های دیگر مناطق شبه‌قاره منحصر‌به‌فرد است و این بنا‌های تاریخی مثل موزه تاریخی لاهور، مینار پاکستان، قلعه‌شاهی و دوازده دروازه تاریخی شهر و... ازجمله بنا‌هایی هستند که موجب جذب گردشگران می‌شود.

در مشهد از سناباد و توس قدیم آثار زیادی بر جای نمانده است، اما هنوز هم بنا‌هایی وجود دارد که قدمتی چندصدساله دارند. ازجمله جاذبه‌های تاریخی شهر مشهد آرامگاه نادرشاه، آرامگاه فردوسی، گنبد خشتی، گنبد هارونیه و... را می‌توان نام برد.

حمل‌ونقل آسان در مشهد و لاهور

از دیگر موارد بسیار مهم، به‌خصوص در کلان‌شهر‌های پرجمعیت، مسائل مرتبط با حمل‌ونقل است. در شهر مشهد وجود بزرگراه‌ها، اتوبوس‌های شهری و تاکسی‌ها جابه‌جایی را برای مسافران آسان‌تر می‌کند. وجود خطوط بی‌آرتی و به‌خصوص قطارشهری موجب شده است تا زائران و گردشگران بتوانند راحت‌تر در شهر تردد کنند. علاوه بر این، وجود فرودگاه بین‌المللی و راه‌آهن در مشهد را می‌توان از مزایای بزرگ این شهر در امر حمل‌ونقل به شمار آورد.

لاهور نیز ازجمله شهر‌هایی است که وسایل حمل‌ونقل در آن در دسترس است و به‌دلیل بافت شهری مناسب و وجود بزرگراه‌ها، مسائلی ازقبیل ترافیک در آن به وجود نمی‌آید. وجود وسایل حمل‌ونقل عمومی ازجمله اتوبوس‌های داخل شهری، قطارشهری، تاکسی‌ها و رکشه‌ها باعث شده است که با وجود جمعیتی بیش از ۱۰میلیون نفر، جابه‌جایی در آن شهر مشقت‌آور نباشد و این، کار را برای گردشگران راحت کرده است.

علاوه بر این ایستگاه مرکزی قطار در شهر لاهور واقع شده است و وجود فرودگاه بین‌المللی علامه اقبال در لاهور از مزیت‌های وسایل حمل‌ونقل در این شهر به شمار می‌رود.