سالمندآزاری پدیدهای است که در دوران زندگی مدرن، رو به افزایش نهاده و ظاهرا همه کشورهای جهان به نوعی با آن دست به گریبان هستند.
آزار سالمندان نه تنها به فعالیتهایی که در عرف، آزار نامیده میشود اطلاق میشود بلکه به ترک فعلهایی که باید درباره سالمندان انجام شود نیز تسری مییابد. به عنوان مثال، وقتی سالمندی نمیتواند به تنهایی اجابت مزاج داشته باشد یا در راه رفتن، کنترل ادرار یا وضعیت هوشیاری، دچار مشکلاتی است و نیاز به کمک اطرافیان دارد اگر اطرافیانش، چه به عنوان وظیفه خانوادگی و انسانی و چه به مثابه یک وظیفه شهروندی، به این سالمند کمک نکنند، مرتکب سالمندآزاری شده اند و طبق قوانین و مقررات جاری کشورمان، قابل پیگرد قضایی هستند.
از این که بگذریم، مصادیق آزار سالمندان شامل بدرفتاری، توهین، غفلت و مسامحه، بی اعتنایی، فحاشی، تحقیر و تمام افعال و حرکاتی است که نارضایتی سالمند را در پی دارد و مرتکبان همه این اعمال، دست به سالمندآزاری زده اند اگر چه خود آگاه نباشند یا عواقب قانونی و انسانی عمل خود را ندانند.
علاوه بر قوانین، در عرف اخلاقیات انسانی و همچنین در معارف دینی، بر حرمت نهادن به بزرگان و پیران، اهمیت زیادی داده شده و بهره مندی از تجربیات آنان و همچنین محترم داشتن و حرمت نهادن به جایگاه و منزلتشان، از واجبات دینی شمرده شده است.
به هر روی، بهزیستی خراسان رضوی به عنوان یکی از اعضای شورای سالمندان استان و نیز به مثابه متولی خانههای توان بخشی سالمندان، اگر چه با فرستادن سالمندان به مراکز نگهداری و توا ن بخشی به عنوان یک اصل مخالفت میکند، اما برای خانوادههایی که امکان نگهداری و رسیدگی به سالمندشان را ندارند، این مراکز را به عنوان محیط و مکانی امن برای استراحت، درمان، توان بخشی و فراهم ساختن محیطی شاد و مفرح، تأسیس کرده است و به صورت شبانه روزی آنها را از طریق مسئولان فنی، مددکاران، بازرسان تخصصی و مدیران این مراکز تحت نظارت دارد.
اکنون بهزیستی خراسان رضوی با چهل مرکز شبانه روزی، چهار مرکز روزانه توان بخشی و سه خانه کوچک، به هزارو ۸۰۰ سالمند خدمات ارائه میکند. از سویی هزاران سالمند که مشکلات معلولیت دارند نیز در منازلشان تحت نظارت و حمایت بهزیستی قرار دارند و خدمات توان بخشی، مالی و مددکاری دریافت میکنند.
اما همه این تلاشها از آنجا که کشور با فرایند سالمندی جمعیت روبه روست به نظر کافی نمیرسد و توجه بیشتر برنامه ریزان و تصمیم گیران استان ضروری به نظر میرسد.
برخی کارشناسان پیش بینی میکنند که شیب سالمندی جمعیت استان بیش از پیش بینیها گسترش یافته و هم اکنون بیش از ۹ درصد جمعیت استان را فراگرفته است.
همچنین به عنوان متولی پیشگیری از آزار سالمندان، به هم وطنانمان توصیه میکنیم که چنانچه مظاهر و مصادیق آزار سالمندان را در محله، خانواده یا اطرافیان خود مشاهده کردند موضوع را با همکاران اورژانس اجتماعی در میان بگذارند تا در کوتاهترین زمان ممکن به کمک این عزیزان شتافته شود و از آزار و اذیت سالمند جلوگیری به عمل آید.
مراکز توان بخشی سالمندان، به خاطر برخی ناهماهنگیها که در دستگاههای اجرایی وجود دارد مملو از جمعیت سالمندان تنهاست که این امر با مقامات قانونی استان نیز در میان گذاشته شده است و این عزیزان در پی یافتن راه حلهای بسیار خوبی برای حل مشکلات این گروه از سالمندان هستند.
سالمندی سرنوشت محتوم همه ماست. پس بیاییم با احترام و بزرگداشت سالمندانمان، علاوه بر اینکه دعای آنها را بدرقه راه زندگی و آخرتمان میکنیم، موجبات آزار و اذیت آنان را فراهم نسازیم که از عقوبت و مجازات قانونی نیز در امان نخواهیم بود.