فیلم بازی را بکش برگزیده جشنواره آسیایی دانانگ شد طرح کاریکاتوریست مشهور عرب از حضور رهبر انقلاب در حسینیه امام خمینی(ره) + عکس ترجمه قدیمی‌ترین مقتل امام علی (ع) پس از ۳۰ سال بازنشر شد پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به مناسبت روز قلم رشد فروش سینما با پایان تجاوز اسرائیل به خاک ایران + جدول فروش نوید محمدزاده حساب اینستاگرامی خود را حذف کرد + عکس رویدادی برای ظهور استعدادها | گزارشی از اولین پیچینگ انجمن سینمای جوانان ایران در مشهد +فیلم اثر متفاوت محمود آزادنیا نقاش مشهدی برای ایران + عکس فراخوان جشنواره تئاتر اقتباس منتشر شد اجرای سوگوارانه حامد همایون در «خیمۀ هنر» سرنوشت فصل دوم سریال «وحشی» در هاله‌ای از ابهام حضور سلبریتی‌ها در هیئت‌های عزاداری محرم + عکس کتاب «میشل عزیز» منتشر شد سریال «زنجیره» در راه نمایش خانگی تاریخ اکران فیلم «زن و بچه» سعید روستایی تغییر کرد فیلم‌های سینمایی تلویزیون در روز‌های عزای سالار شهیدان (ع) (۱۲، ۱۳، ۱۴ و ۱۵ تیر ۱۴۰۴) + زمان پخش تولید ۷ مستند جنگ تحمیلی ۱۲ روزه در مرکز نهضت جواد قارایی: «اینترنشنال» زبان کثیف رژیم اسرائیل است
سرخط خبرها

درباره هلیماب، غذای سنتی دهه محرم | از  آیین تا  تاریخ

  • کد خبر: ۱۱۹۷۳۲
  • ۱۱ مرداد ۱۴۰۱ - ۱۱:۳۳
درباره هلیماب، غذای سنتی دهه محرم |  از  آیین تا  تاریخ
در روزگار معاصر دو غذاست که  اغلب در آیین‌های سوگواری طبخ می‌شود و به تبع همین، در فرهنگ غذایی منطقه جا گرفته است؛ «هلیم» یکی از همان غذاهاست که  از  گندم و بلغور به همراه گوشت فراهم می‌آید و  مثلا در نیشابور، یکی از غذا‌های پرطرف دار است ..

حسن احمدی فرد - پژوهشگر ،روزنامه نگار و خراسان پژوه | شهرآرانیوز - زمین و  آنچه از  زمین می‌روید، در  باور‌های کهن ایرانی ها، پاکیزه و  مقدس بوده است. برای همین هم عمده آیین‌های کهن با  پخت غذا همراه بوده است. آیین‌های سوگواری هم از  روزگاران قدیم تا همین روز و روزگار، با پخت غذا و پذیرایی از  عزاداران همراه است. غذا‌هایی که در این مراسم طبخ می‌شود هم عمدتا غذا‌هایی است که با گندم و حبوبات به عمل می‌آید.

در روزگار معاصر دو غذاست که  اغلب در آیین‌های سوگواری طبخ می‌شود و به تبع همین، در فرهنگ غذایی منطقه جا گرفته است؛ «هلیم» یکی از همان غذاهاست که  از  گندم و بلغور به همراه گوشت فراهم می‌آید و  مثلا در نیشابور، یکی از غذا‌های پرطرف دار است تا آنجا که نیشابوری‌ها نام شهرستان را به عنوان پسوند به ته نام این غذا چسبانده اند، اما هلیم بیشتر از آنکه نیشابوری باشد، خراسانی است و اصلا شاید به اعتبار پیشینه کهن نیشابور در خراسان، هلیمِ نام دار این منطقه، هلیم نیشابوری خوانده شده است.

واژه هلیم در  متون تاریخی عمدتا به شکل «هلیماب» (حلیماب) آمده است. مولانا دارد که:

بریز دیگ حلیماب را که کاسه رسید
گشاده هل سر خم را که دردخواره رسید

هلیماب، احتمالا تنها در روزگاران متأخر به شکل «هلیم» گفته شده؛ چنان که مثلا در کتاب «سفره اطعمه» نوشته «میرزاعلی اکبرخان آشپزباشی» آشپز دربار ناصرالدین شاه قاجار به شکل «حلیم» بار‌ها و بار‌ها آمده است.

برابر متون تاریخی، هلیماب همین غذایی است که از  گندم و  بلغور و  گوشت به عمل می‌آید و  از  قضا، غذایی آیینی بوده و عمدتا در محافل خانقاهی از آن نام برده شده است. بماند که در همین روزگار معاصر هم در سرحدات خراسان، در بخش‌هایی از افغانستان و تاجیکستان، هلیماب غذایی است آیینی که مثلا در عید قربان و با گوشت قربانی طبخ می‌شود.

پس به اعتبار همین پیشینه تاریخی، ضبط واژه «هلیم» به صورت «حلیم» نمی‌تواند درست باشد؛ چنانچه برخی منابع در دفاع از ضبط این کلمه با «ح»، طولانی بودن فرایند پخت و نیاز به حلم و بردباری را دلیل آورده اند که طبیعتا سست و ناصحیح است؛ بماند که استفاده از «لحم» یا همان گوشت هم می‌توانست ذهن کاتبان و ضابطان را به سمت «حلیم» هُل داده باشد؛ به هر حال در متون تاریخی، «هلیم» به صورت «حلیم» (و حلیماب) ثبت و ضبط شده؛ اما روشن است که غذایی با پیشینه کهن تاریخی نمی‌تواند نام عربی داشته باشد؛ چنانکه واژه «هریسه» هم، که در متون تاریخی معادل همین هلیم و شله مشهدی (غلور) آمده، با «ه» نوشته می‌شود.

هلیم، هنوز هم غذایی آیینی است و  در  همین دهه اول محرم، در بسیاری از محافل عزا، طبخ می‌شود.

گفتگو با  علیرضا نظری خرم، نویسنده کتاب «داستان بریده بریده»

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->