حبس تعزیری چیست؟
مطابق ماده ۱۸ قانون مجازات اسلامی، تعزیر مجازاتی است که مشمول عنوان حد، قصاص یا دیه نیست و میزان آن نیز در قانون تعیین شده است. همچنین، امکان تغییر و تبدیل مجازات تعزیری برخلاف حدی وجود دارد و انواع نهاد‌های ارفاقی نیز برای آن‌ها اعمال می‌شود.
به گزارش شهرآرانیوز، تعزیر در قانون مجازات اسلامی به مجازات یا عقوبتی گفته می‌شود که در برابر تخلفی برای مجرم در نظر گرفته می‌شود. از جمله مجازات‌هایی که در این گروه قرار می‌گیرند می‌توان به حبس، جزای نقدی و شلاق اشاره کرد. بنابرابن، می‌توان این طور نتیجه گرفت که مجازات تعزیری حدود، دیات و قصاص که در شرع به آن پرداخته شده است را در بر نمی‌گیرد.
به این ترتیب جرایم در حقوق جزای کشور به ۴ دسته مجزا تقسیم می‌شوند:
جرایمی که موجب حدود شوند مانند زنا، قذف، شرب خمر، ارتداد، سرقت، محاربه و… شوند.
جرایمی که با توجه به آن برای مجرم حکم قصاص در نظر گرفته می‌شود مانند ضرب و جرح، قتل عمدی و نقص عضو
جرایمی که شامل قتل شبه عمد، قتل خطای محض، آسیب وارد کردن بر اندام‌های بدن (سر، صورت، لب، پا، بینی، گوش، زبان و…) و همچنین آسیب رساندن به حواس پنجگانه باشد و مجرم محکوم به پرداخت دیه شود.
جرایمی که موجب تعزیر شده و در شرع برای آن جزایی در نظر گرفته نشده است، به همین جهت قضاوت آن به حاکم واگذار شده است. در ادامه به جزئیات بیشتر در این زمینه و به شکل اخص به حبس تعزیری به تفصیل خواهیم پرداخت.
همان طور که پیش تر به آن اشاره شد یکی از مجازات‌هایی که در دسته مجازات‌های تعزیری قرار می‌گیرد حبس تعزیری است.
در حقیقت حبس تعزیری به حبسی گفته می‌شود که در برابر حبس ابدی قرار می‌گیرد. به زبان ساده‌تر حبس تعزیری برای تخلفات شرعی و اعمال حرام در نظر گرفته شده است و برای آن دسته از جرایمی است که برای آن‌ها در شرع مجازات دقیقی تعیین نشده است.
به علاوه، حبس تعزیری حبسی است که قابل اجرا خواهد بود و برای متهم اجرا خواهد شد، با این حال، برخی تصور می‌کنند که حبس تعزیری قابل فروش است، در صورتی که چنین چیزی صحت ندارد. اما می‌توان حبس تعزیری را به جزای نقدی تبدیل نمود.
از سوی دیگر، این نوع مجازات که به نوعی تادیب محسوب می‌شود، بر طبق شرع و ماده ۱۶ موجود در قانون مجازات اسلامی ایران در اختیار حاکم قرار گرفته است. با این حال، لازم به ذکر است در برخی مواقع حبس تعزیری در برابر حبس تعلیقی قرار می‌گیرد و در نهایت متهم محکوم به اجرای آن حکم نخواهد بود.
انواع جرایم تعزیری چیست؟
اگر چه گستره جرایم تعزیری بسیار وسیع می‌باشد با این حال در اینجا به تعدادی از آن‌ها که در زمره حکم تعزیر قرار می‌گیرد اشاره می‌کنیم. این جرایم عبارت اند از:
نقض مقرارات حکومتی
شکستن محرمات شرعی
برهم زدن نظامات اجتماعی و منفعت عام
مواردی نظیر شکستن مقررات راهنمایی و رانندگی و…
احتکار
کلاهبرداری
فرار مالیاتی
قاچاق ارز
کم فروشی
گران فروشی
مجازات تعزیری در هر درجه
در ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی، درجات مجازات‌های تعزیری از درجه یک تا هشت بیان شده است.
مجازات تعزیری درجه یک:
– حبس بیش از بیست و پنج سال
– جزای نقدی بیش از یک میلیارد (۱.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال
– مصادره کل اموال
– انحلال شخص حقوقی
مجازات تعزیری درجه دو:
– حبس بیش از پانزده تا بیست و پنج سال
– جزای نقدی بیش از پانصد و پنجاه میلیون (۵۵۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا یک میلیارد (۱.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال
مجازات تعزیری درجه سه:
– حبس بیش از ده تا پانزده سال
– جزای نقدی بیش از سیصد و شصت میلیون (۳۶۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا پانصد وپنجاه میلیون (۵۵۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال
مجازات تعزیری درجه چهار:
– حبس بیش از پنج تا ده سال
– جزای نقدی بیش از یکصد و هشتاد میلیون (۱۸۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا سیصد و شصت میلیون (۳۶۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال
– انفصال دائم از خدمات دولتی و عمومی
مجازات تعزیری درجه پنج:
– حبس بیش از دو تا پنج سال
– جزای نقدی بیش از هشتاد میلیون (۸۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا یکصد و هشتاد میلیون (۱۸۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال
– محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از پنج تا پانزده سال
– ممنوعیت دائم از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی
– ممنوعیت دائم از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی
مجازات تعزیری درجه شش:
– حبس بیش از شش ماه تا دو سال
– جزای نقدی بیش از بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا هشتاد میلیون (۸۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال
– شلاق ازسی ویک تا هفتادوچهار ضربه و تا نودونه ضربه در جرائم منافی عفت
– محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از شش ماه تا پنج سال
– انتشار حکم قطعی در رسانه‌ها
– ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال
– ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال
– ممنوعیت از اصدار برخی از اسناد تجاری توسط اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال
مجازات تعزیری درجه هفت:
– حبس از نود و یک روز تا شش ماه
– جزای نقدی بیش از ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال
– شلاق از یازده تا سی ضربه
– محرومیت از حقوق اجتماعی تا شش ماه
مجازات تعزیری درجه هشت:
– حبس تا سه ماه
– جزای نقدی تا ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال
– شلاق تا ده ضربه
تبصره ۱- موارد محرومیت از حقوق اجتماعی همان است که در مجازات‌های تبعی ذکر شده است.
تبصره ۲- مجازاتی که حداقل آن منطبق بر یکی از درجات فوق و حداکثر آن منطبق با درجه بالاتر باشد، از درجه بالاتر محسوب می‌شود.
تبصره ۳- درصورت تعدد مجازاتها، مجازات شدیدتر و درصورت عدم امکان تشخیص مجازات شدیدتر، مجازات حبس ملاک است. همچنین اگر مجازاتی با هیچ یک از بند‌های هشتگانه این ماده مطابقت نداشته باشد مجازات درجه هفت محسوب می‌شود.
تبصره ۴- مقررات این ماده و تبصره‌های آن تنها جهت تعیین درجه مجازات است و تاثیری در میزان حداقل و حداکثر مجازات‌های مقرر در قوانین جاری ندارد.
تبصره ۵- ضبط اشیاء و اموالی که در ارتکاب جرم به کار رفته یا مقصود از آن به کارگیری در ارتکاب جرم بوده است از شمول این ماده و بند (ب) ماده (۲۰) خارج و در مورد آن‌ها برابر ماده (۲۱۵) این قانون عمل خواهد شد. در هر مورد که حکم به مصادره اموال صادر می‌شود باید هزینه‌های متعارف زندگی محکوم و افراد تحت تکفل او مستثنی شود.
تبصره ۶ (الحاقی به موجب ماده ۳ قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب ۱۳۹۹/۲/۲۳) - تمام حبس‌های ابد غیر حدی مقرر در قانون به حبس درجه یک تبدیل می‌شود.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
