درباره نیاز ما به حرفه‌ای‌تر‌شدن رسانه‌ها

هر حرفی را زیاد تکرار کنید، به ضد خودش بدل می‌شود. این‌روز‌ها همه از امید می‌گویند و این اتفاق در فرایندی شگفت به ضد‌خودش تبدیل می‌شود. یک‌بار درباره خبر خوب نوشتم که عنوان خبر خوب در رسانه شبیه لو دادن عملیات است. وقتی رسانه‌های دشمن با یک عملیات جدی طولانی‌مدت، ذهن مخاطبان را خراب کرده‌اند، ساده دلانه‌ترین کار این است که عنوان خبر خوب را بالای یک صفحه بنویسیم و توقع داشته باشیم مردم خبر خوب را بخوانند و حالشان خوب شود و ذهنیت و نگرششان تغییر کند. در روایات ما آمده است که هدایت جز از همان طریقی که باطل از آن طریق، منتشر شده است، منتشر نمی‌شود. نمی‌شود ذهنیت مردم نسبت به جامعه را جز با همان روش‌هایی که این ذهنیت تخریب شده است، تغییر داد.

عجیب نیست اگر در درمان بسیاری از اعتیاد‌ها در یک مرحله از محتوایی شبیه مواد اعتیادآور استفاده می‌شود. این ویژگی هر ارگانیسم است. یک مسیر مهم برای تخریب ذهنیت مردم، ادعای حرفه‌ای‌بودن در حوزه خبررسانی است که با انواع‌و‌اقسام تمهیدات و شگرد‌ها این ادعا در عمل به نحوی اجرا می‌شود که مخاطب آن را باور می‌کند. پرداختن به این شگرد‌ها خود مجالی مفصل می‌طلبد؛ اما از جزئی‌ترین چیز‌ها یعنی موسیقی و دکور صحنه شروع می‌شود و تا نحوه تهیه گزارش‌ها و تکیه بر روایت و قصه‌پردازی ادامه می‌یابد که البته این کار در جای خود یک دانش گسترده است و تجربیات متنوعی در جهان درزمینه ایجاد اعتبار رسانه‌ای در زمینه خبر‌رسانی انجام شده است و در‌دسترس همه ما قرار دارد؛ به‌شرط‌اینکه بخواهیم یاد بگیریم.

اما اجمالا تکیه بیش‌از‌حد بر کلماتی شبیه خبر خوب و امید‌آفرینی به عکس خود تبدیل می‌شود و مخاطب را از محتوایی که ما تولید کرده‌ایم، دور می‌کند. قطعا این حرف‌ها در حوزه راهبردی درست هستند، اما یک رسانه خرد نباید با همین عنوان‌ها عملیات کند، هر بنگاه خبری باید تلاش کند که به حرفه‌ای‌ترین صورت کار خبری انجام دهد و ذیل همین عنوان هم با رقیبان شبهه‌افکن خودش مقابله کند. مگر روزی که بی‌بی‌سی فارسی یا ایران‌اینترنشنال کارشان را آغاز کردند، از هشتگ خبر بد استفاده کردند و عنوان بخش‌های خبری‌شان را خبر‌های ناامید‌کننده گذاشتند؟

اتفاقا با گویندگان و مجری‌های بازی‌گوش و طناز و با استفاده از زبان و شیوه تصویربرداری که نشاط و تحرک داشته باشد، مخاطب را جذب کردند و محتوای مسمومشان را در گوش و چشم او ریختند؛ تا‌آنجا‌که من دیده‌ام بسیاری از نخبگانی که مخاطب این نوع برنامه‌ها شده‌اند، به‌مرور ذهنیتشان دچار تغییر شده است و روز‌به‌روز به آن چیزی که آن رسانه می‌خواست، نزدیک‌تر شده‌اند.

در‌این‌باره پیش‌تر هم نوشته‌ام؛ اما متأسفانه بزرگ‌ترین بنگاه‌های خبری ما هم ذیل همین تاکتیک خطا مشغول هدر‌دادن توان‌هایشان هستند. درست است که این‌چنین عناوینی بر روی عده‌ای اثر دارد؛ ولی به‌شدت ما را از رسیدن به هدف اصلی‌مان که جلب اعتماد مخاطبی است که اعتمادش را به منابع داخلی از دست داده است، دور می‌کند. اگر قدری به ماجرا دقت کنیم، به‌سادگی به این نتیجه می‌رسیم که برجسته‌کردن نیات دستگاه رسانه‌ای در قالب عناوینی مثل خبر خوب لو‌دادن عملیات است.