معاون استاندارد خراسان رضوی: کیفیت کالا باید مطالبه مردمی باشد

اعظم مهربان در گفت‌وگو با خبرنگار شهرآرانیوز به بهانه ۱۸ آبان، روز ملی کیفیت، گفت: کیفیت یکی از عوامل مهم برای دستیابی به جایگاه اقتصادی، علمی و فناوری کشور است و با رعایت کیفیت در تمامی ابعاد در تولید یک محصول یا ارائه خدمات می‌توان در بازار‌های جهانی به رقابت پرداخت؛ به دلیل اهمیت کیفیت، طرح جایزه ملی کیفیت ایران توسط سازمان ملی استاندارد ایران به شورای عالی استاندارد ارائه شد و در تاریخ ۱۳۸۱/۰۳/۱۵ این طرح تصویب و برای اجرا به سازمان ملی استاندارد ایران ابلاغ شد. از این رو روز ۱۸ آبان به عنوان روز ملی کیفیت نام‌گذاری و به عنوان روز اعطای جوایز برگزیده شد.

معاون استانداردسازی و آموزش اداره کل استاندارد خراسان رضوی در ادامه تصریح کرد: به دلیل اهمیت بحث بهداشت، ایمنی و سلامت مردم، کنترل کیفیت در محصولات واحد‌های تولیدی یا در خدمات اهمیت ویژه‌ای دارد و یکی از دغدغه‌های اصلی سازمان‌های نظارتی است. از طرفی وظیفه مردم توجه به انتخاب درست محصول خریداری شده و دقت در نشان استانداردملی به عنوان اطمینان‌بخش کیفیت آن کالاست. همچنین استفاده صحیح از محصولات و رعایت اصول نگهداری از جمله نکات مهم در ماندگاری کیفیت محصولات بوده و به تبع آن سلامت و تندرستی یک جامعه را تضمین می‌کند. 

به گفته وی، استاندارد‌های ملی به دو نوع تقسیم بندی می‌شود؛ استاندارد‌های اجباری که تولیدکنندگان محصولات با استاندارد‌های اجباری بدون دریافت پروانه کاربرد علامت استاندارد حق تولید، توزیع، فروش یا عرضه محصول تولیدی خود را نداشته و برای تولید ملزم به دریافت پروانه استاندارد هستند مانند انواع فراورده‌های لبنی، فراورده‌های گوشتی، انواع کمپوت و کنسرو و... . در خصوص استاندارد‌های تشویقی تولیدکننده مختار به دریافت پروانه استاندارد بوده و در صورت دریافت پروانه مشمول مقررات اجباری پروانه خواهد بود.  

وی افزود: به دلیل اهمیت و اعتبار نشان ملی استاندارد در خصوص تاییدی بر کیفیت محصولات، بیشتر تولیدکنندگان محصولات مشمول استاندارد‌های تشویقی مشتاق به دریافت این نشان ارزشمند هستند.  

تایید صلاحیت مبنای ارتقای کیفیت و سلامت در زنجیره استاندارد است

به گفته مهربان، در حوزه تایید صلاحیت، مرکز ملی تایید صلاحیت زیر نظر سازمان ملی استاندارد ایران فعالیت داشته و از مهم‌ترین وظایف این مرکز تایید صلاحیت نهاد‌های بازرسی و آزمایشگاه‌های آزمون و کالیبراسیون است، تایید صلاحیت مبنای ارتقای کیفیت و سلامت در زنجیره استاندارد است و فرایند بازرسی و آزمون توسط شرکت‌های بازرسی و آزمایشگاه‌هایی انجام می‌شود که توسط مرکز ملی تایید صلاحیت ایران مجوز ارزیابی را دریافت کرده‌اند و در امر سنجش کیفیت محصولات و خدمات نقش ویژه‌ای در کشور دارند.  

وی ادامه داد: یکی از وظایف مهم سازمان ملی استاندارد در حوزه اندازه‌شناسی و اوزان و مقیاس‌هاست، استانداردسازی و آزمون‌های دوره‌ای وسایل اندازه گیری مانند انواع ترازوها، نازل‌های سوخت مایع، باسکول‌های وسایل نقلیه جاده‌ای و... را اشاره نمود.

به گفته این مسئول، طرح پیش بسته بندی نیز یکی دیگر از عملکرد‌های حوزه اندازه شناسی و اوزان و مقیاس‌های سازمان ملی استاندارد در سراسر کشور است که به طور همزمان در کلیه استان‌ها در حال پیاده‌سازی است.  

وی تصریح کرد: اساس این طرح کنترل وزنی و پایش محصولات بسته بندی شده برای صیانت از حقوق مصرف‌کنندگان است. فراورده‌های تولیدی، پیش از بسته‌بندی در محل تولید توسط کارشناسان و بازرسان استاندارد مورد توزین قرار می‌گیرد و در صورت مغایرت آماری وزن محصولات با معیار درج شده از سوی تولیدکننده بر روی بسته‌بندی محصولات، برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.  

رقابت تولیدکنندگان در ایجاد انطباق محصول

مهربان افزود: در ارزیابی انطباق، نظارت بر کیفیت کالا‌های تولیدی یا خدمات ارائه شده دارای اهمیت است. اصولاً تولیدکنندگان برای رقابت در بازار و جلب رضایت مشتری سعی خود را درراستای انطباق محصول تولیدشده با کیفیت تعریف شده انجام می‌دهند، ولی از آنجایی که مطابق با قانون تقویت توسعه و نظام استاندارد یکی از وظایف سازمان ملی استاندارد "آزمایش و تطبیق نمونه کالا و خدمات با استاندارد‌های مربوط " است، سازمان ملی استاندارد در راستای ارزیابی انطباق محصول، آزمون‌های مشخصی را مطابق استاندارد ملی بر روی نمونه‌های دریافت شده از واحد‌های تولیدی و مراکز عرضه انجام می‌دهد.

وی به این موضوع اشاره دارد که فاکتور‌های آزمون بر روی محصولات به جهت اهمیت در امر کیفیت، سلامت و ایمنی محصول در استاندارد‌های ملی مربوطه تعیین شده است. به طور مثال در فراورده‌های غذایی می‌توان به انجام آزمون‌های فیزیکوشیمیایی، میکروبیولوژی، اندازه گیری سموم و مایکوتوکسین‌ها، اندازه گیری فلزات سنگین، آزمون افزودنی‌ها وآزمون بسته بندی که توسط سازمان ملی استاندارد به جهت نظارت بر تولید و عرضه این محصولات انجام میگیرد، اشاره کرد.  

ابطال پروانه محصول به چه شکل است؟

وی یادآورشد: بر اساس استاندارد‌های ملی و روش‌های اجرایی سازمان ملی استاندارد و به جهت درجه اهمیت فاکتور‌های آزمون، در صورت مردودی محصول در هریک از فاکتور‌های آزمون نقصی تعریف شده است. در حال حاضر طبق روش اجرایی این نقص‌ها شامل کاربردی، بحرانی، عمده و جزئی بوده و از طرفی برای هر نقص نمره منفی خاصی در نظر گرفته شده است. لذا در صورت مردودی در هر یک از فاکتور‌های آزمون براساس نوع نقص مشاهده شده نمرات منفی محصول مورد آزمون اندازه گیری و جمع بندی می‌شود. مطابق روش‌های اجرایی موجود با جمع نمرات منفی نمونه یا نمونه‌های مورد آزمون در خصوص پروانه کاربرد علامت استاندارد آن محصول تصمیماتی نسبت به استمرار، تعلیق و ابطال پروانه محصول اخذ می‌شود.  

معاون استاندارد سازی و آموزش اداره کل استاندارد خراسان رضوی افزود:  همچنین در خصوص بهر تولید نمونه آزمون انجام شده نسبت به بازسازی و اصلاح نمونه، جمع آوری محصول از سطح بازار و مراکز عرضه، معدوم سازی، تغییر زمینه مصرف نمونه به جز مصارف انسانی و... تصمیم گیری می‌شود. یکی از موارد مهمی که در تهیه و خرید یک محصول باید مورد توجه قرار گیرد دقت در بحث نشانه گذاری محصولات واحد‌های تولیدی است، نشانه گذاری صحیح می‌تواند نشانه‌ای از کیفیت یک محصول باشد.                                                                                                                                                                                                                                           
به گفته مهربان، موارد مختلفی در نشانه گذاری توسط تولیدکننده باید رعایت شود که می‌توان به ذکر مواردی از قبیل نام و نوع کامل محصول، نام و نشانی تولیدکننده، تاریخ تولید و انقضا و موارد مختلف دیگر که بر اساس نوع محصول می‌تواند متفاوت باشد در مورد محصولات مشمول استاندارد‌های اجباری و یا دارا بودن پروانه تشویقی درج علامت استاندارد ایران با ذکر کد ۱۰ رقمی در زیر علامت با اندازه مناسب ضروری است.

چگونه از استاندارد و کیفیت یک محصول مطلع شویم؟ 

وی تاکید کرد: مصرف کنندگان عزیز محصولات مشمول استاندارد‌های اجباری و تشویقی می‌توانند با درج و ارسال کد ۱۰ رقمی به شماره ۱۰۰۰۱۵۱۷ از اصالت واعتبار پروانه کاربرد علامت استاندارد اطمینان حاصل کنند، به محض ارسال کد پروانه، کلیه مشخصات محصول تولیدی از قبیل نام و نوع فراورده، واحد تولیدی، تاریخ اعتبار و وضعیت پروانه، نوع استاندارد و سایر مشخصات پروانه استاندارد ملی برای ارسال کننده کد پیامک خواهد شد که از این طریق مصرف کنندگان می‌توانند به اصالت پروانه استاندارد اطمینان حاصل کنند.  

معاون استانداردسازی و آموزش اداره کل استاندارد خراسان رضوی یادآور شد: همچنین سامانه پیامکی اداره کل استاندارد خراسان رضوی با شماره  ۱۰۰۰۹۰۰۱۵۱۷ برای درج نقطه نظرات و شکایات مصرف کنندگان عزیز فعال بوده که به محض دریافت پیامک برای حوزه مربوطه در اداره کل ارسال خواهد شد.

تلفن ارتباطات مردمی در اداره کل استاندارد خراسان رضوی ۱۵۱۷ بوده که مردم عزیز ما می‌توانند مستقیما به کارشناسان مربوطه متصل و نقطه نظرات یا شکایات خود را ارائه کنند.