حرکت بر لبه  دانش هوش مصنوعی | گپ‌و‌گفت با بنیان‌گذار استارتاپ دانش‌بنیان مشهدی که اروپایی‌ها مشتری خدمات آن هستند

به گزارش شهرآرانیوز، هوش مصنوعی را باید یکی از مهم‌ترین بحث‌های داغ این روز‌ها دانست که پس از رونمایی چت جی پی تی، سرتیتر بیشتر خبر‌های حوزه فناوری شده است. کافی است به شبکه‌های اجتماعی سر بزنید تا انواع آموزش‌ها درباره کاربرد‌های مختلف نرم افزار‌های مبتنی بر هوش مصنوعی را ببینید و دود از سرتان بلند شود که این هوش چه کار‌هایی از دستش برمی آید؛ از دوبله ویدئوهایتان با لحن و صوت خودتان به صد‌ها زبان خارجی بگیرید تا تصویرسازی‌هایی که واقعی یا غیرواقعی بودن آن قابل تشخیص نیست.
همچنین، سازمان‌های زیادی در بخش‌های مختلف خود برای تسهیل امورشان از هوش مصنوعی استقبال کرده اند و این نشان می‌دهد که بازاری بزرگ پیش روی این صنعت قرار گرفته است. جالب است بدانید در همین مشهد خودمان چندین استارتاپ و شرکت دانش بنیان قدر حضور دارند که بر لبه فناوری پیچیده هوش مصنوعی درحال فعالیت هستند و مشتریان خارجی و ایرانی زیادی دارند.

استارتاپ دانش بنیان پارس تک یکی از فعالان این عرصه است. به سراغ احمدرضا هروی، هم بنیان گذار این استارتاپ هوش مصنوعی در کارخانه نوآوری مشهد رفتیم تا با کارآفرینی که در این حوزه انجام داده است، بیشتر آشنا شویم.

از دکترای برق تا کدنویسی هوش مصنوعی

احمدرضا هروی متولد سال ۱۳۶۵ در مشهد است و تحصیلاتش را تا مقطع دکتری در رشته برق و مخابرات دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داده است. اما این تز دکترای هروی بود که او را با وادی هوش مصنوعی درگیر می‌کند و به عرصه کارآفرینی در این حوزه می‌کشاند. هروی می‌گوید: تز دکترای من در حوزه هوش مصنوعی و شبکه‌های عصبی و یادگیری عمیق و هوش مصنوعی بود. پس از آن به دنبال کاربردی کردن آموخته هایم بودم. درواقع حوزه یادگیری عمیق را می‌دیدم که به سرعت درحال رشد است و همیشه یکی از دغدغه هایم این بود که فناوری را به یک ابزار سودمند برای مردم تبدیل کنم؛ بنابراین پس از مدتی که در چند شرکت نرم افزاری فعالیت حرفه‌ای داشتم، در اوایل سال ۱۳۹۸ همراه با یکی از دوستانم به نام مهندس چوبداری تصمیم گرفتیم در حوزه هوش مصنوعی فعالیت خودمان را گسترش بدهیم. بعد از چندبار تلاش برای دریافت پروژه‌های داخلی، به صورت کاملا اتفاقی توانستیم با یک شرکت آلمانی ارتباط بگیریم و پروژه‌ای از آن‌ها در این حوزه دریافت کنیم. با افزایش ارتباط و دریافت پروژه‌های بیشتر و بزرگ‌تر توانستیم کارمان را توسعه بدهیم و هم اکنون با ۲۵ نیروی حرفه‌ای درحال انجام پروژه‌های حوزه هوش مصنوعی و یادگیری عمیق مربوط به سه شرکت اروپایی هستیم و به توسعه فناوری و محصولات آن‌ها می‌پردازیم.

توسعه سیستم آنالیز ترافیک وسایل نقلیه از راه دور، استخراج اطلاعات از اسناد تاریخی دست نویس ایتالیایی، توسعه پروژه تحقیقاتی پرو لباس، آنالیز مشخصات فیزیکی بدن و فیزیوتراپی هوشمند ازجمله پروژه‌های پارس تک برای کارفرمایان اروپایی خود است که عمده درآمد شرکت را به صورت ارزی برای آن‌ها حاصل می‌کند.

از بازار بین المللی به بازار داخلی

برخلاف خیلی از کسب وکار‌های نوپا که بازار داخل را در ابتدا برای شروع کار خود برمی گزینند، مدیران استارتاپ پارس تک بعد از بلوغی که در بازار بین الملل به دست آوردند، تازه از اوایل سال گذشته تصمیم می‌گیرند از دانش اندوخته شان در این حوزه محصولاتی را برای بازار داخل آماده کنند.

دستیار هوشمند نظارت تصویری یکی از این محصولات است که برمبنای هوش مصنوعی اقدام به مانیتورینگ در فضا‌های مختلف می‌کند و می‌تواند با اتصال به دوربین‌های نظارتی در فضا‌های بزرگ مثل کارخانه‌ها چهره افراد را شناسایی و رهگیری هوشمند کند، افراد ناشناس را تشخیص دهد یا در فضا‌های کارگاهی رویداد‌های خطرناک را شناسایی و وضعیت سلامتی کارگران و ابزار حفاظتی آن‌ها را در محیط کار بررسی کند.

نرم افزار احراز هویت از دیگر محصولات این استارتاپ دانش بنیان است. شرکت‌ها و سازمان‌های دیگر می‌توانند به کمک این برنامه به شناسایی و اعتبارسنجی هویت مشتریان خود بپردازند.

محصول دیگر این استارتاپ حوزه هوش مصنوعی یک چت بات هوشمند است. این چت بات با استفاده از مدل‌های زبانی و جدیدترین الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌تواند وظیفه درک درخواست کاربران و پاسخگویی به آنان را برعهده داشته باشد. در واقع به کمک این چت بات، شرکت‌ها و سازمان‌ها می‌توانند بدون استخدام نیرو‌های ارتباط با مشتریان به صورت ۲۴ ساعته پاسخگوی سؤالات کاربران باشند.

این شرکت عضو پارک علم وفناوری خراسان رضوی، در چهار دپارتمان تخصصی مشغول به فعالیت است: واحد پردازش تصویر؛ واحد هوش مصنوعی مولد؛ واحد پردازش زبان طبیعی؛ و واحد نرم افزار که هرکدام از این بخش‌ها بر تولید و توسعه جدیدترین محصولات و خدمات مبتنی بر هوش مصنوعی متمرکز هستند.

در ادامه حتما بخوانید مشاور عالی شهردار مشهد: کارخانه نوآوری به قطب علمی مدیریت شهری تبدیل شود

بازی بردبرد

از احمدرضا هروی درباره اعتماد شرکت‌های اروپایی به یک استارتاپ ایرانی می‌پرسم؛ اینکه چطور راضی شدند از راه دور بخشی از توسعه محصولاتشان را به آن‌ها بسپارند که می‌گوید: بعد از ماجرای کرونا شرکت‌های حوزه فناوری اطلاعات به این نتیجه رسیدند که به صورت از راه دور هم می‌توانند پروژه‌ها را با دیگر اعضای گروه خود جلو ببرند و همین امر موجب شد پذیرش نیرو‌ها و تیم‌های تخصصی برای انجام پروژه‌ها به صورت فعالیت از راه دور امری پذیرفته شده باشد. به عنوان مثال، بخشی از گروه هوش مصنوعی شرکت آلمانی‌ای که با آن همکاری می‌کنیم، در ایران است و بخشی دیگر در ترکیه مستقر است.

از سوی دیگر، در کشور‌هایی مانند ایران و هند و پاکستان نسبت درآمد‌ها و هزینه‌ها کمتر از کشور‌های اروپایی است و همین موجب می‌شود تا استفاده از نیرو‌های داخل این کشور‌ها به صرفه‌تر باشد. همچنین، گاهی اهرمی است در دست کارفرمایان بین المللی تا قراردادهایشان را با هزینه‌های کمتری نسبت به کشور خودشان ببندند. در کل معتقدم اگر تخصص خوبی داشته باشید، بدون نیاز به مهاجرت، با شرکت‌های زیادی در خارج از ایران می‌توانید ارتباط برقرار کنید و از راه دور کار‌ها را انجام دهید و درآمد ارزی بیشتر از معمول در ایران داشته باشید.

چالش تب مهاجرت

هوش مصنوعی دانشی پیچیده است که موجب شده است افراد صاحب این دانش خواهان زیادی در شرکت‌های برتر بین المللی داشته باشند. همین امر موجب می‌شود در این روز‌ها که تب مهاجرت داغ شده است، برخی متخصصان داخلی به کشور‌های اروپایی و آمریکایی مهاجرت کنند. این فرصت مهاجرتی برای استارتاپ احمدرضا هروی هم مشکلاتی ایجاد کرده است. او می‌گوید: موج و تب مهاجرت چالش‌هایی برای ما نیز ایجاد کرد و نیرو‌هایی داشتیم که بعد از اینکه یک مدت در شرکت حضور داشتند و دانششان افزایش پیدا کرد، تصمیم به مهاجرت گرفتند یا نیرویی داشتیم که به دنبال انجام کار‌های مهاجرتش بود و تمرکز کافی روی انجام پروژه‌ها نداشت. البته دراین بین نیرو‌هایی هم داشتیم که تصمیم گرفتند از گروه خارج شوند تا خودشان کسب وکار خودشان را راه اندازی کنند.

دردسر‌های فیلم‌های علمی تخیلی

جدید و نوبودن هوش مصنوعی موجب می‌شود خیلی‌ها از آن شناخت نداشته باشند یا در اوایل ظهور این فناوری حاضر نباشند امورشان را به دستش بسپارند. همین امر موجب می‌شود بازار به آسانی این محصولات را نپذیرد یا توقعاتی عجیب وغریب برمبنای فیلم‌های علمی تخیلی از این حوزه داشته باشد. هروی می‌گوید: از آنجایی که خدمات و محصولات حوزه هوش مصنوعی بسیار جدید هستند، پذیرش آن در بازار ایران با سختی روبه روست و نیازمند کار فرهنگی است. هرچند در بازار خارج از ایران محصولات این حوزه با اقبال و پذیرش خوبی روبه رو هستند. البته انتظارات منطقی داشتن از هوش مصنوعی خیلی مهم است و ما معمولا با محصولات سنتی مقایسه می‌شویم که خط تولید خود را دارند و پس از تولید در اختیار کارفرما قرار می‌گیرند؛ اما در حوزه فناوری‌هایی مشابه هوش مصنوعی باید به صورت مداوم محصول شما به روزرسانی و مشکلاتش برطرف شود تا ارتقا پیدا کند. همین فرایند نیازمند درک کارفرماست و باید بداند برای افزایش کیفیت محصول مبتنی بر هوش مصنوعی به داده‌های بیشتر در طول زمان و به روزرسانی فنی نیاز است و باید برای آن زمان گذاشت و هزینه کرد؛ هزینه‌ای که در واقع سرمایه گذاری است.

مشکل دیگر پیش روی صنعت ما انتظارات بیجا برگرفته از فیلم‌های علمی تخیلی و رسانه‌ها درباره هوش مصنوعی است. این موضوع موجب می‌شود انتظارات کارفرمایان براساس خبر‌های جعلی، بسیار زیاد باشد. درحالی که افراد داخل این صنعت می‌دانند بسیاری از اخباری که درباره قابلیت‌های هوش مصنوعی مطرح می‌شود یا جعلی است یا فقط یک تخیل است که به زیرساخت‌های فراوانی نیاز دارد که حتی شرکت‌های بزرگی مثل گوگل و آمازون هم آن‌ها را در اختیار ندارند. به عنوان مثال در فیلم‌ها شاهد هستیم که دوربین‌های نظارتی تصویر یک شخص را در میان انبوهی از جمعیت به راحتی شناسایی می‌کنند، درحالی که انجام این امر در واقعیت امری بسیار پیچیده، زمان بر و نیازمند زیرساخت‌های فراوانی است.

بسته‌های حمایتی تخصصی ایجاد شود

از مدیرعامل این شرکت دانش بنیان ایرانی درباره حمایت‌های صورت گرفته از این مجموعه جوان می‌پرسیم که می‌گوید: مجموعه معاونت علمی ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی حمایت‌های مناسبی از ما انجام کرده اند. نیرو‌های خوب امریه دانش بنیان داریم که به واسطه همین حمایت‌ها سربازی خود را در شرکت می‌گذرانند. نمایشگاه‌ها و حمایت‌هایی که در حوزه توانمندسازی و توسعه بازار در اختیار شرکت‌های دانش بنیان قرار می‌گیرد هم بسیار کمک کننده بوده است؛ اما باید حمایت‌ها به صورت اختصاصی و برمبنای رسته کاری شرکت‌های دانش بنیان به صورت بسته‌ای مشخص ارائه شود. به عنوان مثال برای شرکت‌های حوزه نانوفناوری بسته حمایتی تخصصی متفاوت از بسته تخصصی شرکت‌های هوش مصنوعی ارائه شود و فقط به حمایت‌های عمومی بسنده نشود.

شناسایی نیاز‌های بازار هم باید توسط متولیان امر صورت بپذیرد و درواقع معاونت علمی باید سازمان ها، ارگان‌ها و صاحبان صنایع را تشویق کند تا مسائل خود را با شرکت‌های دانش بنیان مطرح کنند و نیازهایشان را از طریق شرکت‌های داخلی رفع کنند. دراین بین، پارک علم و فناوری خراسان هم موجب شده است فضای ارتباطی ما گسترش یابد و برندینگ و معرفی ما به کارخانه‌ها و ارگان‌ها انجام شود.

حضور در کارخانه نوآوری مشهد

احمدرضا هروی از فواید حضور در کارخانه نوآوری مشهد می‌گوید: ما به دلیل اینکه بیشتر با مشتریان بین المللی درحال کار بودیم، در بازار داخلی کشور کمتر شناخته شده بودیم، اما حضور در کارخانه نوآوری شهرداری مشهد موجب شد در فضای داخلی با مجموعه‌های شهری و سازمان‌ها بیشتر آشنا و دیده شویم.

حل مسئله با صبر و حوصله

یکی از اهداف استقرار استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش بنیان در کارخانه نوآوری مشهد پاسخ به نیاز‌های مدیریت شهری مشهد است. از هروی می‌پرسیم آیا آن‌ها توانسته اند نیازی را شناسایی کنند و پاسخ دهند که با ارائه پیشنهادهایی، پاسخ ما را می‌دهد: مسائل موجود باید شفاف‌تر و زمان بندی شود. همچنین باید برای حل مسئله فرصت تحقیق و توسعه در نظر گرفت و پس از آن باید با انجام هزینه وارد اجرا شویم. اما معمولا به این مسیر انجام پروژه توجهی نمی‌شود و همه دنبال حل مسائل با سرعت زیاد هستند یا تغییرات سریع مدیریتی مانع از اجرای پروژه‌ها می‌شود و برای همین، خیلی از شرکت‌ها پای حل مسائل سازمانی نمی‌آیند. در فضای بین الملل برای حل یک مسئله معمولا فراخوانی زده می‌شود و از تعدادی استارتاپ یا شرکت برای حل آن مسئله و طی یک زمان بندی به صورت کامل حمایت می‌شود و در نهایت یک تیم که بهتر از دیگران به حل مسئله می‌پردازد، برای ادامه پروژه و حل کامل مسئله انتخاب و حمایت می‌شود.