فرنود فغفور مغربی
خبرنگار شهر آرا محله
پیش از این تصمیم داشتم در این شماره آخر سال، کارنامه «گل دفتر» یعنی همین دو صفحه وسطی هفتهنامه شهرآرامحله را در سال جاری بررسی کنم. میخواستم از هر سوژه، مهمترین بخش آن را انتخاب کرده و با تنظیمی نو بازگو کنم، اما امان از فراگیر شدن ویروس «کرونا» که همهچیز را تحت تأثیر خود قرار داد. تصمیم این شد که دنبال کرونا در منطقه باشم. واقعیت براساس آنچه مشاهده کردهام اینطور است که افراد عملاً چندان توجهی به موضوع ندارند و مشغول روزمرگیهای خودشان هستند! کسانی هم پیدا میشوند که از دستکش پلاستیکی یا ماسک بهره میبرند که البته بی، اما و اگر نیست. یکی از فروشندگان منطقه ما میگفت یک هفته است که از ماسکی استفاده میکند که یکبار مصرف است و هرچه جستوجو کرده ماسک نو نیافته است. در این بین حرکتی مردمی که مبدأ آن مسجد امام سجاد (ع) است امیدی هرچند کمرنگ در دلمان روشن کرد.
ماجرا از این قرار بود که بچههای بسیج و مسجد دورهم جمع شدند و پول توجیبیشان را یککاسه کردند و امکانات ضدعفونیکردن منطقه را در وسع خودشان فراهم کردند. آنان در نوبتهای برنامهریزی شده به کوی و برزن میروند و با تأکید بر مکانهای عمومی مانند مساجد، پایگاههای بسیج، مهدهای کودک، مدارس، ایستگاههای اتوبوس و دیگر مکانهای همگانی محیط را ضدعفونی میکنند.
آنچه در ادامه میخوانید حاصل همراهی با یکی از گروههای مسجدی است. بچههای این گروه که همراه با امام جماعت مسجد اقدام میکنند حرف از جنگ بیولوژیک و سنگر بودن مسجد میزدند. این سخنان جدی بودن مسئله را هرچه بیشتر نشان میدهد.
جهادگران بیولوژیک را بشناسیم
این گفتگو با تعدادی از اعضای گروه جهادی «شهدای گمنام» است که با محوریت مسجد امام سجاد (ع) و گردان امنیتی حوزه مقاومت بسیج یک حُر فعالیتی با محتوای ضدعفونی کردن مکانهای عمومی در بخشی از منطقه ۳ شهری را پی گرفتهاند. ساعتی که ما در مسجد امام سجاد (ع)، واقع در طبرسی شمالی، حاضر شدیم جمعی از اعضای گروه جهادی حضور داشتند و آماده اعزام برای ادامه پروژه ضدعفونی کردن مکانهای عمومی بودند. در این دیدار با تعدادی از اعضای گروه جهادی ازجمله آقایان حجتالاسلام سید محسن طباطبایی، امام جماعت مسجد امام سجاد (ع)، محمد عجم، جواد نیکزاد (شغل آزاد)، مهدی نادری (محصل)، حسن مولایی (شغل آزاد)، علیرضا فلکی (محصل) حامد خداپرست (شغل آزاد) و ناصری (شغل آزاد) آشنا شدیم. عموم حاضران از اعضای مقاومت بسیج حوزه یک حر هستند.
سابقه فعالیت این گروه جهادی به مقابله با زلزله «کرمانشاه» برمیگردد. گروه در حادثه سیل در «پلدختر» هم فعال بوده و وسایل حرفهای که امروزه برای ضدعفونی استفاده میشود در حوادث قبلی هم تهیه شده و استفاده میشده است.
گروه جهادی با توجه به اینکه گروهی نتیجهمحور است خود را محدود به افراد خاص یا فکرهای از پیش تعیینشده نمیکند. آنها پذیرای یاری هرکسی هستند که با صداقت بخواهد کمکی بکند یا ایدهای نو و مثمرثمر داشته باشد و هیچگونه محدودیتی در این زمینه نداریم. یکی از حاضران در این گفتگو توضیح داد که تعداد کل اعضای گروه ۲۰ نفر بوده و روز در میان همه اعضا به عملیات ضدعفونی مکانهای عمومی در قالب دو زیرگروه ۵ نفره اعزام میشوند.
موقعیت وسیعی ضدعفونی شده استحجتالاسلام سیدمحسن طباطبایی همراه با دیگر اعضای گروه در نوبتهای مختلفی برای مأموریت ضدعفونی اماکن همراهی کرده است. او در پاسخ به این سؤال که «محدوده فعالیت گروه کجاست؟» گفت: از لحاظ جغرافیایی محدوده سرزمینی ناحیه مقاومت بسیج حر را ضدعفونی کردیم. همچنین بخشی از ناحیه ابوذر را پوشش دادیم که شامل خیابانهای شیخ صدوق، حاشیه صدمتری، بولوار طبرسی شمالی، رسالت، سیسآباد، شهرک مهرگان، مهر مادر، خیابان خواجه ربیع، بهمن و تعدادی از روستاهای حاشیه شهر را ظرف یک هفته اخیر-این مصاحبه روز بیستم اسفند ۹۸ تهیه شده- پاکسازی و ضدعفونی کردهایم.
او درباره برنامه گروهش افزود: این کار از جنس کارهای جهادی است و هیچ ارگانی پشتیبانی خاصی از آن ندارد و برنامهریزی و پشتیبانیاش تنها مردمی است. تا وقتی نیروها پایکار باشند و بتوانیم مواد بهداشتی را تأمین کنیم این فعالیت بهداشتی را ادامه خواهیم داد.
امام جماعت مسجد که همانند دیگر اعضا «بادگیر» خاص موقعیتهای بهداشتی را پوشیده است بیان کرد: ایدهآل ما این است تا زمانی که وضعیت مشهد و مناطق کمبرخوردار آن «قرمز» است ما هم پایکار خواهیم ماند و وقتی هم اعلام شود وضعیت سفید است ما هم بادگیرهایمان را عوض میکنیم و بعد از این لباس رزم، لباس رزمی دیگر بر تن خواهیم کرد.
او درباره منابع تهیه مواد اولیه توضیح داد: اینجا همهچیز مردمی است. بچههای گروه جهادی از جیب خودشان مایه گذاشتهاند و مواد بهداشتی و دیگر وسایل را تهیه کردهایم. البته خیّرانی هم هستند که با کار ما آشنا شدند و از ما حمایت میکنند.
عمل به توصیهها را از مسجد شروع کردیم
امام جماعت مسجد امام سجاد (ع) درباره رعایت نکات بهداشتی گفت: اگر قرار باشد الگوی دیگران باشیم باید از خودمان شروع کنیم. ما همه دورهمیهای مسجدی را فعلاً تعطیل کردهایم و نماز یومیه را هم محدود و بااحتیاطهای گفتهشده برگزار میکنیم.
وی خبر از نشستی با حضور ائمه جماعات مساجد مشهد داد و گفت: در آن جلسه بیان شد که اگر قرار است نمازهای یومیه بهصورت جماعت در مساجد برگزار شود ضرورتاً باید نکات بهداشتی رعایت شود. این نکات شامل فاصله لازم بین نمازگزاران، ضدعفونی کردن نمازگزاران در بدو ورود به مسجد، نظافت مؤکد داخلی و در اختیار گذاشتن مهر نو به هر فرد و مواردی ازایندست بوده است.
طباطبایی به یکی از مناسبتهای مذهبی که در هفته قبل بود اشاره کرد و گفت: همهساله برای شهادت حضرت زینب (س) مجلسی در مسجد برگزار میکردیم امسال برنامهمان با توجه به رهنمودهای بهداشتی برگزار نشد، اما مبالغی که برای پختوپز و دیگر امور هیئت قرار بود هزینه شود، اختصاص به خانوادهای نیازمند دادیم و مبلغ برای رهن خانهشان هزینه شد. من توصیه میکنم در این ایام با توجه به محدودیتهای بهداشتی از طرحهای مشابه اقدام انجامشده بهره ببرند.
نیروهای جهادی آموزش دیدهاند
عجم درباره آموزشهای لازم برای شروع این فعالیت جهادی بیان کرد: قبل از شروع این خدمت جهادی توسط معاونت آموزش سپاه امام رضا (ع)، موارد لازم توجیه شده است. آموزشها در دو بخش رعایت نکات بهداشتی برای هر فرد در خانه و همچنین اجرای ضدعفونی در مکانهای عمومی بوده است. ناصری از اعضای گروه ضدعفونی گفت: آموختهایم که باید از ماسک و دستکش استفاده کنیم و سعی کنیم در ارتباطات اجتماعی فاصله لازم (یک متر) را رعایت کنیم. همچنین شستن دستها با آب و صابون یا ژل (در صورت دسترسینداشتن به آب) از ضرورتهاست.
مولایی که یکی دیگر از اعضای گروه است درباره ترکیبات مورد استفاده بیان کرد: برای ضدعفونی خانهها که رفتوآمد کمتر و میزان فراگیری پایینتری دارد از ترکیب «آب و وایتکس» یا دیگر سفیدکنندهها بر اساس مقادیر اعلامشده استفاده میکنیم و برای مکانهای پرتردد ضرورتاً از الکل بهره میگیریم.
از معنویت تا بهداشتتصور اولیه از فعالیتهای بچههای مسجد این است که محور همه برنامهها در امور معنوی است، اما در این نوبت شاهد رفتاری هستیم که در حوزه سلامت و بهداشت همگانی تقسیمبندی میشود.
امام جماعت و عضو گروه جهادی شهدای گمنام میگوید: نباید اسلام را تک کاربردی و تک مفهومی معنا کرد. همه ما از کودکی این حدیث را شنیدهایم که «النظافه من الایمان»؛ این بیان نورانی نشاندهنده اهمیت نظافت و سلامت چه در بخش شخصی و چه اجتماعی است. همچنین میدانیم که بخش مهم عبادت خدمت به خلق و مردم است. از جمع این دو مطلب بهراحتی میتوان نتیجه گرفت شرکت در ضدعفونی همگانی کاری مؤمنانه است که همراستا با دیگر امور عبادی بهحساب میآید. او ادامه داد: ما ضدعفونی کردن مکانهای عمومی را عبادتی جمعی میدانیم. همانطوری که نماز جماعت، وحدت و همدلی ایجاد میکند، برنامه ضدعفونی کردن عمومی هم با توجه به اهمیت آن در این روزها و غفلتهایی که انجام شده در بین مردم میتواند باعث همدلی و وحدت شود. ماشینی که به همت اعضا تهیه شده برای همه ما در حکم سنگر است و وضعیت بهداشتی را وضعیت جنگی میدانم. طباطبایی ضدعفونی مکانهای عمومی را کاری همراستا با دیگر برنامههای جهادی دانسته و بیان کرد: روزی در تاریخ این انقلاب، حزب بعث به کشورمان حمله کرد و جوانهایی مثل همین جوانهایی که الآن در حال گفتگو با شما هستند سینه سپر کردند و از میهن اسلامی جانانه دفاع کردند. زمانی مسئله دفاع از حریم حضرت زینب (س) مطرح شد و بازهم جوانان مسجدی اعلام آمادگی کردند. حالا هم نوبت کرونا شده و باز از همین مساجد بچههایی با قلبهای پاک آمدهاند تا نشان دهند تا آخر پای کار میایستند و دشمن بیولوژیک را شکست میدهند.
سنگری نو برای سلامتی
عجمی که از مسئولان گردان امنیتی حوزه یک حر نیز هست، ادامه داد: اینکه بچهها دور هم جمع شدهاند و با امکانات خودشان کار را پیش میبرند کاری صد درصد برآمده از دل و احساس نیازی است که منطقه با آن روبهرو است و بههیچوجه جنبه دستوری ندارد.
او افزود: اعتقاد ما این است که «مسجد سنگر است» و همانطوری که مسجد پاسخگوی مبانی عقیدتی مردم است باید در بخشهای مختلف فرهنگی، اجتماعی و بهداشتی حسب ضرورت حضور پیدا کند. امروز با توجه به شیوع این بیماری ویروسی وظیفهمان را تلاش برای پاکسازی مکانهای عمومی تشخیص دادهایم و مشغول به این کار هستیم. ما آمدهایم تا گره بهداشتی منطقه را باز کنیم.
از بازار و مدرسه تا بهداشت عمومی
یکی از اعضای گروه که شغل آزاد دارد، بیان کرد: میدانید که این روزهای پایانی سال برای کاسبان اهمیت دوچندانی دارد. برای من هم مسئله همین است، اما میبینم اهمیت مقابله با بیماری کرونا از هر چیز دیگری ضروریتر است. من و دیگر اعضای این گروه برای رضایت حضرت حق آمدهایم تا خدمتی بکنیم. من تنها کاسب جمع نیستم و مثل من چندین نفر دیگر که شغل آزاد دارند هم حضور دارند.
نادری از افراد محصل این گروه جهادی نیز در ادامه گفت: میدانم تحصیل بالاترین اولویت است، اما الآن مدارس تعطیل شده و من هم از فرصت استفاده کردهام و برای کاری جهادی به میدان آمدهام. هدفم این است که محیطزیست خود، خانواده و محلهام، سالم و تمیز و عاری از بیماری باشد.
یکی دیگر از اعضای گروه جهادی اضافه کرد: اگر دقت کنیم الآن در موقعیت جنگ هستیم. وضعیت شهر هم «قرمز» اعلام شده است. نباید فکر کنیم، چون دشمن اسلحه به دست را نمیبینیم پس جنگی نیست. برابر با تجربه دفاع مقدس باید با تمام توان وارد کار شد تا بالأخره بتوان به نتیجه مثبت رسید.
استقبال مردمی از نیروهای جهادی
طباطبایی در ادامه این گفتگو از استقبال عموم مردم از طرح ضدعفونی کردن اماکن اجتماعی خبر میدهد و گفت: گروه جهادی همگی با لباسهای یکشکل که نشاندهنده بسیجی بودن است برای انجام طرح اعزام میشوند. شاید عدهای تاکنون چندان از نیروی بسیجی احساس خوبی نداشتهاند، اما وقتی از نزدیک شاهد حضور بچهها با هدف خدمت همگانی میشوند، نظرهای عمومی عوض میشود. حتی در این هفتهای که همراه با گروه جهادی بودهام سه نفر به من گفتهاند که ما ابداً فکر نمیکردیم که بسیجیها به این مسائل وارد شوند، اما الآن با چهرهای دیگر از بسیج و بسیجی آشنا شدیم. البته این مسئله برمیگردد به تبلیغات سوئی که علیه بسیج و نیروهای انقلابی وجود داشته و دارد.
عجمی نیز در ادامه گفت: در یکی از نوبتهایی که مکانهای عمومی را ضدعفونی میکردیم پیرزنی آمد و گفت که آیا ممکن است بیایید و خانه من را هم ضدعفونی کنید. آن لحظه وقتی به بچههایی که با ذوق مشغول کار بودند نگاه کردم دیدم که اینها انرژی و انگیزه زیادی دارند و اگر حمایت بشویم و مواد بهداشتی در اختیارمان بیشتر باشد میتوانیم خدمتهای بیشتری انجام دهیم. از عموم مردم چیزی جز سپاسگزاری از این حرکت جهادی ندیدهام.
وی ادامه داد:، چون محدودیت ما در بخش مالی است و خودمان بهشخصه مواد بهداشتی را میخریم با کمبودهایی روبهرو هستیم. ایکاش در این بخش مشکلمان برطرف شود تا بتوانیم حتی برای افرادی که خواهان ضدعفونی کردن مکانهای خصوصیشان هم هستند اقدام کنیم.
نیکزاد از اعضای گروه جهادی، درباره رویارویی مردمی در پی عملیات ضدعفونی گفت: در یکی از عملیاتهای ضدعفونی خانمی به گروه مراجعه کرد و گفت در ۴ روز قبل ۴ ساعت هم نتوانستهام از خانهام بیرون بیایم و حتی خریدهای ضروری خودم را انجام دهم. راستش میترسیدم، این نه حس من که حس خیلی از افراد است که برای خودشان و خصوصاً کودکان و کهنسالانشان بیشتر نگران هستند. او از ما تشکر کرد که با ضدعفونی مکانهای عمومی، شرایطی مهیا شد تا برای انجام کارهای ضروریاش به محله بیاید و با آرامش به کارهایش برسد. این سخنان رضایتی خاص در روح همه بچهها بهجای میگذارد و انگیزه گروه را افزایش میدهد.
مساجد دیگر هم کار را آغاز کردندبچههای این گروه جهادی تقریبا دارای امکاناتی هستند که میتوانند سطح خدمترسانی بیشتری را پوشش دهند. آنها خودرو شاسیبلند، دو موتور سمپاشی بزرگ (بانی خرید این وسیله برادر خداپرست از بچههای بسیجی بوده است) و منبعی هزار لیتری در اختیار دارند که هنگام کار موتورها را بر بخش عقبی ماشین سوار میکنند و بهراحتی محدودههای مورد نظر را ضدعفونی میکنند.
مساجد دیگر نیز بعضاً کار را شروع کردهاند، اما عموماً امکاناتی در این اندازه ندارند و کار را با سمپاش دستی اجرا میکنند.
خبری از نهادهای رسمی نیست!
امام جماعت مسجد امام سجاد (ع) از خودیاری اهالی گروه جهادی در تهیه مواد بهداشتی خبر داد و گفت: مواد ضدعفونی به همت بچههای گروه و خیرانی که با فعالیتهای ما آشنا شدهاند تهیه میشود. بخشی را از داروخانهها تهیه میکنیم که البته بسیار گران است و جدا از این نکته کمیاب نیز هست. آستان قدس مقداری مواد ضدعفونی کننده به هر مسجد اهدا کرده که فقط جوابگوی استفاده داخلی مسجد است و نمیتوان از آن برای پاکسازی مکانهای عمومی استفاده کرد. بههرحال چارهای نداشتیم و تصمیم این شده که از مخلوط آب و وایتکس (با نسبت مشخص) برای پاکسازی مکانهای عمومی بهره بگیریم. گاهی هم از الکل استفاده میشود.
این مسئول گروه جهادی افزود: واقعیت این است که هیچ نهادی به ما اقلام بهداشتی نداده است حتی ماسکی که بچههای گروه استفاده میکنند توسط خودشان تهیه شده است و گاهی نگرانیم که خود آنها مبتلا به بیماری کرونا شوند. اگر نهادهای رسمی مواد بهداشتی را در اختیار گروه بگذارند ما هم خیالمان راحتتر خواهد بود و همه توانمان را برای اجرای بهداشت همگانی صرف میکنیم نه اینکه نیروها برای کار آمده باشند، اما ساعاتی در مسجد معطل بمانند تا اقلام را تهیه کنیم.
کرونا را جدی بگیریم!
مدیر گروه جهادی درباره پیوست رفتاری مقابله با ویروس کرونا گفت: باید تعادل را حفظ کنیم. از طرفی باید موضوع را جدی گرفت و بدون هیچ مسامحهای کار را جلو برد و از طرفی نباید برنامهها طوری باشد که باعث ترس مردم شود. چراکه این ترس میتواند مشکل را چند برابر کند.
طباطبایی ادامه داد: معتقدم باید بعضی واقعیتها برای مردم گفته شود تا افرادی که اهمالکار هستند و هنوز از این خطر بزرگ بیخبرند، از خواب بیدار شوند. گاهی مسئولان بعضی موارد را واضح بیان نمیکنند و ثمرهاش این میشود که بخشی از مردم اهمالکار و بیمبالات شوند.
وی با بیان فرمایش رهبری در زمینه بیماری کرونا گفت: فرمایش رهبری برای ما فصل الخطاب است. ایشان جلوگیری از کاهش سرایت ویروس را «حسنه» میدانند و کسی هم که کاری ولو از سر بیدقتی بکند و باعث گسترش بیماری شود «سیئه» انجام داده است. قطعاً این موارد هشداری جدی برای عموم مردم و مسئولان است.
سخن آخر
بچههای گروه جهادی چهرههای مصممی دارند. آنها سعی میکنند خستگی ساعتهای طولانی کار در طرح ضدعفونی کردن مکانهای عمومی را نشان ندهند. وقتی میخواهم نکته پایانی را بگویند سخنی نه از پاداش گفته میشود و نه آوردن نام آنها. آنها خواستار وسایل تکمیلی و مایعات بهداشتی بیشتری هستند تا بتوانند با کمیت و کیفیت بهتری خدمترسانی کنند.
در این میان آنچه به چشم میآید آماده نبودن مسئولانی است که باید آمادگی میداشتند اما...