ریحانه موسوی | شهرآرانیوز؛ اولین برنامه از دوره تخصصی بررسی تاریخ تحلیلی پوستر انقلاب عصر شنبه با حضور محمدرضا میری، گرافیست برجسته مشهدی و عضو شورای سیاست گذاری نهضت مردمی پوستر انقلاب، در حوزه هنری انقلاب اسلامی استان برگزار شد. این دوره شامل ۴ جلسه نظری و ۱۰جلسه عملی است که در آن ۴۰۰پوستر تاریخ گرافیک ایران در نیم قرن گذشته از نظر رویکرد محتوایی، نمادشناسی، خاستگاه و تأثیرات اجتماعی و تکنیکهای اجرایی بررسی خواهند شد. در اولین جلسه از این رویداد، به بررسی هنر گرافیک، طراحی و چاپ پوستر از دوران قبل از انقلاب تا اوایل سال ۱۳۵۹ پرداخته و نقاط قوت و ضعف این آثار بررسی شد.
محمدرضا میری در ابتدا با اشاره به چاپ پوستر دوره پهلوی گفت: ارتباط هر رسانه با مردم این گونه است که هرچقدر به موضوعات و دغدغههای مردم جامعه نزدیک شود و هنجارهای سنتی و مذهبی آنها مورد توجه قرار بگیرد، مردم نسبت به آن اقبال بیشتری دارند. وی بخشی از پوسترهای آن دوران را تبلیغاتی دانست که ممکن است مستقل یا اعلانهایی باشند که در نشریات به کار رفته اند.
او اذعان کرد: بیشتر پوسترهای قبل از انقلاب ترویج کالای خارجی است و نشان میدهد اگر این کالاها را داشته باشید، زندگی خوب و شادی دارید.
وی با اشاره به اینکه ما پذیرفته ایم گرافیک یک هنر در خدمت است، اظهار کرد: ارزش این هنر زمانی سنجیده میشود که ببینیم در خدمت چه چیزی قرار دارد که در عرصه سیاسی دوران قبل از انقلاب، به ترویج وعدههای شاهنشاهی پرداخته است.
این گرافیست ادامه داد: برخی پوسترها به نوعی کارهایی حرفه ایتر هستند که اعلانهای دعوت به تئاتر، جشن هنرهای شیراز، رقصهای باله و... است. ما در هیچ کدام از آنها مشاهده نمیکنیم که برای مردم ایران باشند و آنها اقبالی هم به آن نشان نمیدادند.
وی بر این باور است: در دوران قبل از انقلاب اسلامی گرافیک در خدمت فرهنگی است که مردم ارتباطی با آن ندارند. از همه تأسف بارتر کاری است که طراح گرافیک آن دوره در قالب پوسترهای سینما انجام داد. به جز برخی پوسترهای خوب از طراحان خوب، بقیه در خدمت ترویج فحشاست.
عضو شورای سیاست گذاری نهضت مردمی پوستر انقلاب، درباره نقاط قوت پوسترهای سینما در آن زمان گفت: تجربه طراحان گرافیک در طراحی حروف یا تابلو سردر مغازهها در بازار تهران، مشهد و اصفهان اتفاقات بسیار خوبی را رقم زده و یک تابلوساز کنار خیابان فرد بسیار هنرمند و خلاقی بوده است. از سوی دیگر تصویرسازی و نقاشیهای خاصی که انجام میدادند نیز قابل توجه است. بعد از انقلاب اسلامی هم نسلی از هنرمندان این کار را انجام دادند.
میری بیان کرد: برخی اتفاقات وجود داشته که جریانهای مردمی آن دوران بوده است. در سال۱۳۵۵ کاری در زمینه حقوق بشر طراحی شد که سفارش دولتی بود. اصولا اینکه یک طراح گرافیک یا بنگاه آگهی و تبلیغات بخواهد بدون سفارش دهنده کاری را خلق کند، وجود نداشت و قابل تصور هم نبود، مگر جریانات کاملا شخصی که به نوعی مذهبی است.
وی یادآور شد: در گذشته شغلی با عنوان پوسترفروشی وجود داشت که یا شامل موضوعات مذهبی بود یا زیارتی، طبیعت و.... جریان دیگری که دهه۵۰ بسیار خوب روی آن کار شد، حضور جلیل رسولی بود که وی را به عنوان استاد نقاشی خط میشناسیم. او کارهای بسیار معروف و تابلوهای زیادی در قالب نقاشی خط دارد که به عنوان پوستر چاپ و در مساجد، حسینیه ها، هیئتها و... استفاده میشد و یک تنه اثرات مثبت زیادی داشت.
این گرافیست بیان کرد: اگر بپذیریم که عنصر جدانشدنی از گرافیک در هر شرایطی، پیام رسانی و مخاطب مردمی آن است، باید اذعان کنیم که گرافیک با انقلاب اسلامی تثبیت میشود. کسانی که تاریخ گرافیک را گزارش کرده اند و از نام بردن امام خمینی (ره) به عنوان رهبر انقلاب و همچنین بیان دلیل شورش انقلابی مردم ایران پرهیز میکنند، اعتراف کرده اند که گرافیک ما با انقلاب اسلامی سروشکل میگیرد، زیرا مردم به آن وارد میشوند.
میری در پایان مطرح کرد: گرافیک به مسئله مردم میپردازد، همه افراد مخاطب پوستر و گرافیک هستند و ورود آنها به عنوان تولیدکننده، یعنی اینکه آثاری توسط افراد حرفهای و غیرحرفهای شکل میگیرد و نقش خودشان را ایفا میکنند.