درباره بیماری «ام اس» و راه‌های پیشگیری از آن

به گزارش شهرآرانیوز، تصور کنید فیبر‌های عصبی مغز و نخاع ما مانند سیم‌های برقی هستند که با یک عایق چربی پوشیده شده اند. وقتی این پوشش در اثر اختلال در عملکرد سیستم ایمنی از بین می‌رود فیبر عصبی در معرض دید قرار می‌گیرد و پیام‌هایی که در طول آن رشته عصبی حرکت می‌کنند، کند یا مسدود می‌شوند.

با اینکه سالیانه بر تعداد بیماران ام اس در جهان افزوده می‌شود، مشخص نیست چرا این بیماری در برخی افراد ایجاد می‌شود و در برخی دیگر خیر، ولی آنچه به طور ضمنی متخصصان بر آن تأکید دارند این است که استرس‌های شدید می‌توانند شروع کننده بیماری باشند. موضوعی که در ادامه به آن می‌پردازیم.

بیماری مزمن
ام اس، نوعی بیماری مزمن است که در آن سیستم عصبی مرکزی مورد حمله قرار می‌گیرد. به دنبال درگیری مغز و نخاع، بافت‌های خودی، بیگانه تلقی می‌شوند و سیستم ایمنی بدن آن‌ها را از بین می‌برد.

۲.۸۰۰.۰۰۰  نفر
بیش از ۲میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در جهان به ام اس مبتلا هستند.

۹۵.۰۰۰  نفر
بر اساس آمار ثبت شده در سامانه بیماری‌های نادر معاونت درمان وزارت بهداشت بیش از ۹۵ هزار بیمار مبتلا به ام اس در کشور شناسایی شده اند.

شروع با استرس
استرس شروع کننده بیماری است، اما عامل بیماری نیست. در واقع زمینه ژنتیکی مساعد و سیستم ایمنی ضعیف وقتی در معرض استرس شدید قرار می‌گیرد ممکن است سبب شروع بیماری شود.

یک سوم حملات ام اس
یک سوم حملات ام اس به دنبال داشتن استرس اتفاق افتاده است، یعنی نخستین حملات ام اس مواقعی اتفاق افتاده که فرد دچار استرس شدید شده است.

۱.۵ برابر
افراد سیگاری یک ونیم برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری به ام اس مبتلا می‌شوند.

استرس و بی اثر ماندن درمان
استرس شغلی، خانوادگی یا استرس‌های شدید در زمان بعضی امتحانات در افراد مستعد سبب شروع شدن این بیماری می‌شود. از طرفی استرس کنترل نشده با گذشت زمان ممکن است سبب بی اثر شدن درمان هم بشود.

کنترل بیماری با مدیریت سبک زندگی
ام اس از آن دسته بیماری‌هایی است که اکنون درمان قطعی ندارد، ولی با کمک انواع دارو‌ها و در پیش گرفتن یک سبک زندگی مناسب تا اندازه زیادی کنترل شدنی است. طوری که تعداد زیادی از افراد مبتلا با کنترل این بیماری بدون هیچ مشکلی به زندگی عادی شان ادامه می‌دهند.

خوراکی‌های مفید
دریافت ویتامین D کافی برای پیشگیری و کنترل بیماری ام اس ضروری است. شیر‌های غنی شده، تخم مرغ و روغن ماهی منابع غنی از ویتامین D هستند. بیماران مبتلا باید مصرف این دسته از خوراکی‌ها را جدی بگیرند.

حمایت و آرامش
بیماران ام اس باید سعی کنند استرس هایشان را کنترل کنند و آرامش کامل داشته باشند. به ویژه خانواده بیماران مبتلا باید شرایطی را فراهم کنند تا بیماران از حمایت‌های ویژه برخوردار باشند و استرس‌های محیطی یا شغلی به آن‌ها منتقل نشود.

خانم‌ها بیشتر در خطرند
سن بروز بیماری بین بیست تا چهل سال است و خانم‌ها بیشتر گرفتار آن می‌شوند.

۱۵ دقیقه
توصیه می‌شود مبتلایان به ام اس هر روز پانزده دقیقه در معرض تابش نور خورشید باشند.

ساعت خواب معین
بسیاری از ضعف‌ها و درد‌های جسمانی افراد مبتلا به ام اس نیازی به مصرف دارو‌های مسکن ندارد و با استراحت کافی از بین می‌رود. بهتر است بیماران هر شب در ساعت مشخصی به رختخواب بروند و هر روز صبح هم در ساعت معینی بیدار شوند. این موضوع به افراد سالم هم برای پیشگیری از بیماری توصیه می‌شود.

نشانه‌های ام اس

مهم‌ترین نشانه بروز بیماری ام اس شامل دوبینی، احساس نداشتن تعادل، گزگز کردن و مور مور شدن دست و پا به صورت یک طرفه یا دو طرفه و ناراحتی‌های ادراری به دلیل اختلالات عصبی مثانه می‌شود. این نشانه‌ها در صورت پیشرفت شدید می‌توانند سبب فلج اندام‌های فوقانی و تحتانی شوند.

فشار‌های روانی

بیماری ام اس با حالت خاموش به علت بروز فشار‌های روانی، استرس، افسردگی‌های بلندمدت و ... در برخی افراد بروز می‌کند یا گاهی بیماری در شکل خفیف وجود دارد و فشار‌های روانی سبب تشدید آن می‌شود که در این صورت اگر ام اس عوارض چندانی نداشته باشد تبدیل به ام اس عارضه دار می‌شود.

چگونه بیماری قطعی نشده را کنترل کنیم؟

بیماری ام اس را‌ می‌توان با توصیه‌های کاربردی کنترل کرد. از مهم‌ترین توصیه‌ها ترک کامل سیگار و دخانیات، داشتن خواب کافی و تغذیه صحیح، ورزش کردن و دوری از استرس است. در این بین توصیه‌های دیگری وجود دارد.

• ورزش‌هایی مانند شنا و پیاده روی را در برنامه هفتگی خود بگنجانید.
• از هیجان‌های شدید دوری کنید.
• به مقدار کافی آب بنوشید.
• لبنیات کم چرب مصرف کنید.
• مصرف میوه‌ها و سبزیجات را جدی بگیرید.

چگونه در زمان بیماری با استرس مقابله کنیم؟

• مبتلایان به بیماری ام اس باید استرس خود را با رعایت توصیه‌هایی تا حد ممکن کاهش دهند.
• از وارد کردن استرس به خود پرهیز کنید.
• در صورت بروز استرس با راهکار‌های درمانی آن را کنترل و مدیریت کنید.
• امیدواری را انتخاب کنید. اگر ناامیدی را انتخاب کنید در رنج افسردگی و وخیم‌تر شدن بیماری می‌افتید، ولی اگر امید به زندگی را انتخاب کنید در مسیر بهبود پیش می‌روید.
• تمرین‌های آرام سازی یا آرامش عضلانی و تمرین‌های مراقبه ذهنی هم تأثیر زیادی در پیشگیری از بروز فشار‌های روانی دارند.
• عصبانیت، تحریک پذیری، از جا پریدن‌ها و ... می‌توانند سبب شعله ور شدن ام اس شوند.
• کنترل خشم و دوری کردن از اضطراب و افسردگی هم یکی از مهم‌ترین اقدامات برای آرامش ذهن و جلوگیری از ابتلا به بیماری ام اس است.

توصیه‌های سبک زندگی

• از مصرف غذا‌های سرخ کردنی، پرچرب، پروتئینی یا غذا‌های پرکالری، خیلی شور و کنسروی و همچنین لبنیات پرچرب مانند شیر، 
• ماست، خامه و پنیر پرچرب که حاوی اسید‌های چرب اشباع هستند خودداری کنید.
• از آب گرم، حمام گرم، بخار، سونا و جکوزی استفاده نکنید، زیرا می‌توانند احتمال عود یا نشانه‌های بیماری را بیشتر کنند.

عوارض ام اس

بیماری ام اس سبب اختلالات پزشکی مانند اختلال در سیستم دفع ادرار، اختلال در سیستم تعادل، مشکل در راه رفتن فرد و اختلال در بویایی فرد می‌شود که در این صورت باید با درمان‌های توان بخشی، کاردرمانی، روان درمانی و در مواقع ضروری دارودرمانی وضعیت جسمانی بیمار را بهبود بخشید.

در ادامه حتما بخوانید علائم خاموش بیماری ام اس (MS) را بیشتر بشناسید