حقیقت تکبیر ابتدای نماز

چون تکبیر نماز را گفتی، آنچه مابین آسمان و زمین است، در مقابل کبریای خداوند، کوچک و ناچیز شمار که اگر خداوند بر قلب بنده، زمانی که تکبیر می‌‏گوید.

نویسنده حسین ابراهیمی

باب ورود به نماز، تکبیره‌الاحرام و الله اکبر اول نماز است. اولین ذکر نماز همین الله اکبر تکبیره‌الاحرام است. خداوند در قرآن، آیه دوم سوره انفال می‌فرماید: «إِنَّمَا المُؤمِنُونَ ٱلَّذِینَ إِذَا ذُکِرَ ٱ... وَجِلَت قُلُوبُهُم؛ مؤمنان تنها کسانی‌اند که وقتى یاد خداوند به میان مى‌آید (و ایمان در دلشان نفوذ مى‌کند) دل‌هایشان از ترس مى‌تپد».
اگر دل انسان در همین ابتدا متوجه خداوند شود، تمام نماز انسان رنگ می‌گیرد و درست می‌شود. روایت زیبا و جامعی در باب تکبیره‌الاحرام وجود دارد.

عن الصادق (علی‏ه‌لسلام): اذا کبرت فاستصغر ما بین العلا و الثری دون کبریائه؛ فان ا... اذا اطلع علی قلب العبد و هو یکبر و فی قلبه عارض عن حقیقه تکبیره قال: یا کاذب، اتخدعنی؟ و عزتی و جلالی لاحرمنک حلاوه ذکری و لاحجبنک عن قربی و المساره بمناجاتی. فاعتبر انت قلبک حین صلوتک فان کنت تجد حلاوت‌ها و فی نفسک سرور‌ها و بهجت‌ها و قلبک مسرورا بمناجاته ملتذ بمخاطباته، فاعلم انه قد صدقک فی تکبیرک له؛ و الا فقد عرفت من سلب لذه المناجاء و حرمان حلاوه العباده، انه دلیل علی تکذیب ا... لک و طردک عن بابه.

چون تکبیر نماز را گفتی، آنچه مابین آسمان و زمین است، در مقابل کبریای خداوند، کوچک و ناچیز شمار که اگر خداوند بر قلب بنده، زمانی که تکبیر می‌‏گوید، بنگرد و در دل او چیزی باشد که از حقیقت معنای تکبیر بازش می‌‏دارد، به او گوید:‌ای دروغگو! آیا مرا می‌‏فریبی؟ به عزت و جلالم سوگند که از شیرینی یاد خود محرومت کنم و از قرب به خود و شادمانی مناجاتم، محجوبت سازم.

پس به هنگام نماز گزاردنت دل خود را بیازما، اگر شیرینی نماز را و در عمق جان، سرور و بهجت حاصل از آن را می‌‏یابی و دلت از راز و نیاز با او شادمان است و از گفتگو با او لذت می‌‏برد، بدان که خداوند، تو را در تکبیری که بر زبان رانده‌‏ای، تصدیق فرموده است؛ وگرنه، بدان که فقدان لذت مناجات و محرومیت از شیرینی عبادت، دلیل بر این است که خداوند تو را در تکبیرت دروغگو دانسته و از درگاه خود رانده است. (بحارالانوار، ج۸۱، ص ۲۳۰).

روایت عجیبی است. گاهی که شروع به نماز می‌کنم، اما احساس می‌کنم نمازم آن‌چنان برایم شیرین نیست، غمی در دلم می‌افتد و با او نجوا می‌کنم که خدایا! گناهکارم، اما ردم مکن که جز تو کسی را ندارم.

این شیرینی و این حقیقت الله اکبر را باید در روزمره زندگی جست؛ آن جایی که روبرگرداندن از حرام الهی به‌خاطر خدا در روایات ما موجب چشیدن طعم ایمان است و در دوراهی‌های زندگی که یک طرف شیرینی دنیا وجود دارد و یک طرف رضایت خدا، کسی که معتقد به حقیقت الله اکبر است، دومی را انتخاب می‌کند تا در پیشگاه الهی سربلند باشد.
ان‌شاءالله!