تهیه مدل جامع ریسک فرونشست زمین در مشهد

به گزارش شهرآرانیوز؛ یکی از مسائل مهم در کلان‌شهرها، موضوع برداشت از آب‌های زیرزمینی است که این موضوع سبب ایجاد پدید‌ه‌ای به عنوان فرونشست زمین می‌شود در کنار این موضوع ساخت‌وساز شهری و به تبع آن عوارضی که گسترده شدن شهر‌ها می‌تواند روی محیط‌زیست نیز تأثیر بگذارد سبب افزایش این فرونشست می‌شود.

براساس مطالعات انجام شده، شهر مشهد دارای دو کاسه فرونشستی در محدوده جنوب شرق و شمال غرب خود است. از همین‌رو و در راستای ایمنی شهر و افزایش ریسک‌پذیری آن معاونت شهرسازی و معماری شهرداری مشهد و اداره‌کل طرح‌ها و مطالعات شهری شهرداری مشهد به عنوان زیرمجموعه معاونت شهرسازی، به تهیه نقشه‌ای در این راستا اقدام کرده است تا در نهایت شهرمان به مدل جامع ریسک فرونشست و فروریزش زمین در گستره شهر مشهد دست یابد.

در همین راستا معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد با اشاره به اجرایی شدن پروژه تهیه شیوه‌نامه جامع ارزیابی ریسک فرونشست و فروریزش زمین در گستره مناطق سیزده‌گانه شهر مشهد، اظهار کرد: در مشهد با مساحت بیش از ۳۵۰ کیلومتر مربع، دو کاسه فرونشستی از جنوب‌شرق و شمال‌غرب به طرف مرکز شهر در حال گسترش و بخش وسیعی از سطح شهر در معرض این پدیده است.

جواد اصغری افزود: بررسی میدانی در مناطق مختلف مشهد نشان می‌دهد که در برخی از مناطق شهری آثار و عوارض فرونشست «ترک‌های ایجاد شده در ساختمان‌ها، شکاف‌های سطح زمین، لوله‌زایی چاه‌ها، تخریب مسیل‌ها و تأسیسات شهری» به وضوح مشاهده می‌شود.

وی افزود: ریزش سقف قنوات و برخورد حفاری‌های انجام شده در زمان اجرای تأسیسات زیربنایی مانند شبکه فاضلاب و غیره، سبب تخریب‌های وسیع در سطح خیابان‌های شهر شده است. همچنین با توجه به طول نسبتا زیاد این قنوات متروکه و دفع فاضلاب خانگی در بخش وسیعی از شهر، در بسیاری از مناطق شهر این قنوات به‌عنوان کانال جریان عمل می‌کنند و انتقال آلودگی در آبخوان را تسریع کرده‌اند که به بررسی دقیق‌تر نقش قنوات در این‌باره نیاز است.

ضرورت شناخت دقیق فرونشست و فروریزش‌های مشهد

اصغری ادامه داد: وقوع هم‌زمان دو پدیده فرونشست ناشی از بهره‌برداری بیش از حد آب زیرزمینی و فروریزش در سطح محدوده شهر مشهد اثر تشدیدکنندگی برهم داشته و سبب بروز حوادث مختلف تخریبی در شهر شده است. از همین رو شناخت دقیق این دو پدیده و نحوه گسترش و تأثیر آنها در محیط شهر و تأسیسات وابسته به مدیریت بهتر زیست‌شهری کمک می‌کند.

معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد گفت: علی‌رغم وقوع و گسترش دو پدیده ذکر شده در سطح مشهد، تاکنون مطالعات تخصصی خاص درباره آنها انجام نشده‌است، این در‌حالی است که انجام مطالعات دقیق و به‌روز برای شناسایی وضعیت کنونی، علل و روند توسعه و اثرات فروریزش و فرونشست زمین در محدوده شهر مشهد ضروری است.

وی تأکید کرد: برای رفع این نیاز مشهد، تهیه مدل جامع ارزیابی ریسک فرونشست و فروریزش زمین در گستره شهر مشهد در سطح مناطق سیزده‌گانه آن در دستورکار اداره کل طرح‌ها و مطالعات شهری شهرداری مشهد قرار گرفته است و با توجه به ماهیت پروژه، فراهم نبودن بسیاری از اطلاعات پایه و لزوم آماده‌سازی آنها، انجام پروژه در قالب دو فاز مطالعاتی پیشنهاد شد.

در ادامه حتما بخوانید بیش از ۶۰ درصد دشت‌های خراسان رضوی همچنان درگیر پدیده فرونشست زمین هستند

تهیه نقشه در مدت ۱۰ ماه

اصغری ادامه داد: در همین راستا در فاز اول پروژه که در بهمن‌ماه ۱۴۰۲ آغاز شده و در حال انجام است، نقشه‌ها، اطلاعات پایه و بانک اطلاعات فرونشست و فروریزش زمین در مناطق سیزده‌گانه شهر مشهد تهیه شده است و پس از تأیید کارفرما و ناظر عالی پروژه در فاز دوم برای تهیه مدل جامع ریسک فرونشست و فروریزش زمین در گستره شهر مشهد استفاده خواهد شد.

معاون معماری و شهرسازی شهرداری مشهد با بیان اینکه مدت زمان تعیین‌شده برای تهیه این مدل ۱۰ ماه است، افزود: در جریان انجام این پروژه مهم و زیرساختی شهر مشهد، تمام ادارات خدماتی شهرمان و همچنین مجموعه مدیریت شهری درگیر هستند.