به گزارش شهرآرانیوز، تأخیر بانک مرکزی برای اعلام گزارش چکهای مبادلهای در اسفند، کمکم داشت خاطرات پنهانکاری گاهوبیگاه دولتها در ارائه آمار به ویژه در هنگامه نوسانات اقتصادی را برایمان زنده میکرد. خوشبختانه این گزارش اعلام شد و نشان داد وضعیت چکهای برگشتی خراسان رضوی دستکم در اسفند ۹۸ با توجه به گستره تبعات اقتصادی کرونا بر بخش خدمات و سهم بیش از ۵۰ درصدی این بخش در اشتغال استان، فاصله چندانی با میانگین کشوری ندارد.
مروری بر آمار ارائهشده نشان میدهد در حالی که در بهمن ماه، ۵۵ هزار و ۴۰۰ فقره چک در خراسان رضوی برگشت خورده بود، این رقم در اسفند به ۸۳ هزار و ۴۰۰ فقره افزایش یافته است. به عبارتی در اسفندماه ۵۰ درصد به تعداد چکهای برگشتی استان افزوده شده است. در حالی تعداد چکهای برگشتی در اسفند ماه ۵۰ درصد افزایش یافته که در این مدت تعداد چکهای صادره از ۶۷۴ هزار ۸۰۰ فقره چک در بهمن به ۷۴۲ هزار و ۱۰۰ فقره چک در استان افزایش یافته است. به عبارتی در اسفند ماه نسبت به بهمن ۱۰ درصد به چکهای صادره اضافه شده است.
همچنین بررسی آمارها نشان میدهد که سهم خراسان رضوی در تعداد چکهای برگشتی کشور از ۷.۶ درصد در اسفند ۹۷ به ۸.۱ درصد در اسفند ۹۸ افزایش یافته است. همچنین سهم خراسان رضوی در مبالغ چک برگشتی کشور از
۵.۵ درصد در اسفند ۹۷ به ۶.۳ درصد در اسفند ۹۸ افزایش یافته است. از آنجا که به طور طبیعی، بخشی از چکهای بنگاههای اقتصادی در ماههای پیش رو سررسید میشود، برای ارزیابی دقیقتر وضعیت، باید منتظر گزارشهای بعدی ماند. در اسفند پارسال یک میلیون و ۳۶ هزار چک به ارزش ۱۷ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان برگشت خوردهاند. تعداد و ارزش چکهای برگشتی در این ماه نسبت به بهمن ۹۸، به ترتیب ۴۴.۲ و ۵۱.۹ درصد افزایش نشان میدهد. دلیل برگشت خوردنِ ۹۷ درصد چکها، کسری یا فقدان موجودی بوده است.
استانهای صدرنشین
بر اساس این گزارش که صرفا مربوط به چکهای بین بانکی است، چکهای مبادله شده طی اسفند ۹۸ در کشور، بالغ بر ۹.۵ میلیون فقره به ارزش ۱۴۹ هزار میلیارد تومان بوده است که در مقایسه با بهمن از نظر تعداد و مبلغ، ۱۱.۲ و ۲۲.۶ درصد رشد نشان میدهد.
بیش از ۵۰ درصد تعداد چکهای مبادلهای کشور مربوط به ۳ استانی است که اگر پیگیر گزارشهای اقتصادی کشور باشید، میتوانید نام آنها را به ترتیب حدس بزنید: تهران، اصفهان و خراسانرضوی. سهم هر یک از این استانها در تعداد چکها از این قرار است: ۳۳.۶، ۱۰.۷ و ۷.۸ درصد. فراوانی بنگاههای اقتصادی کوچک و متوسط خصوصی در خراسانرضوی، خود را در ارزش چکهای مبادلهای نیز نشان میدهد. برای پی بردن به این نکته، کافی است سهم ۷.۸ درصدی استان در تعداد چکهای مبادلهای را با سهم ۶ درصدی خراسان رضوی در کل ارزش چکها مقایسه کنید. تهران به تنهایی چیزی حدود ۵۳ درصد و اصفهان ۶.۸ درصد از ارزش چکهای مبادلهای در اسفند را به خود اختصاص دادهاند. استان ما در ارزش چکها، همچنان جایگاه سوم خود را حفظ کرده است.
چکهایی که پاس شدند
چند درصد از چکهای اسفند پاس شدند؟ از کل تعداد و مبلغ چکهای مبادله شده در کشور، ۸۹.۱ و ۸۸.۲ درصد وصول شدند. این آمار در بهمن ۹۸، ۹۱.۶ و ۹۰.۵ درصد بود. مقایسه اسفند ۹۸ و ۹۷ نیز خالی از لطف نیست. درصد تعداد و مبلغ چکهای وصول شده در اسفند ۹۷ به ترتیب ۹۱.۲ و ۹۰.۶ بوده است. میشود طور دیگری هم به این آمار نگاه کرد. در اسفند ۹۸، ۱۰.۹ درصد تعداد و ۱۱.۸ درصد ارزش چکهای مبادلهای برگشت خوردند. این شاخصها در بهمن ۹۸، ۸.۴ و ۹.۵ درصد بود. اسفند پارسال این عددها مشابه دادههای بهمن بود. البرز، یزد، خوزستان و گیلان بیشترین نسبت چکهای وصولی به چکهای مبادلهای در استانشان را داشتند. در انتهای این فهرست، هرمزگان، کردستان و چهار محال و بختیاری قرار دارد.
استان در یک نگاه
این گزارش با استناد به دادههای سامانه چکاوک، در مورد وضعیت خراسانرضوی میگوید که اسفند پارسال در استان ما بیش از ۷۴۲ هزار فقره چک به ارزش ۸۵۸۲ میلیارد تومان مبادله شده است.
از این تعداد ۶۵۸ هزار و ۶۰۰ چک به ارزش ۷۴۷۰ میلیارد تومان وصول شدند و بقیه، یعنی ۸۳ هزار و ۴۰۰ فقره چک به ارزش حدود ۱۱۱۳ میلیارد تومان برگشت خوردهاند. ۸.۱ درصد تعداد چکهای برگشتی کشور و از نظر مبلغ، ۶.۳ ارزش کل برگشتیها مربوط به خراسانرضوی است. استان ما از این نظر پس از تهران با
۳۱.۹ درصد و اصفهان با ۱۰.۹ درصد جایگاه سوم کشور را دارد. دادههای جدول میانگین وضعیت کشور و استان را نشان میدهد. همانطور که اشاره شد، نظر به سهم بزرگ بخش خدمات در اشتغال استان و آسیب مضاعف این کسبوکارها از کرونا، تفاوت میانگین کشور و وضعیت استان در اسفند فاحش نیست.
با وجود این، نگاه به عملکرد استان در بهمن ۹۸ و درصد چکهای وصول شدهای که بالاتر از میانگین کشوری بود، از عمق آسیبهای کرونا بر اقتصاد استان حکایت دارد. بهمن پارسال، از مجموع ۶۷۴ هزار و ۸۰۰ فقره چک مبادلهای به ارزش ۷۳۶۰ میلیارد تومان، ۹۱.۸ درصد از چکها به ارزش ۶۶۱۵ میلیارد تومان پاس شد.
در همان ماه میانگین کشور در وصول چکها کمتر از خراسانرضوی و رقمی بالغ بر
۹۱.۶ درصد بود. به بیان دیگر، استان ما جزو استانهای برتری به شمار میرفت که چک در آنها اعتبار بالایی دارد. از نظر ارزش چکهای وصول شده نیز، خراسانرضوی با شاخص ۸۹.۹ درصد وصول شده، پابهپای میانگین کشور قدم برمیداشت.