تدوین دستور خط فارسی گفتاری در دستور کار فرهنگستان زبان و ادب فارسی قرار گرفت

به گزارش شهرآرانیوز، غلامعلی حداد عادل در همایش زبان و خط فارسی گفتاری که با حضور اعضای پیوسته و وابستۀ فرهنگستان، معاون امور رسانه‌ای و تبلیغات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس مرکز پاسداشت زبان و ادبیات فارسی صدا و سیما و جمعی از استادان، پژوهشگران، ویراستاران و مترجمان کشور در تالار دکتر شهیدی فرهنگستان برگزار شد، گفت: فرهنگستان زبان و ادب فارسی براساس مأموریت و وظایفی که بر عهده دارد و با توجه به نیازی که در جامعه احساس می‌شود، در نظر دارد دستور خط فارسی گفتاری را تدوین کند.

او با اشاره به اهمیت موضع سامان دادن به گفتاری‌نویسی، گفت: با جدی شدن اهمیت موضوع زبان و خط فارسی گفتاری، شورای فرهنگستان از مسئولان فرهنگستان خواست که این موضوع را با جدیت پیگیری کند؛ بنابراین همایش با هدف بررسی علمی و کارشناسی موضوع گفتارنویسی برگزار می‌شود و اجرای آن در متن وظایف و مأموریت‌های فرهنگستان قرار دارد. فرهنگستان با برگزاری این همایش دنبال پیدا کردن راه‌حلی است که فارسی گفتاری با بهره‌گیری از آرای متخصصان، دارای قاعده و ضابطه شود.

حداد عادل با تأکید بر اینکه تفاوت میان معیار و گفتار واقعیتی طبیعی است، گفت: این موضوع اختصاصی به زبان فارسی و روزگار ما هم ندارد. در روزگاران گذشته هم مردم عموماً به‌گونه‌ای از زبان حرف می‌زده‌اند و به‌گونه‌ای دیگر از همان زبان می‌نوشته‌اند.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارس افزود: زبان گفتاری بر زبان نوشتاری قدمت دارد. خط اختراع ثانویه‌ای است که پس از زبان پدید آمده است. تنوع زبان‌ها هم تابع تنوع جغرافیایی است، پس‌از اختراع خط، معیارسازی و استاندارسازی در زبان پدید آمده است و از تنوع گونه‌ها کاسته شده است.

حداد عادل گفت: واقعیت این است که به‌طور کلی الفبا برای بیان همۀ ظرفیت‌های زبان کافی نیست. به عبارت دیگر زبان فارسی گفتاری ویژگی‌هایی دارد که یا نمی‌شود آنها را در زبان مکتوب بیان کرد یا اگر بخواهیم بیاوریم با پیچیدگی مواجه می‌شویم؛ بنابراین زبان گفتاری ظرفیت‌ها و انعطاف‌هایی دارد که در زبان مکتوب جایی ندارد.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به گسترش شهرنشینی و تنوع ارتباطات انسانی و اداری، تحولات فناورانه و گسترش سواد و مسائلی از این است، گفت: امروز بر اثر همین مسائل، دیوار بین فارسی معیار و فارسی گفتاری فروریخته است و فارسی گفتاری و جنبه‌های بروز آن در گونه‌های ادبی، فضای مجازی، تبلیغات محیطی و مانند آن واقعیتی مسلم است.

در ادامه حتما بخوانید «همان بِهْ که سوی خراسان شویم» | ضرورت گردآمدن زیر پرچم زبان فارسی

حداد عادل تأکید کرد: در مسئلۀ فارسی گفتاری که سابقه‌ای چندین دهه‌ای در تاریخ معاصر ما دارد، برخی از استادان و ادبیان به‌طور مطلق اعتنایی به نوشتن فارسی گفتاری نداشته‌اند و در مقابل برخی نیز بر اهمیت توجه به آن تأکید کرده‌‎اند. ازجملۀ استادانی که در زبان و ادب فارسی صاحب‌نظر بودند، استاد ابوالحسن نجفی بود که نسبت به استفاده از فارسی گفتاری به‌صورت مکتوب بسیار حساسیت داشت.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: امروز قابلیت نوشتن در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر فضای مجازی در اختیار همگان است و هر کسی با کمترین سواد می‌تواند سخن خود را از طریق ابزاری که در اختیار دارد، بنویسد و به مخاطب خود بفرستد و این سخنان هم عموماً به شیوۀ گفتاری نوشته می‌شوند.

حداد عادل گفت: فرهنگستان بر اساس همین دگرگونی‌هایی که پیش آمده خواست که موضوع زبان و خط فارسی گفتاری را به بحث بگذارد تا هم صاحب‌نظران، ادبیان، زبان‌شناسان، نویسندگان، مترجمان و ویراستان و هم مسئولان دربارۀ این موضوع سخن بگویند تا با بهره‌گیری از برآیند این سخنان بتوانیم مانند دستور خط فارسی که از تشتت در این زمینه تا حدود زیادی جلوگیری کرد، برای فارسی گفتاری هم دستور خطی تدوین و تصویب کرد و برای آن حد و مرزی قائل شد تا از آمیختگی بی‌قاعده فارسی معیار و فارسی گفتاری در انواع نوشتار جلوگیری کرد. برای این کار نیاز بود که از آرای صاحب‌نظران مختلف استفاده شود و این همایش برای چنین نیاز و ضرورتی برگزار شده است.

منبع: ایسنا