اختلالی در ایستگاه خواب | «آپنه خواب» زمینه‌ساز مشکلات سلامتی

«آپنه خواب» فقط از کیفیت خواب نمی‌کاهد، بلکه زمینه‌ساز مشکلات زیادی برای سلامتی است.

خبرنگار معصومه متین نژاد

به گزارش شهرآرانیوز؛ اگر باوجود ساعت‌های طولانی خواب شبانه، صبح‌ها با احساس کسالت و خواب‌آلودگی بیدار می‌شوید، باید احتمال آپنه‌خواب را بدهید. بیماری‌ای که در آن، تنفس فرد در خواب دچار اختلال و برای چند ثانیه بین دم و بازدم او وقفه ایجاد می‌شود. معمولا فرد در خواب خروپف‌های بلندی دارد و از تنگی‌نفس یا سروصدای ناشی از آن بیدار می‌شود. اتفاقی که از کیفیت خواب او کم می‌کند و سبب می‌شود باوجود ساعت‌های طولانی خواب، باز هم در طول روز احساس خستگی و کسالت کند. آپنه خواب فقط از کیفیت خواب نمی‌کاهد، بلکه زمینه‌ساز مشکلات دیگری برای سلامتی می‌شود که باید درمانش کرد.

انواع آپنه خواب

آپنه خواب انسدادی

شایع‌ترین نوع آپنه است. در آن مجرای تنفسی فوقانی کامل یا نیمه‌بسته می‌شود و به فرد اجازه نفس‌کشیدن نمی‌دهد.

افراد مستعد:

افراد چاق و دارای گردنی ضخیم با راه‌های هوایی کوچک
افرادی با لوزه، زبان و بافت پشت گلوی بزرگ
افراد دچار انحراف بینی

آپنه خواب مرکزی

در آپنه خواب مرکزی راه‌های تنفسی گرفته نمی‌شوند، بلکه فرد تلاشی برای نفس‌کشیدن نمی‌کند! ازاین‌رو عملکرد مغز با مشکل روبه‌رو می‌شود.

افراد مستعد:

افرادی با سابقه آسیب‌دیدگی در ساقه مغزی

آپنه خواب ترکیبی

بدترین نوع آپنه خواب است. در این نوع آپنه فرد هم‌زمان دو آپنه انسدادی و مرکزی را با هم تجربه می‌کند.

افراد مستعد:

افراد بالای ۶۵سال و چاق
جنسیت مرد

یک نکته مهم: آپنه ترکیبی معمولا با بیماری‌های دیگری نیز همراه است، مانند نارسایی کلیه، آسیب مغزی، بیماری‌های عصبی مانند پارکینسون، آلزایمر، اسکلروز و نارسایی احتقانی قلب.

نشانه‌های آپنه

نفس‌نفس زدن در خواب
تکرر ادرار در شب
خشکی دهان و گلو هنگام بیدار شدن
بی‌میلی جنسی
پریدن ناگهانی از خواب و احساس خفگی
خرناس‌کشیدن و دندان قروچه در خواب
خستگی و بی‌حالی در طول روز
مشکل در یادآوری، توجه و تمرکز پس از بیداری
تحریک‌پذیری و عصبانیت
تعریق شبانه و بی‌خوابی
سوزش سردل
افزایش سریع وزن

علت آپنه

آپنه خواب به‌ویژه نوع انسدادی آن، در هر سن و سالی ممکن است اتفاق بیفتد، ولی برخی عوامل احتمال ابتلا و شدت آن را افزایش می‌دهند، مانند:

چاقی و تنگی مجاری تنفسی
کشیدن سیگار
افزایش سن
یائسگی در بانوان
استفاده از الکل و آرام‌بخش‌ها
مشکلات تنفسی
نارسایی احتقانی قلب
سابقه خانوادگی

عوارض آپنه

آپنه خواب در طولانی‌مدت عوارض زیادی برجا می‌گذارد، مانند:

سردرد
بدخلقی، خستگی و خواب‌آلودگی
حافظه ضعیف و مشکلات خواب
فشارخون و نارسایی قلبی
دیابت نوع۲
سندرم متابولیک
مشکلات کبدی
خروپف
حوادث ناشی از کار یا رانندگی

آزمایش‌های تشخیصی آپنه خواب

آزمایش‌های خواب خانگی

پزشک آزمایش‌های ساده‌ای را به فرد توصیه می‌کند تا در خانه برای تشخیص آپنه خواب انجام دهد. این آزمایش‌ها معمولا ضربان قلب، میزان اکسیژن خون، جریان هوا و الگو‌های تنفس را اندازه‌گیری می‌کنند.

پلی سومنوگرافی شبانه

به آن آزمایش چندگانه خواب نیز گفته می‌شود. در طول این آزمایش از وسایلی استفاده می‌شود که فعالیت قلب، ریه و مغز، الگو‌های تنفس، حرکات بازو و پا و سطح اکسیژن خون را در خواب کنترل می‌کند.

درمان بیماری

اگر آپنه با بیماری زمینه‌ای همراه باشد، ابتدا باید آن را درمان کرد. سپس با این توصیه‌ها می‌شود از شدت آن کاست:

کاهش وزن
ترک مصرف الکل و دخانیات
خوابیدن به پهلو
مصرف‌نکردن قرص‌های خواب‌آور
استفاده از اسپری بینی و نوار تنفسی
مصرف دارو‌های بهبود آپنه مانند استازولامید و تئوفیلین
انجام منظم ورزش روزانه
استفاده از ماسک اکسیژن در طول خواب
استفاده از دستگاه جلو آورنده فک پایین، دستگاه محرک عصب هیپوگلوسال و دستگاه ونتیلاتور انطباقی، جراحی و دارودرمانی روش‌های رایج در درمان بیماری آپنه خواب است.