برای تربیت دختران نوجوان چه باید کرد؟

مریم مختاری | شهرآرانیوز؛ والدین باید نگرش خود را به دختران تغییر دهند و دیدگاه‌های قدیمی را که به‌شدت بر رشد دختران تأثیر می‌گذارند و باعث تضعیف آن‌ها می‌شوند کنار بگذارند. دختران ما نیاز دارند والدین و بزرگ‌تر‌ها آن‌ها را ببینند و تأیید کنند. والدین، آموزگاران و دیگر بزرگ‌سالان باید روزبه‌روز آگاه شوند که احساس قوی عزت نفس در دختران موضوعی لازم و ضرور برای رشد سالم دختران در جامعه است. هرآنچه ما به عنوان بزرگ‌سال در زندگی دختران انجام می‌دهیم، اینکه چطور رفتار می‌کنیم، چه می‌گوییم، چطور آن را می‌گوییم، کیفیت و ویژگی ارتباطمان و حتی نگاه کردنمان به دختران، بر عزت نفس آن‌ها تأثیر‌گذار است.

 

 

باید در وهله اول دخترمان را دوست بداریم، اما دوست داشتن و عشق به‌تن‌هایی کافی نیست. واژه‌های درست کافی نیستند. دختران نیاز دارند که در عمل، بجا و بموقع محبت ببینند و خودشان نیز به ما محبت کنند. با چالش‌ها روبه‌رو شوند و رشد پیدا کنند. آن‌ها نیاز دارند که بتوانند خودشان را به عنوان همکارانی باارزش، مطمئن، مفید و شایسته برای دیگران ببینند. ما باید فرصت‌های کشف و بررسی را برایشان فراهم کنیم. عشق و محبت والدین مهم‌ترین اطمینان‌دهنده احساس ارزشمند بودن برای دختران است. هدیه‌ای که ما با دوست داشتن دخترمان به طور غیرمشروط به او می‌دهیم عالی‌ترین هدیه‌ای است که هر کسی می‌تواند به دخترش بدهد. عزت نفس در اوایل دوران کودکی در دختران، تا اندازه‌ای بالاست. سپس در دوران بلوغ، به مقدار چشمگیری کاهش پیدا می‌کند. چرا؟ چون متأسفانه والدین در این سنین به‌ویژه به این دلیل که دختران نیاز بیشتری به دیده شدن و شنیده شدن و درک شدن دارند، به طور معمول، کمتر به آن‌ها ابراز عشق می‌کنند. در آغوش گرفتن، بازی کردن، خندیدن با آن‌ها و ... کم‌ر‌نگ می‌شود و از بین می‌رود.

 

 

نوجوانان در دوران گذر از نوجوانی به جوانی، ساکت بودن و فکر کردن را بیشتر انتخاب می‌کنند. یک قانون بسیار مهم که باید همیشه به یاد داشته باشیم این است که هرچه دخترمان بیشتر ناراحت و ساکت باشد، بیشتر اهمیت دارد که ما با عشق عمیقمان و به روشی که او بتواند درک کند، با او ارتباط برقرار کنیم. کار‌هایی انجام دهیم که عشق و توجه و علاقه‌مان را به او نشان دهیم. برای نمونه، قراری دونفره با هم بگذاریم. او را برای شام بیرون ببریم و در طول مدتی که با هم هستیم، به او اجازه دهیم مدیریت کند و درباره هرچه دوست دارد صحبت کند. فقط شنونده باشیم. اجازه دهیم بداند ما کنارش هستیم تا از او حمایت کنیم. شما به عنوان والد، در روز چقدر به چشمان دخترتان نگاه می‌کنید؟ چقدر از وقتتان را صددرصد بدون حواس‌پرتی به دخترتان اختصاص می‌دهید؟ چقدر با او درباره مسائلی که برای او مهم است صحبت می‌کنید؟ آیا مهربانانه نوازشش می‌کنید؟ قدرت نوازش قابل اندازه‌گیری نیست. از هر فرصتی برای نوازش و درآغوش گرفتن دخترتان استفاده کنید و به او بگویید خیلی دوستش دارید (والدین عزیز، فراموش نکنید که برای در آغوش گرفتن دختران نوجوان اصرار نکنید).

 

 

یادتان باشد که دختر شما شبیه هیچ‌کسی نیست! هیچ مقایسه‌ای حتی با حالتی دوستانه نداشته باشید. مقایسه کردن یکی از سمی‌ترین رفتار‌هایی است که ممکن است والدین مرتکب شوند. بیشتر دختران مدتی را به نگرانی درباره وضع ظاهرشان سپری می‌کنند و این به خودی خود بد نیست. رفتار شما به عنوان بزرگ‌تر، می‌تواند الگوی مناسبی برای دخترتان باشد. باید عبارات منفی‌ای را که خطاب به خود و دیگران درباره ظاهر بیان می‌کنید کم کنید و به خود و دیگران عشق بورزید. شکل ظاهری نباید اهمیت چندانی داشته باشد. به دخترتان بیاموزید که اگر انتقادات خود را به تشکر و قدردانی تبدیل کنید، نوعی خودشیفتگی سالم برایتان به ارمغان می‌آورد.

 

 

وقتی دخترتان با شادی به خانه می‌آید و درباره کار‌هایی که مجذوب آن شده است صحبت می‌کند (فعالیت درسی، ورزشی یا پیدا کردن دوستی جدید)، به او نشان دهید کاملا به حرف‌هایش توجه می‌کنید. به او بگویید که چقدر علاقه‌مندید حرف‌هایش را بشنوید. علاوه بر واژه‌‎ها، اغلب والدین با زبان بدن با دخترشان ارتباط برقرار می‌کنند. اگر هنگامی که دخترتان گزارش کار‌های روزانه‌اش را به شما می‌دهد فقط از روی عادت بگویید: «آفرین! چه عالی!» بدون اینکه حتی چشمتان را از گوشی همراهتان بردارید یا نگاهی از تلویزیون برنکشید و به او توجه کامل نکنید، پیامی به او منتقل می‌کنید که اصلا مفهوم خوبی ندارد و به‌کلی پوچ و بی‌ارزش است. او کاملا متوجه می‌شود که برای شما خواندن پیام‌های گوشی‌تان یا نگاه کردن به تلویزیون مهم‌تر از گوش کردن به حرف‌های او و حتی خود اوست. این‌ها موارد بسیار مهمی هستند که می‌توانند به اعتمادبه‌نفس و احساس مهم بودن دخترتان لطمه وارد کنند. به مدت یک روز، همه کار‌هایی را که دخترتان انجام می‌دهد و ممکن است شما نتوانید آن‌ها را تحمل کنید ندید بگیرید و به کار‌های صحیح او توجه کنید. هرچه بیشتر به کار‌های صحیح دخترتان توجه داشته باشید، به او کمک می‌کنید شناخت بیشتری از ارزش‌های وجودی‌اش داشته باشد. با این کار، علاوه بر اینکه به افزایش اعتمادبه‌نفس او کمک می‌کنید، در اتخاذ رفتار صحیح و کنار گذاشتن رفتار‌های منفی نیز همراهی‌اش می‌کنید.

 

 

موضوع بسیار مهمی که به تقویت اعتمادبه‌نفس دختران کمک می‌کند این است که باید از شوخی‌کردن با او اجتناب کنید، زیرا به‌آسانی باعث سوءتعبیر و ناراحتی او می‌شود. هرگز نباید درباره ظاهرشان با آن‌ها شوخی کرد، چون باعث افزایش احساس ناامنی می‌شود. اگر متوجه شدید که با شوخی‌هایتان دخترتان را آزرده‌اید، از او معذرت‌خواهی کنید و به حریم او احترام بگذارید. به او اجازه دهید زندگی خصوصی خود را با نظارت شما داشته باشد و به این ترتیب، احترام خود را به تلاش‌هایش نشان دهید. اجازه دهید بخشی از اتاق یا کشو‌های میزش را حریم خصوصی خود اعلام کند. او با این کار تمرین می‌کند چگونه درباره هرآنچه متعلق به اوست و افرادی که به قسمت‌های مختلف زندگی‌اش دسترسی دارند قضاوت کند. او با این کار تمرین می‌کند به زنی قوی، دارای اعتمادبه‌نفس بالا و متکی به خود تبدیل شود.

 

 

متأسفانه والدین با رفتار ناآگاهانه، با سرکوب انتخاب‌های دختران درباره لباس‌هایش، تکالیف مدرسه، دوستانش یا هر چیز دیگری به او این پیام را می‌دهند که توانایی اتخاذ تصمیم‌های عاقلانه را ندارد و برای انتخاب‌های او احترام قائل نیستند. این موضوع صدمه شدیدی به عزت نفس دختران وارد می‌کند. والدین باید زمینه مناسبی برای آموختن تصمیم‌گیری‌های صحیح برای دختران فراهم آورند. بهتر است هرشب قبل از اینکه دخترتان به خواب برود، زمان کوتاهی را با هم بگذرانید. از او بخواهید آنچه در آن روز درباره خودش یاد گرفته است بیان کند. هم‌چنین از او بخواهید خواسته‌ها و احساسات درونی‌اش را ارزیابی و بازگو کند. به عبارت بهتر، اجازه دهید دخترتان به‌راحتی و بدون ترس با شما حرف بزند. بدون قضاوت به حرف‌هایش گوش کنید تا او به این اطمینان برسد که هیچ‌کس مانند شما نمی‌تواند حرف‌ها و راز‌های او را با اشتیاق بشنود. عاقبت تربیت دختری با عزت نفس بالا این است که او را به ابزاری مجهز می‌کنید که در دنیای امروز می‌تواند راحت‌تر و با آرامش بیشتری زندگی کند.