محمدناصر حقخواه | شهرآرانیوز - چند سالی است در کنار همه فرهنگ سازیهایی که فضای مجازی برای کاربران اینستاگرام و توئیتر داشته، مسئله پذیرش اشتباه و عذرخواهی در صدر است. این موضوع در ابتدا یک درخواست عمومی بود که هرکس چه مسئول و چه یک کاربر ساده با تعداد دنبال کننده زیاد، در صورت انجام یک حرکت اشتباه یا گفتن یک جمله نادرست پیش از هر اقدام دیگری بپذیرد که کار غلطی انجام داده و سپس در همان رسانهای که اشتباهش اتفاق افتاده است، عذرخواهی کند. همین موضوع ساده تا مدتی پیش برای خیلیها یک چالش سخت و برای رسانهها و کاربران یک کارزار مبارزه برای احقاق حق بود تا اینکه به تدریج آدمهایی فهمیدند که نه تنها عذرخواهی به معنای کوچک شدن و رفتن آبرو نیست، بلکه باعث بهبود برند شخصی فرد و برگشت نظر مردم به او پس از انجام اشتباه میشود.
در مسئلهای که چند روز پیش بین یک نمایده مجلس و راننده اش با یک سرباز راهنمایی ورانندگی اتفاق افتاد هم فرایند مشابهی اتفاق افتاد؛ اول انکار و بعد توجیه و درنهایت عذرخواهی که میشد همه این مراحل را یک باره و با یک عذرخواهی سریع و بموقع انجام داد. در ادامه این مطلب به مرور به واکنشهای مجازی مردمی بلافاصله پس از این اتفاق و واکنشهای خود آقای علی اصغرعنابستانی و سپس عذرخواهی او میپردازیم.
چِک کردن یک چَک!
به احتمال همه شما فیلمی را که در آن یک سرباز جوان راهنمایی ورانندگی با حرارت و هیجان زده درحال توضیح درگیری کلامی بین خودش و راننده و خود آقای نماینده مجلس بود، دیده اید و به احتمال فیلم کاملتر آن که تجمع مردم دور خودروی آقای عنابستانی و ضربه زدن به خودروی اوست هم به دستتان رسیده است. حدفاصل مطرح شدن و دیده شدن این عکس، سؤال اصلی این بود که آیا سرباز راست میگوید و راننده به او توهین کرده یا خیر و آیا نماینده مجلس به گوش سرباز سیلی زده است یا نه. پس از چند روز پرابهام، فیلم کاملی که از دوربین راهنمایی ورانندگی دروازه دولت تهران منتشر شد، نشان داد که مسئله سیلی حقیقت دارد و این فیلم هم به سرعت بین کاربران چرخید. اما آقای نماینده این مسئله را طور دیگری توضیح داده بود و در بیانیهای که منتشر کرد، مسئله را این طور توضیح داده بود که دستش را روی شانه سرباز گذاشته و او را به آرامش دعوت کرده و ضربهای در کار نبوده است.
پس از آن هم توئیتی در صفحه شخصی اش منتشر کرد و به نقل از شهید دکتر بهشتی متنی نوشت و درواقع خود را در مقام مظلومیت گذاشت. اما پس از اینکه فیلم کامل ماجرا را همه دیدند و فشارها روی آقای نماینده زیاد شد، او هم با انتشار فیلمی، از کار اشتباه خود عذرخواهی کرد و از آن مأمور پلیس هم بابت کاری که کرده و اجازه قانون شکنی به این نماینده نداده است، تشکر کرد. هرچند هنوز در سایت آقای عنابستانی مسئله طور دیگری مطرح است، اما به هرحال در این ویدئو عذرخواهی انجام شد. این اتفاق اگرچه دیر انجام شد، نفس اتفاق افتادنش را میتوان مدیون شبکههای اجتماعی دانست و تأثیری که افکار عمومی از این طریق بر تصمیم گیران و تصمیم سازان میگذارد. اما سیر و نوع واکنشها به این اتفاقها چه بود؟
موجی که کوتاه نیامد!
درست پس از آن روز عصر که این رخ داد، با فاصله کمی، این فیلم باسرعت همه اینستاگرام را درنوردید و اولین واکنشها بهت و عصبانیت و تأسف کاربران از این اقدام بود. اما طول کشیدن ماجرا و توجیهات آقای عنابستانی باعث شد که واکنش فعالان مجازی طور دیگری شود و ماجرای عذرخواهی از اصل اشتباه، در نظر خیلیها مهم جلوه کند. مهدی صدرالساداتی، از کاربران فعال فضای مجازی، خطاب به آقای عنابستانی نوشت: «۲ راه داشتی: ۱-من زدم. عصبانی بودم، عذر میخوام، آماده مجازات قانونی هستم. ۲-من از خودرو پیاده نشدم، با باتوم به من حمله کردند و...!»، اما آقای عنابستانی راه دوم را انتخاب کرده بود و به همین دلیل ماجرا روزبه روز پیچیدهتر شد. کاربری نوشته بود: «حالا یه اشتباهی کردی، دست کم بگو عصبانی بودم، مردم هم عصبانیت رو میفهمن، اما اینکه بگی هیچ کاری نکردم یعنی هیچ کس هیچی نمیفهمه!»
سیدجلال فیاضی، از چهرههای تأثیرگذار فرهنگی کشور، دراین باره نوشت: «عنابستانی: تکذیب میکنم، اصلا از خودرو پیاده نشدم، اصلا درگیری فیزیکی نبود، وظیفه من ایمان آوردنه و خدا دفاع میکنه، توهین کرد، هل دادم، عصبانی شدم، اشتباه کردم، عذرخواهی میکنم، رسانههای معاند سوءاستفاده نکنند. واقعیت: قانون شکنی قانون گذار، درگیری با مأمور قانون، سیلی به سرباز وطن، کتمان حقیقت، دروغ. آیا قصه به همین سادگی به پایان میرسد؟ پیدا کنید پرتقال فروش را!»
سرانجام قصه آقای عنابستانی هم پایان پذیرفت و پس از این همه واکنش مجازی او هم عذرخواهی کرد تا کاربران، هم از اینکه فرهنگ عذرخواهی تا حد خوبی جا افتاده است خوش حال باشند و هم از اینکه یک کار دسته جمعی را به جای خوبی رسانده اند. امیدواریم دیگر چنین اتفاقاتی از سوی هیچ کس و در هیچ جا نیفتد، اما اگر هم چنین شد، جرئت عذرخواهی وجود داشته باشد!