کشف ۵۰ بسته مواد مخدر در هنگ مرزی تایباد (۲ آبان ۱۴۰۴) هوای مشهد برای هجدهمین روز پیاپی در شرایط ناسالم است (۲ آبان ۱۴۰۴) سرباز هتاک مرز میلک دستگیر شد | ماجرا چه بود؟ (یکم آبان ۱۴۰۴) معاون وزیر گردشگری: آماده حمایت قانونی و مالی از سرمایه‌گذاران در مشهد هستیم مصرف این سبزی عمرتان را طولانی‌تر می کند تغییر خودسرانه در مصرف داروهای ضد افسردگی ممنوع! کشف انبار ۱۱۰۰ تُنی پیاز احتکارشده در مشهد (یکم آبان ۱۴۰۴) صدور هشدار سطح زرد هواشناسی در پی پیش‌بینی تشدید دوباره آلودگی‌ها در مشهد (یکم آبان ۱۴۰۴) پیش‌بینی هواشناسی مشهد و خراسان رضوی امروز (پنجشنبه، یکم آبان ۱۴۰۴) | بارش‌های رگباری پراکنده در ارتفاعات استان آغاز واریز حقوق مهرماه ۱۴۰۴ فرهنگیان از امروز (یکم آبان ماه ۱۴۰۴) + فهرست استان‌های مشمول راهکار تغذیه‌ای برای آلودگی هوا با این روش‌ها از پوکی استخوان در امان بمانید چرا حقوق مهرماه ۱۴۰۴ بازنشستگان تأمین اجتماعی با تأخیر واریز می‌شود؟ چطور در هنگام صبح عملکرد ذهنی‌مان را تقویت کنیم؟ چرا بدن در پاییز تشنه‌تر است؟ درباره ابهامات طرح خدمات برخط دارورسانی | نسخه ناخوانای دارورسانی آنلاین مرگبارترین سوء‌استفاده‌های دارویی، عرضه کپسول‌های دست‌ساز لاغری در عطاری یا آرایشگاه‌های زنانه پلیس فتای مشهد جاعلان مدارک دانشگاهی را دستگیر کرد حق اولاد بازماندگان تأمین اجتماعی برای واجدین شرایط پرداخت شد (یکم آبان ۱۴۰۴) مسمومیت با دارو؛ بیشترین مسمومیت منجر به فوت در سالهای اخیر | مشهد رکورددار است در جهان، سرطان پستان شایع‌ترین سرطان بانوان است کاهش ۹ درصدی تصادفات در خراسان رضوی | عملیات تعریض سه خطه در محور گلبهار - مشهد پرداخت قطره چکانی معوقات بازنشستگان تأمین اجتماعی اعزام ۳۰۰ هزار دانش‌آموز به اردوی راهیان نور در سال تحصیلی ۱۴۰۵ - ۱۴۰۴ سامان دهی موتورسیکلت های آلاینده، درخواست  همیشگی مردم مشهد است | داد از دود و صدای اگزوز موتورها انتقاد رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس از دولت | تهران‌نشینان، آلودگی هوای مشهد را به فراموشی سپرده‌اند مردی میان سال در نزاع با همسایه اش به ضرب گلوله وینچستر جان باخت | قتل در  «قصر» بر سر گوسفند! از همین حالا به فکر تأمین آب تابستان بعد باشیم
سرخط خبرها

درباره مدرسه علیا شهر فردوس | هشت‌ضلعی بی‌همتا

  • کد خبر: ۵۷۸۵۶
  • ۲۴ بهمن ۱۳۹۹ - ۱۸:۳۹
  • ۱
درباره  مدرسه علیا شهر فردوس | هشت‌ضلعی بی‌همتا
حمام‌های زیر زمین شاخص دیگر این منطقه است که به‌احتمال برای دوری از گزند زلزله‌های پیاپی بوده است، اما بنای دیگر شهر تون که ویژگی‌های خاصی دارد، مدرسه علیاست و تاریخ ثبت آن در نیمه بهمن سال ۱۳۵۵ آن بهانه‌ای شد برای پرداختن به این بنای منحصربه‌فرد «تون».
هادی دقیق
خبرنگار هادی دقیق
هادی دقیق | شهرآرانیوز؛ شهر فردوس کنونی از سال ۱۳۰۸ به این نام خوانده می‌شود، پیش از این، نام آن «تون» بود و پیش‌تر از آن‌هم که غارت شود و زلزله‌ها از آوازه‌اش کم کند، جزو شهر‌های آباد خراسان بود.
متأسفانه زلزله سال ۱۳۴۷ بخش بزرگی از شهر قدیمی را خراب کرد و در کنار آن ویرانی‌ها، شهر جدید فردوس ایجاد شد.

هم‌جواری شهر باستانی و شهر جدید، یگانه ویژگی خاص این شهر نیست، حمام‌های زیر زمین شاخص دیگر این منطقه است که به‌احتمال برای دوری از گزند زلزله‌های پیاپی بوده است، اما بنای دیگر شهر تون که ویژگی‌های خاصی دارد، مدرسه علیاست و تاریخ ثبت آن در نیمه بهمن سال ۱۳۵۵ آن بهانه‌ای شد برای پرداختن به این بنای منحصربه‌فرد «تون».

مدرسه و مسیری که دیگر نیست

مسیر دسترسی به مدرسه علیا تقریبا با خاک یکسان شده است، ولی بنای سرپایی که از دور خودنمایی می‌کند، طاقی جناقی است که به‌احتمال بقایای راسته‌بازار شهر تاریخی تون بوده است.
پس از آن تا چشم کار می‌کند خرابه و در افق‌های دورتر بنا‌های سالم‌تر مسجد جامع و... است. کمی پس از عبور از زیر طاق، ورودی بنایی به‌نسبت بزرگ جلوه‌گری می‌کند، نمایی که هرگز تصویر پلان داخلش را لو نمی‌دهد و تداعی نمی‌کند. عرض نما هم بزرگ‌تر از بناست و انگار قرار است مخاطبش را با چیزی غیرمنتظره روبه‌رو کند.

هشت‌ضلعی بی‌همتای مدرسه علیا


یادگاری از عصر صفوی

روی تابلو معرفی ورودی بنا، عنوان مدرسه علیا و تاریخ ساخت آن اواخر دوره صفوی و پلانش چهارایوانی یاد شده است. بنا به‌قاعده مدارس این دوره، منتظر یک بنای چهارگوش چهارایوانی و شاید با تزیینات کاشی‌های لاجوردی هستیم، ولی از نمای آجری یکدست می‌فهمیم که نباید انتظار کاشی‌کاری داشت، بلکه نهایت تزیینات بنا باید با همین آجرکاری‌ها و گچ‌کاری‌ها باشد، یعنی تزیینات معمول همان دوران.

طاق بلند ورودی بنا ۱۲ متر است و قاب‌بندی‌های اطرافش که همگی تداعی همان طاق اصلی است، آدم را پیش می‌خواند. ۲ طرف ورودی ۲ سکو برای نشیمن تعبیه شده است که آجرکاری خفته‌راسته آن چشم‌نواز است. از طاق ورودی اصلی که به هشتی بنا وارد می‌شویم، در ۲ طرف آن فضا‌هایی است که افراد را به ۲ گنبدخانه در چپ و راست هشتی هدایت می‌کند، گنبدخانه‌هایی که یکی مسجد و دیگری فضای مدرسه بوده است و تزیینات زیادش، چشم بیننده را تا آسمانه و سقف بنا می‌کشد. دوباره به هشتی برمی‌گردیم و محو مقرنس‌های زیبای آن تا از راهرو‌هایی به حیاط اصلی بنا منتقل شویم.

شگفتی‌های مدرسه علیا

شگفتی مدرسه علیا همین‌جاست، در حیاط مدرسه، فضای کوچکی با تکرار پلان هشت‌ضلعی که به‌شکل زیبایی با چهارایوان و طاق‌های فراوان، بوی قدمت و کهنگی می‌دهد و گودال‌باغچه هشت‌ضلعی میانه حیاط که هنوز مسیر‌های گذر آب از میان آن، ناخودآگاه صدای پرشور عبور آب را به ذهن می‌آورد. تزیینات آجری در جای‌جای بنا نمایان است و نقش زیبایی نیز به نمای حیاط داده است.

گودال‌باغچه ۴ مسیر ورودی دارد که هرکدام با چند پله به هشت‌ضلعی میانی می‌رسد. داخل این فضا نیز مانند دورتادور حیاط، حجره‌های ایجاد شده است که به‌احتمال باید محل اقامت طلاب بوده باشد. قدم‌زدن در این فضا مثل سفر کوتاهی در تاریخ است، تاریخ مدرسه علمیه‌ای که تا پیش از زلزله سال ۱۳۴۷ برپا بوده است و میرعلی بیک، بنیادگذار بنا، درآمد بخشی از حجره‌های بازار را وقف مدرسه علیا کرده بود.

هشت‌ضلعی بی‌همتای مدرسه علیا

گودال باغچه و شباهت‌هایش

درنهایت، معماری گودال‌باغچه در بنا‌های زیادی در یزد و اصفهان یافت می‌شود، ولی مدرسه هم‌دوره آن، یعنی آقابزرگ کاشان، با پلانی مستطیلی و فضایی بزرگ‌تر از مدرسه علیا، نمونه بارز این نوع است. هرچند در ظاهر امر معماری مدرسه علیا و هشت‌ضلعی بی‌همتایش، ویژگی خاصی به آن داده است که در کمتر بنایی از این دوران می‌توان جمع آن‌ها را یافت.
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
نظرات بینندگان
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۰
علی سروقامت
Iran (Islamic Republic of)
۲۱:۲۷ - ۱۴۰۳/۰۱/۱۰
0
0
با سلام خدمت شما
من به عنوان یک فردوسی واقعا به مدرسه علیا افتخار میکنم
و از دوستان عزیزم در ایران زیبا دعوت میکنم حتما به فردوس بیایند و از این شاهکار بی همتا دیدن کنند.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->