توصیه‌های طب سنتی برای پیشگیری از سرماخوردگی و آنفلوانزا در پاییز چرا گاهی شکم باد می‌کند؟ | نفخ شکم، نشانه‌ بیماری یا تغذیه نادرست؟ چرا استرس و اضطراب وزن ما را افزایش می‌دهد؟ اطلاعیه جدید تأمین‌اجتماعی برای مستمری‌بگیران و بازنشستگان (۱۰ مهرماه ۱۴۰۴) «سیگار» شایع‌ترین عامل بیماری‌های ریوی و سرطان ریه اجرای طرح‌های ملی موفق مدیریت مصرف آب در مشهد | انتقال پساب به غرب شهر راه نجات دشت مشهد مشکلات بیمه تکمیلی و درمان بازنشستگان تأمین اجتماعی همچنان از اصلی‌ترین دغدغه‌هاست هر نخبه، یک سنگر در دفاع از ایران «پرواز  اندیشه ها» به  جای «فرار مغزها» چالش های جذب استعدادهای برتر در  دستگاه های اجرایی | شایسته‌سالاری با توان نخبگان پیش‌بینی بارش باران و رعدوبرق در برخی استان‌های کشور (۱۰ مهر ۱۴۰۴) دستگیری ۲ گوشی قاپ جوان توسط ماموران کلانتری خواجه ربیع مشهد | مهاجرت، نقطه آغاز یک سقوط ۸ نفر از هر ۱۰۰ نفر جمعیت ایران در سن بالای ۶۵ سال هستند | جوان‌ترین و پیرترین استان‌های کشور کدامند؟ واژگونی قایق مسافربری در نیجریه با ۲۶ کشته آیین نکوداشت فعالان و پیشکسوتان صنعت گردشگری خراسان رضوی برگزار شد| ۶۰درصد اقتصاد استان در بخش خدمات زیارت است + فیلم ثابت ماندن در هر وضعیتی برای مدت طولانی مضر است خرس قهوه‌ای دنا شکار و به آتش کشیده شد! هشدار پلیس فتا درباره شگرد جدید مجرمان سایبری با ابلاغیه جعلی ناخوانا زنان، قربانی اصلی سکته‌های قلبی در استان | طرح غربالگری بیماری‌های قلبی در مراکز بهداشت اجرا می‌شود دادستان مشهد: مزاحمت‌های تلفنی برای سازمان‌های امدادی بین ۱۵ روز تا ۳ ماه حبس خواهد داشت ایست قلبی دانش‌آموز ۱۴ ساله در مدرسه منجر به مرگ او شد | توضیحات رئیس اورژانس درمورد حادثه (۹ مهر ۱۴۰۴) تور گردشگری خودروهای کلاسیک در کاخ نیاوران برگزار می‌شود زرندی: ایمنی ساختمان‌های شهری مصداق رسیدگی به حقوق عامه است چرا بیماران ارتودنسی باید بیشتر به بهداشت دهان توجه کنند؟ وزیر بهداشت خبر داد: توزیع یک و نیم میلیون دوز واکسن آنفلوآنزا تلاشی برای ایجاد حال خوب در سالمندان | سرانه هر نفر در مراکز نگهداری سالمندان کفاف مخارج آن‌ها را نمی‌دهد  از سرگیری فعالیت و امکانات آموزشی صداوسیما برای ترویج عدالت آموزشی + ویدئو استاندار خراسان رضوی: شهرداری مناطق تاریخی در استان تشکیل می‌شود | پروژه پردیس تئاتر مشهد، روی میز بخش خصوصی دو تریلیون دلار، گردش مالی سالیانه گردشگری در دنیا | همه در حوزه گردشگری تکلیف دارند
سرخط خبرها

درباره مدرسه علیا شهر فردوس | هشت‌ضلعی بی‌همتا

  • کد خبر: ۵۷۸۵۶
  • ۲۴ بهمن ۱۳۹۹ - ۱۸:۳۹
  • ۱
درباره  مدرسه علیا شهر فردوس | هشت‌ضلعی بی‌همتا
حمام‌های زیر زمین شاخص دیگر این منطقه است که به‌احتمال برای دوری از گزند زلزله‌های پیاپی بوده است، اما بنای دیگر شهر تون که ویژگی‌های خاصی دارد، مدرسه علیاست و تاریخ ثبت آن در نیمه بهمن سال ۱۳۵۵ آن بهانه‌ای شد برای پرداختن به این بنای منحصربه‌فرد «تون».
هادی دقیق
خبرنگار هادی دقیق
هادی دقیق | شهرآرانیوز؛ شهر فردوس کنونی از سال ۱۳۰۸ به این نام خوانده می‌شود، پیش از این، نام آن «تون» بود و پیش‌تر از آن‌هم که غارت شود و زلزله‌ها از آوازه‌اش کم کند، جزو شهر‌های آباد خراسان بود.
متأسفانه زلزله سال ۱۳۴۷ بخش بزرگی از شهر قدیمی را خراب کرد و در کنار آن ویرانی‌ها، شهر جدید فردوس ایجاد شد.

هم‌جواری شهر باستانی و شهر جدید، یگانه ویژگی خاص این شهر نیست، حمام‌های زیر زمین شاخص دیگر این منطقه است که به‌احتمال برای دوری از گزند زلزله‌های پیاپی بوده است، اما بنای دیگر شهر تون که ویژگی‌های خاصی دارد، مدرسه علیاست و تاریخ ثبت آن در نیمه بهمن سال ۱۳۵۵ آن بهانه‌ای شد برای پرداختن به این بنای منحصربه‌فرد «تون».

مدرسه و مسیری که دیگر نیست

مسیر دسترسی به مدرسه علیا تقریبا با خاک یکسان شده است، ولی بنای سرپایی که از دور خودنمایی می‌کند، طاقی جناقی است که به‌احتمال بقایای راسته‌بازار شهر تاریخی تون بوده است.
پس از آن تا چشم کار می‌کند خرابه و در افق‌های دورتر بنا‌های سالم‌تر مسجد جامع و... است. کمی پس از عبور از زیر طاق، ورودی بنایی به‌نسبت بزرگ جلوه‌گری می‌کند، نمایی که هرگز تصویر پلان داخلش را لو نمی‌دهد و تداعی نمی‌کند. عرض نما هم بزرگ‌تر از بناست و انگار قرار است مخاطبش را با چیزی غیرمنتظره روبه‌رو کند.

هشت‌ضلعی بی‌همتای مدرسه علیا


یادگاری از عصر صفوی

روی تابلو معرفی ورودی بنا، عنوان مدرسه علیا و تاریخ ساخت آن اواخر دوره صفوی و پلانش چهارایوانی یاد شده است. بنا به‌قاعده مدارس این دوره، منتظر یک بنای چهارگوش چهارایوانی و شاید با تزیینات کاشی‌های لاجوردی هستیم، ولی از نمای آجری یکدست می‌فهمیم که نباید انتظار کاشی‌کاری داشت، بلکه نهایت تزیینات بنا باید با همین آجرکاری‌ها و گچ‌کاری‌ها باشد، یعنی تزیینات معمول همان دوران.

طاق بلند ورودی بنا ۱۲ متر است و قاب‌بندی‌های اطرافش که همگی تداعی همان طاق اصلی است، آدم را پیش می‌خواند. ۲ طرف ورودی ۲ سکو برای نشیمن تعبیه شده است که آجرکاری خفته‌راسته آن چشم‌نواز است. از طاق ورودی اصلی که به هشتی بنا وارد می‌شویم، در ۲ طرف آن فضا‌هایی است که افراد را به ۲ گنبدخانه در چپ و راست هشتی هدایت می‌کند، گنبدخانه‌هایی که یکی مسجد و دیگری فضای مدرسه بوده است و تزیینات زیادش، چشم بیننده را تا آسمانه و سقف بنا می‌کشد. دوباره به هشتی برمی‌گردیم و محو مقرنس‌های زیبای آن تا از راهرو‌هایی به حیاط اصلی بنا منتقل شویم.

شگفتی‌های مدرسه علیا

شگفتی مدرسه علیا همین‌جاست، در حیاط مدرسه، فضای کوچکی با تکرار پلان هشت‌ضلعی که به‌شکل زیبایی با چهارایوان و طاق‌های فراوان، بوی قدمت و کهنگی می‌دهد و گودال‌باغچه هشت‌ضلعی میانه حیاط که هنوز مسیر‌های گذر آب از میان آن، ناخودآگاه صدای پرشور عبور آب را به ذهن می‌آورد. تزیینات آجری در جای‌جای بنا نمایان است و نقش زیبایی نیز به نمای حیاط داده است.

گودال‌باغچه ۴ مسیر ورودی دارد که هرکدام با چند پله به هشت‌ضلعی میانی می‌رسد. داخل این فضا نیز مانند دورتادور حیاط، حجره‌های ایجاد شده است که به‌احتمال باید محل اقامت طلاب بوده باشد. قدم‌زدن در این فضا مثل سفر کوتاهی در تاریخ است، تاریخ مدرسه علمیه‌ای که تا پیش از زلزله سال ۱۳۴۷ برپا بوده است و میرعلی بیک، بنیادگذار بنا، درآمد بخشی از حجره‌های بازار را وقف مدرسه علیا کرده بود.

هشت‌ضلعی بی‌همتای مدرسه علیا

گودال باغچه و شباهت‌هایش

درنهایت، معماری گودال‌باغچه در بنا‌های زیادی در یزد و اصفهان یافت می‌شود، ولی مدرسه هم‌دوره آن، یعنی آقابزرگ کاشان، با پلانی مستطیلی و فضایی بزرگ‌تر از مدرسه علیا، نمونه بارز این نوع است. هرچند در ظاهر امر معماری مدرسه علیا و هشت‌ضلعی بی‌همتایش، ویژگی خاصی به آن داده است که در کمتر بنایی از این دوران می‌توان جمع آن‌ها را یافت.
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
نظرات بینندگان
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۰
علی سروقامت
Iran (Islamic Republic of)
۲۱:۲۷ - ۱۴۰۳/۰۱/۱۰
0
0
با سلام خدمت شما
من به عنوان یک فردوسی واقعا به مدرسه علیا افتخار میکنم
و از دوستان عزیزم در ایران زیبا دعوت میکنم حتما به فردوس بیایند و از این شاهکار بی همتا دیدن کنند.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->