بالاخره بیت کوین قانونی است یا نه؟

محبوبه عظیم زاده | شهرآرانیوز؛ بیت کوین یا همان رمزارز دیجیتالی که این روز‌ها ورد زبان بسیاری شده، حالا در کنار خریدوفروش سهام در بورس، به یکی دیگر از گزینه‌های انتخابی پرریسک مردم برای سرمایه گذاری تبدیل شده است. تأثیرگذاری اتفاقات روزمره در جهان بر ارزش آن و تأثیرگذاری نوسان‌های آن بر زندگی مردم، باعث شده است رسانه ها، مطبوعات و حتی افراد نه چندان خبره در عرصه چنین سرمایه گذاری‌ها هم به طور دائم دنبال کننده اخبار و حواشی ارز دیجیتال باشند. در همین هفته گذشته که اتفاقا ارزش بیت کوین ریزش زیادی داشت، روزنامه همشهری از سقوط آن گفت و تجارت نیوز از اینکه قیمت بیت کوین فقط در ۲۴ ساعت با ۶۰۰۰ دلار کاهش قیمت، افت ۱۲ درصدی را تجربه کرد.

 

شاید بزرگ‌ترین نمود این کنش مردم به بیت کوین و اتفاقات پیرامونی آن را بتوان در فضای مجازی رصد کرد، فضایی که یک توئیت از شخصی مثل ایلان ماسک می‌تواند صعود و نزول با شدت و حدت ارزش آن را به دنبال داشته باشد. بااین حال، نمی‌توان کتمان کرد که ابهامات زیادی درباره جایگاه آن به عنوان یکی از گزینه‌های سرمایه گذاری و قانونی بودن یا نبودن آن وجود دارد، ابهاماتی که با گذشت زمان و اظهارنظر‌های مسئولان مرتبط هم شفاف‌تر نشده است.

عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی، در تازه‌ترین اظهاراتش درباره وضعیت این رمزارز دیجتال در کشور گفت: «مقرراتش را آماده و ان شاءا... به زودی چند صرافی را مشخص می‌کنیم تا مردمی که ماین کردند، بتوانند از طریق ثبت سفارش‌هایی که به صرافی‌ها داده می‌شود، برای واردات کالا به کشور تأمین ارز کنند.» او در تکمیل صحبت هایش به این نکته اشاره کرد که خریدوفروش بیت کوین به صورت غیررسمی، آزاد نمی‌شود، بلکه فقط آن‌هایی که به صورت رسمی تولید کرده اند مجاز به خریدوفروش می‌شوند.

 

به عبارت دیگر: «مردم نمی‌توانند با یکدیگر بیت‌کوین‌ها را مبادله کنند و بیت کوین فقط باید برای واردات کالا استفاده شود.»
صحبت‌های همتی واکنش‌هایی را در فضای مجازی به دنبال داشت؛ واکنش‌هایی که به نوعی به بلاتکلیفی و ابهام اشاره دارد. کاربری نوشت: «بالأخره خریدوفروش بیت کوین یک رویداد و معامله است یا نه؟ یعنی چه که در صرافی بابت معامله تجاری آزاد است، ولی حق معامله در خارج از آن نه؟!» شخص دیگری هم به نحو دیگری همین سؤال را طرح کرد: «چطوریه که نباید مبادله بشه، اما برای واردات کالا مشکلی نیست؟!» کاربر دیگری هم گفت: «مدت هاست دارین می‌گین دراین زمینه شفاف سازی می‌کنین. پس کی؟»

با وجود همه این ابهام ها، آنچه اظهارنظر‌های مردمی نشان می‌دهد و در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی نمود دارد، این است که بسیاری از مردم درحال خریدوفروش رمزارز‌ها یا دست کم پیگیر اخبار آن هستند. مثل همان کاربری که نوشت: «ارزش یک بیت کوین از مقدار ۷۸۹ دلار در ماه دسامبر سال ۲۰۱۶ به حدود ۵۷ هزار دلار در فوریه ۲۰۲۱ رسیده. می‌دونین یعنی این پول دیجیتال داره چی کار می‌کنه؟» کاربر دیگری در مقابل با یک نگاه منطقی‌تر  نوشت: «بیت کوین هم مثل هر بازار مالی دیگه به مطالعه و تحقیق نیاز داره. خواهشا بدون دانش وارد نشید و داستان بورس رو تکرار نکنید.»

 

و شخص دیگری پای بیل گیتس را به میدان باز کرده بود و نوشت: «به نظر من بیاین همون صحبت بیل گیتس که گفته بود اگه اندازه ایلان ماسک پول ندارین، وارد این بازار نشید رو جدی بگیرید.» اگر خاطرتان باشد، در روز‌های گذشته، ایلان ماسک در قسمت بیوی توئیتر خود هشتگ بیت کوین را اضافه کرد که باعث شد قیمت این رمزارز به سرعت صعود چشمگیری داشته باشد. نکته جالب‌تر اینکه بعد از آخرین توئیت او درباره بالابودن قیمت بیت کوین و اتریوم، یکی دیگر از رمزارز‌های دیجیتال، ارزش آن‌ها به شدت ریزش کرد.

با همه این صحبت ها، مثل خیلی اوقات دیگر بیت کوین و حاشیه‌های آن هم محفلی را برای شوخی مردم در فضای مجازی به ویژه توئیتر ایجاد کرد. کاربری نوشت: «بیت کوین یه جوری داره می‌ریزه انگار از یه چیزی ناراحته.» و دیگری گفت: «دیدید که بیت کوین ریخت، حالا چقدر می‌دید تا من خارج بشم و قیمت‌ها دوباره صعودی بشه؟» شخص دیگری هم نوشت: «امروز بعد از مدت‌ها تصمیم گرفتم یه مبلغی بیت کوین بخرم. باقی ش رو بگم یا خودتون می‌دونین؟»

این شفاف سازی انجام نشده درباره جایگاه بیت کوین که کاربران از آن گفتند، شاید به نوعی به صحبت‌هایی که تیرماه ۹۸ از سوی معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی مطرح شد، اشاره داشته باشد. صحبت‌هایی که رجوع به آن‌ها به احتمال مهر تأییدی است بر وجود این وضعیت مبهم ادامه دار. معاون‌فناوری‌های نوین بانک مرکزی سال گذشته از این گفت که خریدوفروش بیت کوین در ایران ممنوع است، مردم نباید وارد این حوزه شوند و هرکسی وارد این حوزه می‌شود، باید ریسک نوسانات قیمت و ریسک قانونی را در نظر بگیرد: «موضوع تولید بیت کوین به دولت محول شده است، اما خریدوفروش آن در داخل کشور باتوجه به مصوبه شورای عالی مبارزه با پول شویی ممنوع است.»

 

او در بخشی دیگر از صحبت هایش گفت: «قانونی برای فعالیت ماینینگ در کشور نداریم و به همین دلیل نمی‌توانیم بگوییم آنچه هم اکنون عده‌ای از مردم انجام می‌دهند، خلاف قانون است، چون قانونی وجود ندارد که با آن مغایرت داشته باشد.» کاربری در راستای همه این صحبت ها، در فضای مجازی نوشت: «ولی ما که آخرش نفهمیدیم قانونیه یا نه؟!»