محمد عنبرسوز | شهرآرانیوز - سرود یکی از زیرشاخههای هنری مورد غفلت واقع شده در سالهای اخیر محسوب میشود که با شرایط جدید جامعه ایرانی چندان انطباق پیدا نکرده است. به نظر میرسد که این هنر اصیل ایرانی در آستانه فراموش شدن قرار گرفته و لازم است فعالیتهای فرهنگی به سمتی پیش بروند که سرود دوباره جایگاه خودش را در میان نسل جوان پیدا کند. پیشرفت فناوری و رواج گونههای تازه موسیقی از یک سو و بیتوجهی برخی مدیران فرهنگی به سرود از سوی دیگر، باعث شده که این هنر در میان نسل نوجوان امروز کمتر مورد توجه قرار گیرد و بهنوعی موضوعیت و جایگاهش را از دست رفته ببیند.
در حالی که میدانیم سرود در سالهای ابتدایی انقلاب اسلامی ایران و همچنین در دوران دفاع مقدس از جایگاهی بسیار مهم در عرصه فرهنگ عمومی مردم ایران برخوردار بوده است. بر اساس همین موارد، جمعی از هنرمندان و مسئولان فرهنگی شهر مشهد، در ماههای اخیر به فکر شروع روندی افتادهاند که برای احیای سرود تلاش کنند؛ ایشان امیدوارند تا با طی کردن مسیر منطقی این فعالیت و پیریزی بنای مستحکمی با عنوان خانه سرود مشهد، بتوانند سرود را دوباره به ریل رونق و اقبال عمومی در جامعه بازگردانند.
در همین راستا، نخستین جلسه هماندیشی و تصویب شیوهنامه انتخابات شورای مرکزی خانه سرود مشهد، روز دوشنبه در محل فرهنگسرای ترافیک، با حضور جمعی از هنرمندان خوشنام و باسابقه عرصه موسیقی و سرود برگزار شد و شیوهنامه برگزاری انتخابات این مجموعه مورد بحث و تبادلنظر قرار گرفت. در این جلسه چهرههای مهم موسیقی و سرود مشهد همراه با جمعی از فعالان عرصه فرهنگ و رسانه و نیز نماینده انجمن سرود استان به گفتگو درباره جایگاه سرود و کاستیهای موجود درباره هدایت این هنر پرداختند و پیشنویس شیوهنامه برگزاری انتخاب انجمن سرود را، به شکل موردی و دقیق، بررسی کردند.
در این نشست، سید یحیی موسوی، از آهنگسازان استان خراسان رضوی، اهداف مجموعه را از برگزاری این جلسه تشریح کرد و توضیح داد که پیشنویس آییننامه پیش رو، براساس قوانین و اصول رایج در تشکلهای مرتبط، تدوین شده و در این مسیر از نظرات اعضای شورای اسلامی شهر مشهد، مدیران فرهنگی شهر و پیشکسوتان صاحبنظر در عرصه سرود نیز استفاده شده است.
موسوی سخنان خود را با توضیحاتی درباره جایگاه سرود در فرهنگ امروز جامعه ایرانی آغاز کرد و دلایل فاصله گرفتن نسل جوان از این هنر را تبیین کرد. او بر لزوم متجانس بودن بافت ملودی، تنظیم و ارکستراسیون و کلام در شکلگیری یک سرود فاخر تأکید کرد و تلویحی رواج پدیدههای فرهنگی تازهای نظیر لباهنگ را مورد انتقاد قرار داد. او بر این باور بود در لباهنگ جنبه طنز و سرگرمی بسیار پررنگتر است و این موضوع امکان انتقال روح هنری حاکم بر سرود را از جامعه سلب میکند.
موسوی همچنین از کم شدن میزان تأثیرگذاری مستقیم سرود بر مخاطب، در معدود فعالیتهای رایج که اغلب در اعیاد مذهبی اجرا میشوند، ابزار تأسف کرد و ترویج بازپخش صدای ضبط شده را باعث از بین رفتن روح سرود دانست که در نهایت به اجرایی سرد، تصنعی و بیروح منجر میشود. او با پرداختن به اهمیت تاریخی شهر مشهد در عرصه سرود دهههای گذشته، از موفقیتهای هنرمندان مشهدی در سرود در جشنوارهها و رویدادهای مختلف سراسر کشور سخن گفت و نبودن میراث ثبت شده سرود شهر مشهد و نبود یک آرشیو کامل از سرودهایی که در سالهای قبل در سطح کشور اثرگذار ظاهر شدهاند را ناپذیرفتنی توصیف کرد.
این سخنان که در بخشهای بعدی مورد تأکید و تأیید دیگر اعضا هم واقع شد، مقدمهای بود برای تبیین اهداف تشکیل جلسه و لزوم برگزاری نشستهای متعددی که قرار است درنهایت به رونق انجمن سرود مشهد بینجامند. مهدی کیانمنش، هنرمند پیشکسوت عرصه آهنگسازی و سرود، تأکید کرد که صرف حضور هنرمندان در انجمن سرود، بدون حمایت مسئولان شهری که دغدغه سرود را داشته باشند، نمیتواند منجر به پا گرفتن انجمن سرود مشهد شود.
محمدرضا صدر، پیشکسوت سرود و داوری موسیقی، از دیگر اعضای این نشست بود که با توجه به سوابقش در این عرصه، صحبتهای خود را با تحلیل تاریخی سرود و موسیقی، از زمان وقوع انقلاب اسلامی ایران تا امروز، آغاز کرد و رفع شدن موانع فعالیتهای فرهنگی - هنری و فراهم شدن امکان برگزاری چنین جلساتی را به فال نیک گرفت.
صدر همچنین بر لزوم سپردن کار به اهالی فن و افراد کاربلد تأکید کرد و توضیح داد که انتخاب مربیان برجسته در عرصه ترویج سرود، خصوصا در سطح مدارس، بسیار مهم است. او، اجمالا به آسیبشناسی این عرصه در سالهای اخیر پرداخت و دستکاری شدن برخی سرودهای فاخر از سوی گروهی از اهالی این عرصه را نمونهای از تنزل جایگاه هنر سرود در جامعه معاصر معرفی کرد.
در ادامه اولین جلسه هماندیشی و تصویب آییننامه انتخابات شورای مرکزی خانه سرود مشهد، اعضا به طور دقیق بر روی بررسی متن پیشنویس شیوهنامه برگزاری انتخابات متمرکز شدند و این سند را که در ده فصل (شامل ۱۹ ماده و ۱۰ تبصره) تدوین شده بود، مورد موشکافی قرار دادند. در این بخش، ترکیب اعضای کمیته نظارت بر انتخابات که اصلیترین کمیته خانه سرود محسوب میشود، مورد بحث قرار گرفت و مهدی کیانمنش، ضمن صحبت درباره ویژگیهای اعضای این کمیته، تأکید کرد که حضور یک عضو توانمند در عرصه اجرا و مربیگری سرود، در این کمیته ضروری به نظر میرسد.
قالبهای اجرا و حالتهای مختلف شکلگیری تشکیلات مجمع عمومی خانه سرود مشهد نیز دیگر موضوعی بود که درباره آن بحث شد و حتی مسائل حقوقی و اداری مرتبط با تشکیلات یک انجمن مستقل هم از نظر دور نماند. اعضای هیئت مؤسس خانه سرود مشهد، در طول مدت بررسی پیشنویس شیوهنامه، سعی داشتند تاحدامکان متن موجود را به استانداردهای قانونی نزدیک و شرایط را برای برگزاری انتخابات در آینده نزدیک فراهم کنند. در ادامه این نشست، محمدرضا صدر بر لزوم فاصله گرفتن از نگاه تجاری در عرصه سرود تأکید کرد و توضیح داد که در این حوزه دغدغههای بسیار مهمتری باید مورد نظر قرار گیرند.
موضوعاتی از قبیل نقش آموزشی و تربیتی سرود و همچنین رواج آن در سطح مدارس با همکاری آموزش و پرورش. وی همچنین اظهار امیدواری کرد که روند خانه سرود مشهد با سرعت بیشتری ادامه پیدا کند و نتایج مثبت این جلسه، با پیگیری فعالیت اعضا و برگزاری انتخابات، در سالهای آینده ملموس باشد. در پایان نیز اعضای هیئت مؤسس خانه سرود مشهد از جمع استادان و پیشکسوتان سرود استان به شرح آقایان؛ محمدرضا صدر، محمدجعفر حدادپور، مهدی کیانمنش، جلیل شریعتمدار، محمدرضا حقدوست و سید یحیی موسوی معرفی شدند.