بازار داغ کارت‌های واکسن ساختگی

تکتم جاوید | شهرآرانیوز؛ «خیالتون راحت، کار یه بار دوبارم که نیست، وضعیت دو سالمونه.» نام، چهره و مکان کسی که این جمله را توی چت اینستاگرام می‌نویسد پنهان است، اما مهم نیست. تنها نگرانی فردی که به او پیام داده دریافت بموقع کارت واکسن است؛ کارتی که اگرچه جعلی است، اما آن آدم پنهانی خاطرش را جمع می‌کند: «کار ما درسته برای اینکه خاطر جمع باشید، بقیه پول بماند بعد از استعلام.»‌

می‌شود با یک جست وجوی کوتاه در شبکه‌های اجتماعی نمونه‌هایی از این آدم‌های بی چهره و بی اسم پیدا کرد. می‌توانید خیلی راحت قیمت خدماتشان را بگیرید و بر اساس اطمینانی که در دلتان ایجاد می‌کنند، سفارش یک کارت بدهید؛ کارتی که می‌گوید شما واکسن زده اید و خیالتان را بابت عبور از ممنوعیت‌های درون مرزی و برون مرزی آسوده می‌کند.

واقعا عجیب است. تا یک سال پیش همه برای رسیدن واکسن روزشماری می‌کردند، اما این روز‌ها برخی از تزریق آن سر بازمی زنند. برخی که اجبار همراه داشتن کارت واکسن برای اغلب فعالیت‌های شغلی و اجتماعی آن‌ها را با یک چالش جدی روبه رو کرده است. در این بین عده‌ای مسیر غلط را انتخاب می‌کنند و به جای تزریق واکسن به دنبال راه غیرقانونی می‌روند.

از چند صدهزار تا چند میلیون

تبلیغاتشان اغواکننده است. طوری که آخرش از خودت می‌پرسی به همین راحتی می‌شود یک مدرک معتبر به دست آورد. لابه لای تصاویر و تبلیغات جعل کارت‌های شناسایی هویتی و اسناد رسمی، پیام‌هایی هم از جعل کارت واکسن کووید ۱۹ هم هست؛ البته با شرط استعلام از سامانه.

به یکی شان پیام می‌دهم. پیام‌ها را گاهی به سرعت و گاه بافاصله پاسخ می‌دهد. به گفته خودش این تعلل به خاطر ازدحام درخواست هاست. در پاسخ به پیام من برای جعل کارت واکسن نوشته است: «سفارشتون دوروزه حاضره. یک سوم رو باید اول کارت به کارت کنی، بقیه رو بعد از تحویل.» در چند جمله پر از اشتباه املایی اطمینان می‌دهد که رابطی در وزارت بهداشت دارد و خروجی کارش قانونی است.

هم صنفی‌های دیگرش هم کمابیش از چنین جزئیاتی سخن می‌گویند. نسبت به قیمت‌های میلیونی شناسنامه، کارت پایان خدمت و ملی، مبالغ برخی به اندازه‌ای ناچیز است که همه را وسوسه می‌کند و درعین حال در صورت نیامدن پاسخ یا نرسیدن کارت، ازدست دادن چنین پولی خیلی مهم به نظر نمی‌رسد. ادمین کانال دیگری که ادعا می‌کند مقیم تهران است، دستمزد عجیبی می‌گیرد: «دو میلیون و پانصد هزار تومان. سه تا چهارروزه هم حاضره.» وقتی اعتراض مرا می‌بیند، ادامه می‌دهد: «مدرک معتبره. خودِ مراکز بهداشت درستش می‌کنن. نصف مبلغ رو بعد از پیامک سامانه می‌گیریم.» تصور کنید روزانه چه تعداد از این پیام‌ها از سراسر کشور دارند و بخشی از آن‌ها هم به ضرورت و اجبار راضی به پرداختن پول می‌شوند. شغلی بدون مالیات و با درآمد میلیونی.

کار سختی نیست

دوستش به طور خلاصه ماجرا را بازگو می‌کند. تنها برای اینکه بگوید او هم نمونه‌هایی می‌شناسد. احسان خودش کارت واکسن درست کرد و با همان رفت خارج. با احسان که تماس می‌گیرم و موضوع را می‌گویم، بلند می‌خندد: من خودم کارت واکسن را برای سفرم جعل کردم. البته اگر بشود نامش را جعل گذاشت. کار خیلی سختی نیست. رفتم و برگشتم بدون هیچ مشکلی.

تزریق واکسن برایش اهمیتی نداشت، اما برای سفر به کشور فرانسه کارت واکسن سینوفارم لازم داشت. خودش ادامه می‌دهد: کارت واکسن دوستم را به نام خودم تغییر دادم و با همان سفر کردم. وقتی هم برگشتم انداختمش دور.
روش غیرقانونی و ساده او دوستش را هم ترغیب کرد که برای سفر به کشور ایتالیا همین روش را اجرا کند. وارد کشور دیگر هم شد، اما چون واکسن سینوفارم و آسترازنکا مورد قبول سیستم آن کشور نبود، مجبور به تزریق واکسن مورد تأیید آن‌ها شد.

دستگیری متهم مشهدی

تقاضا که باشد افرادی برای سودجویی وارد عرصه می‌شوند. تا آنجا که برای آبروی شغلی شان هزینه کنند. نمونه اش انتشار خبر دستگیری فردی بود که در مغازه کافی نت خودش در یکی از شهرک‌های حاشیه شهر، اقدام به جعل و فروش کارت واکسن می‌کرد. وی کارت‌های واکسیناسیون خالی از مشخصات را در اختیار داشت و اطلاعات افراد متقاضی را روی آن‌ها ثبت می‌کرد. همین کار در مدت یک ماه برایش ۲۰ میلیون تومان درآمد داشت.
امیر دلداری، مدیر نظارت و بازرسی اتاق اصناف مشهد، در گفتگو با شهرآرا ضمن اعلام اینکه در مدت نزدیک به یک ماه از دستگیری متهم، بازرسی‌ها از صنوف مختلف ادامه دارد، تأکید می‌کند: در این مدت اطلاع رسانی کرده و به سرکشی به صنوف ادامه داده ایم، اما به مورد مشکوک دیگری برخورد نکرده ایم.

اطلاع ندارم!

اوایل همین امسال که هنوز واکسن‌های با تقسیم بندی گروه سنی سالمند و به طور محدود تزریق می‌شد، فائزه، خواهرش و پسر ۱۸ ساله اش واکسن آسترازنکا تزریق کردند. خودش خارج از گروه سنی و خواهر و پسرش برای هر واکسن ۵۰۰ هزار تومان پرداختند، آن هم به فردی که در یکی از مراکز بهداشت کار می‌کرد. دلیل آن‌ها نگرانی از ابتلا به کرونا و اصرار به تزریق آسترازنکا بود، اما بخش دیگری از ماجرا شایان توجه است. ابهام اینجاست که اگر یک نیروی جزء در مرکز بهداشت می‌تواند برای عده‌ای کار غیرقانونی انجام دهد، پس گفته‌های آن جاعلان مبنی بر داشتن رابطی در مرکز بهداشت یا وزارت بهداشت، خیلی هم دور از انتظار نیست.

دکتر سید جواد حسینی، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، هم مانند دیگر مسئولان مرجع استناد و استعلام کارت‌های واکسن را سامانه salamat.gov.ir وزارت بهداشت می‌داند که دانشگاه علوم پزشکی مشهد دخالتی در صدور آن ندارد.
وی با وجود ابراز بی اطلاعی از تخلفات احتمالی می‌افزاید: به این دلیل که خودم یک مورد را پیگیری کردم و نتیجه منفی بود می‌گویم دراین باره چیزی نشنیده ام، اما به طور صددرصد وجود تخلف را انکار نمی‌کنم.
دکتر حسینی کنترل و بازرسی از مراکزواکسیناسیون را تأیید می‌کند: ازآنجایی که کنترل سامانه در اختیار ما نیست تنها تلاش می‌کنیم مراکز خود را تحت کنترل داشته باشیم. درعین حال اگر مورد خاصی اعلام شود، پیگیری خواهیم کرد.

درنگ کنیم

مسئولان وزارت بهداشت از اعتبار کارت دیجیتال صادرشده و امنیت سامانه وزارت بهداشت و جعلی بودن دیگر کارت‌ها می‌گویند، اما بازار کنونی خریدوفروش کارت‌ها گواهی دیگری دارد. درحالی که وزارت بهداشت کارت‌های رسمی واکسن را با ایراد و اشکال در مشخصات افراد و واکسن‌ها صادر می‌کند چگونه قادر خواهد بود بر نحوه صدور کارت‌های غیرمجاز نظارت کند؟! تنها غیرقانونی‌ها از آب گل آلود اجبار و اصرار ماهی درشت می‌گیرند.