روزگار کهنه «نوکاریز»

تکتم جاوید - حدود یک دهه پیش، در جریان الحاق تعدادی از روستا‌های حریم شهر، «نوکاریز» به چهارمین تکه شهر (انت‌های بولوار شهید آوینی) الحاق و یکی از محلات شهر شد، اما با گذشت این زمان هنوز شکل و شمایل روستا دارد. این را می‌شود از زمین‌های کشاورزی اطراف نوکاریز، مدرسه ابتدایی مختلط آن، خانه‌های کوچک و نقلی و تکه‌های خاکی زمین در بین ساخت و ساز‌هایی دید که به زحمت می‌خواهند شبیه به ساختمان سازی‌های شهری شوند. محرومیت از در و دیوار خانه‌ها و کوچه‌های باریک نوکاریز سرازیر است. برای همین است که «نوکاریز» برخلاف نامش هیچ تصویر تازه و زیبایی ندارد. اهالی اش از قشر کم درآمدند، تعداد زیادی از آن‌ها مهاجر و تبعه افغانستان هستند و شغل بیشتر آن‌ها کارگری در مناطق دیگر شهر است. تعدادی هم کشاورزانی هستند که از روزگاران قدیم تاکنون برروی زمین‌های کشاورزی روستا کار می‌کرده اند.

مهم‌ترین دغدغه‌ها:
 نبود مرکز بهداشت در نوکاریز
 نبود فضای سبز
 کمبود مدرسه

وعده ها:
احداث مجموعه پارک در منطقه ۴
احداث سرعت‌کاه‌های سه بعدی
بررسی درخواست ها‌ی مردمی برای احداث مدرسه

«نوکاریز» شبیه شهر نیست
پیرمردی تقریبا هفتاد ساله که روی چهارپایه نشسته است و کفش‌ها را تعمیر می‌کند، می‌گوید: چندسال پیش نوکاریز به شهر وصل ر شد، اما این منطقه هنوز شبیه شهر نشده است. به  گفته اومردم اینجا حرف زیادی برای گفتن ندارند، چون حتی اندک خواسته هایشان نیز برآورده نشده است. چند مغازه کوچک رو به خیابان اصلی است که نیاز‌های اهالی را برآورده می‌کند، از یک میوه فروشی کوچک تا سوپرمارکت و نانوایی، همین. کمی جلوتر یکی از کاسب‌ها نیز از وضعیت خیابان اصلی می‌گوید که به دلیل تردد بالا تا به حال باعث بروز تصادف‌های زیادی شده است. او از مسئولان می‌خواهد فکری به حال این خیابان بکنند و دست کم سرعت کاه یا مانعی در آنجا نصب کنند.

 

 

تابستان‌های پر از حشره و زمستان‌های پر‌از گل‌و‌لای
موسوی صاحب سوپرمارکت کوچک و محلی نوکاریز است. سر گله و شکایتش باز می‌شود که مردم اینجا نیازمند هستند، اما رسیدگی خاصی به وضعیت آن‌ها نمی‌شود. می‌گوید: جمعیت اهالی اینجا حدود ۱۰۰۰ نفر است، اما رسیدگی درحد این جمعیت نیست. یک سطل زباله ابتدای شهرک هست که فقط کافی است تابستان‌ها و در هوای گرم سری به اینجا بزنید و ببینید که چطور مملو از زباله و پشه و مگس است. به گونه‌ای که شب‌ها نمی‌شود راحت خوابید. می‌گوید:منطقه ما پشه‌هایی دارد که بدتر از سالک است و بچه‌ها دچار حساسیتی می‌شوند که بدنشان تاول می‌زند. زمستان‌ها نیز مشکلات دیگری هم داریم و از آب و گل در امان نیستیم.

 

 

به اسم «نوکاریز»، به کام «نیکروز»
فرزند کوچکی دارد که باید او را برای رسیدگی و مراقبت به پایگاه بهداشت ببرد، درحالی که نزدیک‌ترین پایگاه در منطقه نیکروز و پایین‌تر از نوکاریز است. حسینی دراین باره می‌گوید: تنها پایگاه بهداشتی این منطقه که چند روستای مختلف را پوشش می‌دهد، باتوجه به این جمعیت خیلی شلوغ است. یک روز از کار می‌افتم تا همسر و فرزندم را به پایگاه ببرم، اما بیشتر وقت‌ها که مراجعه می‌کنیم، کارکنان آنجا با برخورد‌های نامناسب می‌گویند برویم و روز دیگر بیاییم. اولویت پایگاه بهداشتی آنجا که به نام نوکاریز هم هست، با اهالی همان منطقه است.
۲ خانم را در نانوایی محل می‌بینیم. یکی از نبود بهداشت و فضای سبز گله دارد و دیگری از نبود امنیت و توضیح می‌دهد که در یک ماه گذشته ۳ موتورسیکلت را سرقت کرده اند. می‌گوید: قبلا چنین شرایطی نبود، اما الان کافی است در خانه‌ای باز باشد، یا موتورسیکلت را می‌برند یا از خانه سرقت می‌کنند. کاش برای حفظ امنیت اینجا کاری انجام بدهند. خانم میان سال دیگری که او هم از وضعیت شکایت دارد، از فشار کم آب گله می‌کند و می‌گوید:‌فشار آب خیلی کم است، آن هم در خانه‌های یک‌طبقه و همکف. اگر یک شیر آب را باز کنیم، بقیه شیر‌های آب فشاری ندارند. چندبار هم رفتیم اعتراض کردیم، چندروزی خوب بود و باز دوباره به همان حالت برگشت. به گفته او مشکل دیگر اتوبوس‌هایی است که مسافران را از ابتدای گلشهر سوار می‌کنند که با این حجم جمعیت باید نزدیک به یک ساعت منتظر بمانیم تا به خانه برگردیم.

 

 

 

محله‌ای که سبز نیست
تا انتهای یکی از خیابان‌ها که بروید، به زمین‌های کشاورزی رها شده می‌رسید که نشان می‌دهد پایان نوکاریز است. خانمی همراه با فرزند کوچکش در خودرو منتظر است و می‌گوید: بهار و تابستان که هوا گرم می‌شود، بچه‌ها در خیابان‌ها رها هستند و خودرو‌ها با سرعت بالا از کوچه‌ها عبور می‌کنند. برای حفظ جانشان چندمرتبه به شهرداری سرزدیم و نامه دادیم تا سرعت گیر در خیابان نصب کنند، اما هیچ پاسخی به نامه ندادند. همتی یکی دیگر از مشکلات اهالی را نبود پارک و فضای بازی برای بچه‌های این محل می‌داند و این گونه شرح می‎دهد که یک زمین خالی بزرگ ابتدای نوکاریز هست، اما شهرداری خیلی دورتر از خانه‌ها و نزدیک یک مجتمع مسکونی وسایل بازی گذاشته است که عملا به درد بچه‌ها و خانم‌ها نمی‌خورد. نمی‌توانیم بچه‌ها را به آنجا ببریم، چون برای رسیدن به آن باید از یک زمین خاکی بگذریم و از میان زمین‌های کشاورزی عبور کنیم که شب‌ها امنیت ندارد. می‌گوید: کاش ۲، ۳ وسیله بازی را ابتدای شهرک می‌گذاشتند.

 

 

 

مدرسه راهنمایی و دبیرستان نداریم
خودش راننده سرویس مدرسه دخترانه است، اما بچه هایش برای رفتن به مدرسه مشکل دارند. درباره نبودن مدرسه راهنمایی و دبیرستان در این منطقه می‌گوید: در این منطقه فقط یک مدرسه ابتدایی هست که دختر و پسر با هم درس می‌خوانند و بسیاری از بچه‌های همان مدرسه ابتدایی هم مجبور هستند در مدارس مناطق دیگر مثل گلشهر، صادقیه یا پنج تن ثبت نام کنند. من هم هر ۲ دخترم را در همین مناطق ثبت نام کردم. درخواست دیگر ما این است که آموزش وپرورش یک مدرسه راهنمایی و دبیرستان در این منطقه تأسیس کند.

درحال مذاکره برای احداث یک مجموعه پارک هستیم
معاون فنی و اجرایی شهرداری منطقه ۴ با بیان اینکه نوکاریز بعد از سال ۹۰ به شهر الحاق شده است درباره شرایط ایجاد سرعت کاه می‌گوید: نکته مهم در ایجاد سرعت گیر عبور و مرور خودرو‌های امدادرسان است. به عنوان نمونه در خودرو‌های آتش نشانی آب، کف و سنسور وجود دارد و درصورتی که خودرو با سرعت از روی سرعت گیر عبور کند، سنسور‌ها از کار می‌افتد و اگر هربار در هر سرعت گیر توقف کند، زمان رسیدن به محل حادثه افزایش پیدا می‎ کند. به همین دلیل در مدیریت شهر مشهد به دنبال این هستیم که سرعت گیر‌ها را از شهر حذف کنیم. راه حلی که پیش بینی شده، تبدیل سرعت کاه‌ها به سرعت کاه‌های سه بعدی است که اولین نمونه آن را به زودی در منطقه و در خیابان طبرسی بهره برداری خواهیم کرد.
احمد قربان زاده مقدم در توضیح درخواست ایجاد فضای سبز و پارک در محله اضافه می‌کند:‌شهرداری زمینی به مساحت ۴ هکتار در آن منطقه داشت که به مسجد، یک پارکینگ، پارک لاله و نرگس اختصاص داده است و اکنون زمین دیگری در اطراف نوکاریز در اختیار ندارد. برای ساخت پارک و فضای بازی دست کم به زمینی به وسعت ۲ هکتار نیاز است.
معاون فنی و اجرایی شهرداری منطقه ۴ همچنین بااشاره به وضعیت نظافت در نوکاریز نیز می‌افزاید:سطل زباله گالوانیزه که ابتدای نوکاریز قرار داده شده مربوط به سرجارو‌های پاکبانان است و شهروندان باید زباله‌های خود را ساعت ۹ شب جلو خانه خود بگذارند. نکته دیگر در زمینه بهداشت، نبود چاه در خانه هاست که فاضلاب را به خیابان می‌فرستند و شهرداری به طور مداوم این موضوع را پیگیری می‌کند.
قربان زاده همچنین از تملک و خریداری یک زمین ۱۱ هکتاری از مالک شخصی خبر می‌دهد و می‌افزاید: قصد داریم در این زمین یک مجموعه پارک احداث کنیم. همچنین درحال مذاکره با مالک زمین‌ها هستیم که بتوانیم کانال آب‌های سطحی خیابان‌های فرد پنج تن (از ۷۷ تا ۹۱) را به کشف رود انتقال بدهیم.

مردم درخواست بدهند تا بررسی شود
مدیر آموزش وپرورش منطقه تبادکان در پاسخ به گله‌ها درباره نبود دبیرستان در این منطقه می‌گوید:نکته اول این است که تعداد دانش آموزان در نوکاریز به اندازه تأسیس یک مدرسه جدید نیست، زیرا برای راه اندازی یک مدرسه استاندارد‌هایی وجود دارد و از طرف دیگر آموزش وپرورش زمین و فضایی برای تملک و ایجاد مدرسه در آن منطقه در اختیار ندارد.
به گفته علی سعیدی اکنون در خیابان شهید آوینی ۵۱ دبیرستان دخترانه ام البنین (س) با ۱۲ کلاس در ۲ نوبت ایجاد شده است که دانش آموزان مناطق اطراف و نوکاریز می‌توانند به آنجا مراجعه کنند. همچنین دبیرستان متوسطه دوم پسرانه سیدالشهدا (ع) را در خیابان شهید‌آوینی ۵۱ داریم. درمجموع حدود ۶ دبیرستان متوسطه اول پسرانه و دخترانه در محدوده شهید آوینی درحال فعالیت هستند که این تعداد جواب گوی دانش آموزان این محدوده ازجمله نوکاریز است. با همه این توضیحات اگر شهروندان متقاضی احداث مدرسه در منطقه شهری خود هستند و تعداد دانش آموزان هم زیاد است، مدیریت مدرسه یا اهالی می‌توانند درخواست کتبی خود را ارائه کنند تا بررسی شود.

مشکل زمان مراجعه است، نه تعداد پایگاه
مدیر توسعه شبکه و ارتقای سلامت معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز پس از بازدید از پایگاه بهداشت مستقر در محله نیکروز که اهالی نوکاریز را نیز زیرپوشش خود قرار داده است، می‌گوید: براساس استاندارد‌ها باید برای هر ۵۰ تا ۸۰ هزار نفر یک مرکز بهداشت و در حاشیه شهر به ازای هر ۲۵ تا ۳۰ هزار نفر یک مرکز خدمات جامع سلامت فعال باشد. اکنون درمجموع ۱۲۵ پایگاه فعال برای یک میلیون و ۲۵۰ هزار نفر حاشیه شهر مشهد داریم. این تعداد پایگاه به دلیل پراکندگی محلات و استفاده از عنوان حاشیه شهر فعال شده اند. به گفته محمدحسن درخشان از نظر مراقبان سلامت هم باید به ازای هر ۲۰ تا ۲۵ هزارنفر یک پایگاه داشته باشیم، درحالی که اکنون در حاشیه شهر به ازای هر ۸ تا ۱۲ هزارنفر یا به طور متوسط هر ۱۰ هزار نفر یک پایگاه داریم. منطقه نیکروز ۲۰۰۰ نفر و نوکاریز ۱۷۰۰ نفر جمعیت دارد و در مجموع می‌شوند ۳۷۰۰ نفر که به یک پایگاه مراجعه می‌کنند. یعنی براساس استاندارد‌ها همه این جمعیت باید به پایگاهی در داخل گلشهر مراجعه می‌کردند. ضمن اینکه پایگاه جامع سلامت نوکاریز اکنون زیرپوشش مرکز بهداشت شماره ۲ فعال است. دکتر درخشان بااشاره به اینکه مشکل اصلی در واحد‌های ما ازدحام جمعیت نیست، خاطرنشان می‌کند: مسئله اصلی ازدحام، مراجعه در یک ساعت مشخص است. درحالی که مراکز از ساعت ۷ تا ۱۴:۳۰ خدمت رسانی می‌کنند، بیشتر افراد بین ساعت ۹ تا ۱۰ صبح مراجعه می‌کنند و در دیگر مواقع مرکز خلوت است. بار‌ها تلاش کرده ایم به مردم توصیه کنیم برای مراقبت‌ها در ابتدای صبح مراجعه کنند، اما موفق نشده ایم.