جای خالی گوهری در سینمای ایران

 اگر نگاهی به تاریخچه سینمای دینی و مذهبی و حتی تولیدات سریال‌های تلویزیونی پس از دهه ۶۰ بیندازیم، آثار فاخری را می‌بینیم که هیچ‌گاه محدود به زمان اکران خود باقی نمانده‌اند و در سال‌های متمادی، دوباره پخش شده و حتی مورد استقبال بینندگان قرار گرفته‌اند. گاهی جنبه تاریخی و گاهی مذهبی آن‌ها به دلیل پرداخت جذاب و متفاوت، مخاطب را با خود همراه کرده است. سریال «امام‌علی (ع)» یکی از سریال‌های تلویزیونی بود که می‌توان از آن به عنوان اثری فاخر از داوود میرباقری در مجموعه فیلم‌های تاریخی و مذهبی یاد کرد.

«روز واقعه» از دیگر آثاری است که با فیلم‌نامه بهرام بیضایی به قیام امام حسین (ع) و ماجرای جوان نصرانی و حادثه عصر عاشورا می‌پردازد. کمتر مخاطبی را می‌توان یافت که این فیلم را دیده و با صحنه‌هایی از آن منقلب نشده باشد. سینما و تلویزیون ما اگرچه در این سال‌ها در کارنامه خود فیلم‌های تاریخی‌مذهبی بسیاری دارد که هرکدام به نوبه خود یا با رویکرد ارتباط با خدا، روحانیت، بزرگان و معصومان (ع) ساخته شده و توانسته‌اند تا حد زیادی با مخاطبان ارتباط برقرار کنند، یک گمشده در میان تولیدات سینمایی و تلویزیونی وجود دارد.
‌
می‌توان گفت از سال ۸۰ که به طور خاص سریال و فیلم سینمایی «مریم مقدس» ساخته و اکران شد و به طور ویژه با نگاهی دینی و مذهبی سرگذشت مریم مقدس روایت شد، فیلم شاخصی را نمی‌یابیم که محوریت فیلم‌نامه و روایت دینی آن الگوی ویژه‌ای برای زنان باشد. اینجاست که جست‌وجو‌های من برای یافتن فیلم یا تولید ویژه‌ای که به زندگی حضرت فاطمه زهرا (س) پرداخته باشد بی‌نتیجه می‌ماند. اگرچه در عرصه تئاتر با مضمون سوگواری برای شهادت حضرت زهرا (س) یا مقطعی از زندگی ایشان آثاری را می‌توان یافت، هرگز اثری را نمی‌یابیم که در مقایسه با سریال «امام علی (ع)»، «مریم مقدس» یا «روز واقعه» در ذهن مخاطب ثبت شده باشد.

اگرچه در این سال‌ها در آثار سینمایی و مذهبی و آثار مستند تلاش برخی از سینماگران ستودنی است که با ترسیم لحظه‌هایی از توسل و ابراز ارادت به حضرت فاطمه زهرا (س) در سکانس‌ها یا دیالوگ‌هایی برای تبیین و الگوسازی توسل به مقام کوشیده‌اند، قطعا سینمایی که می‌تواند آثاری به‌یادماندنی مانند «رنگ خدا»، «زیر نور ماه»، «یک تکه نان»، «مسافر ری»، «سفیر»، «طلا و مس»، «محمد رسول‌ا... (ص)» و بی‌شمار آثار دیگر با مضون دینی و مذهبی، اخلاقی و عرفانی تولید کند، قطعا می‌تواند یا با نگاهی معناگرا و پرداختی مستقیم یا غیرمستقیم و یا با نگاهی تاریخی‌مذهبی به تبیین شخصیتی بپردازد که والاترین الگوی اخلاقی و شخصیتی برای زنان است، الگوی صبوری، دین‌داری، ادب، حیا و ... در مقام یک دختر، زن و مادر. چنان‌که سید مهدی شجاعی در کتاب «کشتی پهلوگرفته» می‌نویسد: زنی که امامت بشر در مقابل او زانو می‌زند.