میگویند در زمانهای قدیم نوعروسی بود که راه و رسم همسرداری را نمیدانست و هر روز برای تدبیر امور منزل مجبور میشد تا از همسایگانش کمک بخواهد. این قدر این رفتار را تکرار کرد تا تبدیل به ضرب المثل معروفی شد که میگویند: «همسایهها یاری کنید تا من شوهرداری کنم.» چندی پیش بود که در حال تماشای اخبار از صدا و سیما بودم. مجری با اشاره به کاهش قیمت مرغ به زیر ۵۰ هزار تومان و ضرر تولیدکنندگان از شهروندان میخواست که به تعداد بیشتر از نیاز خانواده مرغ خریداری و در فریزر نگه داری کنند تا از این طریق از تولید حمایت کرده باشند.
دو روز بعد همان بخش خبری، تصاویری را نشان میداد که شهروندان در حال خرید مرغ هستند و در مصاحبه با صدا و سیما این کار را اقدامی برای حمایت از تولید بیان میکردند. هر چند بعد از این تبلیغ و افزایش تقاضا، قیمت مرغ چند هفتهای دوباره به قیمت مصوب رسید، اما بعد از پایان این تقاضای ایجاد شده به مدد صد او سیما، دوباره تقاضا برای خرید مرغ در بازار به شدت افت کرد و قیمت مرغ به همان حدود ۵۰ هزار تومان رسید.
مسئله البته بدیهی است. وقتی که تقاضا در یک مقطعی به صورت مصنوعی افزایش مییابد، خودش را دیر یا زود به صورت افت بیشتر تقاضا نشان میدهد. اما وزارت جهادکشاورزی چه اقدامی باید انجام میداد که کار به اینجا نرسد؟ بدیهی است که در زمان افت تقاضا بازارهای صادراتی یکی از مهمترین راهکارهای حمایت از تولید است، اما در زمانی که هزینههای تولید بسیار افزایش یافته و قدرت رقابتی مرغ ما، در بازارهای همسایه کم شده، چندان نمیشود روی مسئله صادرات مانور داد. از سوی دیگر در این مقطع خرید حمایتی و انبار مرغها میتواند سبب حمایت از تولید شود، اما این طور که به نظر میرسد، کمبود بودجه در عمل این مسئله را با محدودیتهایی روبه رو کرده است.
در چنین مواقعی چه اقدامی باید صورت بگیرد؟ برخی برای پاسخ به این سؤال مدام میگویند، دولت باید چنین و چنان کند. وام بدهد، تضمین کند و ... اما همه میدانیم در شرایط فعلی اینها شدنی نیست. از این رو بهترین راهکار برای حمایت از تولید این است که دولت تدبیر امور تولید را به خود تولیدکنندگان بدهد. اگر دولت به تولیدکنندگان و انجمنهای آنها اعتماد کند، به طور حتم آنها با توجه به فعالیتی که سالیان سال در بازار داشته اند، بهتر میتوانند وضعیت کنونی را مدیریت کنند. این مسئله البته در صورتی تحقق مییابد که دولت روند تولید یعنی از مرحله واردات نهادهها تا بازار را به تولیدکنندگان واگذار کند و خود نظارت را بر عهده بگیرد در غیر این صورت تدبیر بازار مرغ میشود، همسایهها یاری کنید.